Trình duyệt Tor là gì và có an toàn không? Lưu ý khi sử dụng

Tor là một trình duyệt web miễn phí và mã nguồn mở, hoạt động dựa trên một mạng lưới các máy chủ tình nguyện trên toàn cầu. Khi sử dụng Tor, bạn có thể xâm nhập vào những trang web bị giới hạn, kể cả deep web hay dark web. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ tới bạn những thông tin tổng quan về Tor và cách sử dụng Tor để lướt web an toàn.

Những điểm chính

• Khái niệm Tor: Biết được trình duyệt Tor là gì và những lợi ích mà công cụ này mang lại cho người dùng truy cập internet
• Cách thức hoạt động: Hiểu về kỹ thuật “onion routing” và cách Tor mã hóa dữ liệu thành nhiều lớp và định tuyến qua ba node mạng.
• Ưu điểm, nhược điểm: Phân tích rõ những ưu nhược điểm của công cụ này trước khi sử dụng.
• Sử dụng Tor an toàn: Bạn cần thiết lập mức độ bảo mật, chỉ truy cập website HTTPS, bảo vệ thông tin cá nhân, chỉ tải file từ nguồn tin cậy, sử dụng phần mềm diệt virus.
• So sánh Tor với Proxy và VPN: So sánh 3 công cụ dựa trên các yếu tố cách thức hoạt động, mã hóa, mức độ ẩn danh, tốc độ và bảo mật. 
• Cách tải và cài đặt Tor: Hướng dẫn chi tiết các bước tải và cài đặt trình duyệt Tor trên Windows, macOS và Android từ trang web chính thức của Tor Project.
• Cách sử dụng Tor: Hướng dẫn sử dụng Tor lần đầu, duyệt web qua Tor và các chức năng của TorButton.
• Cách gỡ cài đặt: Hướng dẫn gỡ cài đặt Tor trên Windows, macOS và Android.
• Lựa chọn thay thế cho Tor: Liệt kê một số trình duyệt và mạng khác có thể được sử dụng để truy cập dark web như I2P, Subgraph OS, Hyphanet, Firefox và Waterfox.
• Liên quan đến Bitcoin và phần mềm độc hại: Đề cập đến mối liên hệ giữa Tor và Bitcoin và việc Tor trở thành môi trường cho sự phát triển của phần mềm độc hại.
• Biết đến Vietnix là nhà cung cấp VPS bảo mật để truy cập Tor an toàn.

Tor là gì?

Tor (viết tắt của The Onion Router) là một trình duyệt web mã nguồn mở miễn phí giúp người dùng truy cập internet một cách ẩn danh và riêng tư. Thông qua Tor, người dùng có thể thực hiện các hoạt động: Đăng nhập vào các trang web, trao đổi thông tin trên các diễn đàn hay giao tiếp trong IMS,… một cách bí mật và không bị theo dõi hay giải mã dữ liệu.

Để làm được điều này, Tor đã sử dụng hệ thống mạng có khả năng che dấu địa chỉ IP khi truy cập; dữ liệu truyền qua Tor cũng được mã hóa và truyền qua nhiều máy chủ trung gian. Do đó rất khó để xác minh được danh tính người dùng ngoài đời thực hay nguồn gốc hoặc mục đích của dữ liệu.

Bên cạnh chức năng duyệt web, Tor còn cung cấp “dịch vụ onion” cho phép tạo ra các trang web và máy chủ ẩn danh. Các trang web này có đuôi “.onion” và chỉ có thể được truy cập thông qua Tor Browser, đảm bảo tính bảo mật và ẩn danh cho cả chủ sở hữu website lẫn người truy cập thông qua các kết nối được mã hóa, ẩn danh và phức tạp. Với những đặc điểm này, Tor được xem là trình duyệt dark web tiêu biểu. Hiện tại, Tor đang được tổ chức phi lợi nhuận The Tor Project duy trì và phát triển.

Cách thức hoạt động của trình duyệt Tor 

Tor Browser hoạt động bằng cách sử dụng kỹ thuật “onion routing” để mã hóa và định tuyến lại lưu lượng web thông qua mạng Tor. Cụ thể, dữ liệu của bạn được mã hóa nhiều lớp, sau đó được truyền qua 3 node mạng được gọi là “onion routers”. Mỗi router (hoặc node) sẽ giải mã một lớp mã hóa cho đến khi dữ liệu đến đích cuối cùng và được giải mã hoàn toàn.

Cụ thể 3 node mạng này bao gồm:

• Node ra (Exit node): Node này nhận dữ liệu và giải mã lớp mã hóa cuối cùng và biết được đích đến cũng như nội dung của yêu cầu. Sau đó, dữ liệu sẽ rời khỏi mạng Tor và đến máy chủ đích.
• Node vào (Entry/Guard node): Trình duyệt Tor kết nối ngẫu nhiên với một node công khai. Node này sẽ giải mã lớp mã hóa đầu tiên để biết được địa chỉ của node trung gian và chuyển tiếp dữ liệu tới đó.
• Node trung gian (Middle node): Node này nhận dữ liệu từ node vào, biết địa chỉ của node vào nhưng không biết địa chỉ IP của người gửi ban đầu. Sau đó node trung gian sẽ giải mã lớp mã hóa tiếp theo để biết địa chỉ của node ra.

Tóm lại, sử dụng trình duyệt Tor khiến việc định danh người dùng trở nên khó khăn hơn nhiều. Đây cũng là trình duyệt ẩn danh có nhiều lợi thế riêng. Tuy nhiên, vì phải qua khâu trung gian là các node mạng nên tốc độ kết nối và lướt web trên trình duyệt Tor chậm hơn hẳn những trình duyệt phổ biến khác. 

Ưu điểm và nhược điểm của Tor

Ai nên sử dụng Tor? 

Đối với những cá nhân/tổ chức không muốn các thông tin cá nhân của mình bị rò rỉ sang một bên thứ 3 bất kỳ thì trình duyệt Tor chính là công cụ cực hữu ích. Cụ thể:

• Nhà báo: Tor cho phép các nhà báo hoạt động an toàn và đưa tin một cách tự do. Công cụ này giúp họ bảo vệ nguồn tin, tiếp cận độc giả toàn cầu và công bố những thông tin nhạy cảm mà không lo sợ bị trả đũa. 
• Người dân ở những quốc gia áp dụng kiểm duyệt internet: Họ cũng có thể dùng Tor để truy cập nội dung bị chặn và trao đổi thông tin.
• Người tố cáo hành vi sai trái: Những người tố cáo hành vi sai trái thường dùng Tor để bảo vệ danh tính khi tiết lộ thông tin mật. GlobaLeaks, một nền tảng tố cáo hành vi sai trái mã nguồn mở, khuyến nghị sử dụng Tor để đảm bảo tính ẩn danh cho người dùng.

Tuy nhiên, không chỉ mỗi người dùng hợp pháp mới sử dụng trình duyệt này mà Tor còn thu hút sự gia nhập của nhiều tội phạm mạng. Tor ban đầu được biết đến rộng rãi do sự liên quan với Silk Road, một chợ đen trực tuyến khét tiếng trên dark web hiện nay đã bị đóng cửa. Có thể nói, trình duyệt này từ lâu đã trở thành nơi lưu trữ mã nguồn của nhiều hoạt động bất hợp pháp. 

Trình duyệt Tor có an toàn không?

Mặc dù Tor được biết đến với khả năng bảo mật thông qua cơ chế “onion routing”, mã hóa dữ liệu và che giấu địa chỉ IP nhưng không có gì là hoàn hảo. Tor vẫn tồn tại những điểm yếu và người dùng vẫn có thể gặp phải các rủi ro trực tuyến như phần mềm độc hại hay lừa đảo. Do đó bạn nên kết hợp Tor với các biện pháp bảo mật khác như VPN, CSF Firewall và phần mềm diệt virus sẽ tạo nên lớp bảo vệ đa tầng.

Ngoài ra, bạn có thể thực hiện một số biện pháp khác để sử dụng Tor an toàn:

• Thiết lập mức độ bảo mật: Tor cung cấp ba cấp độ bảo mật: Standard, Safer và Safes. Bạn có thể điều chỉnh mức độ bảo mật bằng cách nhấp vào biểu tượng lá chắn ở góc trên bên trái, chọn Setting, kéo xuống phần Security Level và chọn mức độ mong muốn. 
• Chỉ truy cập website HTTPS: Luôn tìm kiếm biểu tượng ổ khóa và cụm từ “https” trong thanh địa chỉ để đảm bảo website sử dụng mã hóa SSL, bảo vệ dữ liệu của bạn khi truyền tải. Mặc dù Tor đã mã hóa lưu lượng truy cập nhưng việc sử dụng HTTPS sẽ giúp bổ sung thêm một lớp bảo mật.
• Bảo vệ thông tin cá nhân: Tuyệt đối không tiết lộ bất kỳ thông tin cá nhân nào như tên, địa chỉ, số điện thoại, email hay tài khoản mạng xã hội khi sử dụng Tor. Việc này giúp duy trì tính ẩn danh và tránh rò rỉ thông tin.
• Chỉ tải file từ các nguồn đáng tin cậy: Bạn chỉ nên tải file từ nguồn đáng tin cậy để tránh nhiễm virus hay phần mềm độc hại.
• Sử dụng phần mềm diệt virus: Luôn trang bị phần mềm diệt virus uy tín trên mọi thiết bị để phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa trực tuyến.

Sử dụng trình duyệt Tor vào Dark Web 

Dark Web chính là những trang web mà người dùng internet không thể truy cập trực tiếp bằng các công cụ tìm kiếm hay trình duyệt web bình thường. Bởi vì nội dung của các Dark Web cung cấp thường chứa nhiều yếu tố nhạy cảm, nguy hiểm, vi phạm pháp luật như phim vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng, vi phạm bản quyền hay giao dịch trái phép bị nghiêm cấm như mua bán vũ khí, động vật hoang dã, ma túy,…

Do đó, nếu muốn truy cập vào Dark Web thì người dùng cần thông qua trình duyệt Tor để có thể thành công xâm nhập vào “thế giới đen” này. Tuy nhiên, vì Dark Web quá nguy hiểm và là nơi diễn ra của nhiều hoạt động phi pháp nên trừ khi có mục đích chính đáng, còn lại người dùng không nên truy cập vào Dark Web.   

Sự khác biệt giữa Tor Browser, Proxy Server và VPN

Tor Browser, Proxy Server và VPN đều cung cấp một mức độ ẩn danh trực tuyến nhất định, nhưng chúng hoạt động theo những cách khác nhau. Dưới đây là bảng so sánh để giúp bạn dễ dàng phân biệt 3 công cụ này:

Cách tải trình duyệt Tor rất đơn giản. Nếu bạn chưa biết tải trình duyệt này như thế nào, hãy tham khảo các bước thao tác được hướng dẫn sau:

Tải trình duyệt Tor cho máy tính Windows/macOS/Linux

Bước 1: Truy cập vào đường link sau để tải trình duyệt Tor về thiết bị: https://www.torproject.org/download/.

Bước 2: Nhấn chọn vào biểu tượng hệ điều hành Windows, macOS, Linux bạn đang sử dụng.

Bước 3: Mở file mà bạn đã tải về thiết bị, lựa chọn loại ngôn ngữ phù hợp và sau đó nhấn OK. 

Bước 4: Tiếp theo bạn chọn thư mục lưu trữ và nhấn vào Install để bắt đầu trình cài đặt. 

Bước 5: Sau khi quá trình cài đặt hoàn tất, bạn nhấn chọn Finish để kết thúc. 

Tải trình duyệt Tor cho Android

Để tải trình duyện Tor cho Android, bạn có thể truy cập vào website Tor Project hoặc mở Google Play Store, tìm kiếm Tor Brower và bấm Install để cài đặt về điện thoại. Sau khi tải xong, bạn bấm vào biểu tượng Tor trên màn hình để bắt đầu sử dụng.

Làm thế nào để tải trình duyệt Tor cho iOS?

Hiện tại người dùng không thể tải Tor Browser cho iOS. Lý do là bởi Apple yêu cầu mọi trình duyệt trên iOS phải sử dụng engine Webkit, điều này không phù hợp với các tiêu chuẩn bảo mật của Tor. Do đó nếu bạn muốn trải nghiệm duyệt web riêng tư trên iPhone thì có thể tham khảo Onion Browser và Orbot – 2 trình duyệt mã nguồn mở với công nghệ tương tự như Tor.

Người dùng có thể thực hiện các thao tác và hoạt động trên trình duyệt Tor tương tự như các trình duyệt thông thường. Tuy nhiên, vì trình duyệt Tor đặc biệt hơn với chức năng ẩn danh nên có thêm một số tiện ích mở rộng khác mà bạn cần lưu ý. Bạn có thể xem 3 cách dùng Tor cơ bản sau:

Trong lần đầu sử dụng

Đối với người dùng lần đầu sử dụng trình duyệt Tor, trên màn hình sẽ hiển thị 1 cửa sổ thông báo cho biết bạn có thể tùy chọn chỉnh sửa một số thiết lập dựa theo nhu cầu. Tuy nhiên, bạn khoan hãy thay đổi mà hãy nhấn vào Connect để tiếp tục kết nối với mạng Tor. 

Duyệt web qua Tor

Để cung cấp cho người dùng những trải nghiệm duyệt web an toàn và ẩn danh thì tất cả dữ liệu đầu vào và ra trên trình duyệt đều sẽ được định tuyến qua Tor. Đồng thời, khi bạn khởi chạy Tor Browser, trình duyệt sẽ tự động mở một website lưu trữ trên torproject.org. Điều này được hiểu là trình duyệt đang hoạt động và địa chỉ IP của bạn đã được che giấu bởi một địa chỉ IP ảo khác. 

TorButton

TorButton là một tiện ích mở rộng của trình duyệt Tor Browser, cung cấp các tùy chọn cho phép bạn được điều chỉnh cài đặt Proxy, cài đặt bảo mật và một địa chỉ IP mới chỉ bằng một lần nhấp chuột. Cụ thể về các Button mà người dùng được tùy chọn:

• New Identity: Bạn có thể thay thế địa chỉ IP hiện tại của mình bằng 1 IP ngẫu nhiên cho liên kết mà Tor Browser đang hoạt động. Nếu chọn mục này, bạn cần khởi động lại trình duyệt mới có thể tiếp tục sử dụng. 
• Privacy and Security Settings: Mở hộp thoại chứa các tùy chọn như: Cài đặt chế độ duyệt web riêng tư, ngăn Flash, cookie bên thứ ba cùng nhiều plugin khác. Mục này cũng cho phép bạn thông qua thanh trượt để điều chỉnh mức độ bảo mật trên Tor từ thấp đến cao. 
• Check for Tor Browser Update: Tại đây, bạn có thể tự động cập nhật các phiên bản Tor Browser mới nhất mà không bắt gặp lỗi xảy ra. 
• New Tor Circuit for this Site: Thay vì phải khởi động lại trình duyệt và thay một IP mới thì khi chọn mục này, sẽ có một mạch mới được tạo ra cho tab đang hoạt động. 
• Tor Network Settings: Mục này giúp định cấu hình cài đặt proxy, tường lửa và các cài đặt cụ thể cho ISP. Bên cạnh đó, tại đây cũng chứa một node sao chép nội dung tệp nhật ký trong Tor vào khay bộ nhớ tạm thời. 

Cách gỡ cài đặt trình duyệt Tor

Trên máy tính Windows

Đầu tiên, bạn tìm đến thư mục Tor đã tải xuống, nhấp chuột phải vào thư mục này và chọn Delete. Sau đó, bạn vào Recycle bin để xóa thư mục một lần nữa là xong.

Trên máy tính macOS

Trong thư mục Applications, bạn tìm và nhấp chuột phải vào ứng dụng Tor Browser. Tiếp theo, bạn chọn Move to Trash và xóa luôn file trong thư mục Trash.

Trên điện thoại Android

Trên màn hình ứng dụng, bạn tìm biểu tượng của Trình duyệt Tor, sau đó nhấn giữ và nhấp vào tùy chọn Uninstall. Tùy thuộc vào thiết bị, bạn có thể cần xác nhận thao tác này một lần nữa.

Lựa chọn thay thế cho Tor

Ngoài Tor, một số trình duyệt khác cũng có thể truy cập vào dark web. Mỗi trình duyệt đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng biệt về bảo mật và chức năng. Các lựa chọn thay thế cho Tor bao gồm:

• I2P (Invisible Internet Project): I2P là một private network được mã hóa hoàn toàn. Khác với Tor sử dụng các node do tình nguyện viên vận hành, trong I2P, mỗi người dùng đều hoạt động như một node.
• Subgraph OS: Hệ điều hành mã nguồn mở này tập trung vào bảo mật và chống giám sát, tích hợp Tor để cung cấp trải nghiệm duyệt web an toàn.
• Hyphanet (trước đây là Freenet): Hyphanet cho phép người dùng chia sẻ thông tin và giao tiếp một cách an toàn, chống kiểm duyệt và bảo vệ quyền riêng tư. Hyphanet hỗ trợ nhiều hệ điều hành, bao gồm Windows, macOS, GNU/Linux và các hệ thống POSIX.
• Firefox: Bạn có thể cấu hình Firefox để truy cập dark web thông qua proxy nhưng không có các tính năng an toàn như Tor.
• Waterfox: Được phát triển dựa trên Firefox, Waterfox tập trung vào tốc độ và quyền riêng tư với các tính năng chặn theo dõi tích hợp.

Tor và Bitcoin 

Giữa Tor và Bitcoin có một số mối liên quan nhất định. Cụ thể, Tor được phát triển vào đúng thời điểm mà Bitcoin – một loại tiền tệ ẩn danh xuất hiện. Sự xuất hiện của đồng tiền ẩn danh này kết hợp cùng môi trường giao dịch trực tuyến ẩn danh đã tạo điều kiện và cơ hội cho những kẻ tội phạm mạng dễ dàng thực hiện các hoạt động phi pháp mà không sợ bị truy cứu. 

Phần mềm độc hại trên Tor 

Theo quản trị mạng C&C servers, Tor là một nơi thích hợp cho sự phát triển của các mã độc hại. Điều này dễ hiểu bởi Tor cung cấp môi trường ẩn danh và bảo mật người dùng nên rất khó để xác minh được danh tính thực sự của các đối tượng. Vì thế mà nhiều kẻ xấu đã không ngại ngần tạo ra các mã độc để sử dụng cho các mục đích của mình.Hiện nay đã có một số các mã độc nổi tiếng được các chuyên gia phát hiện ra như Zeus, Chewbacca và Trojan. 

VPS Vietnix – Ổn định, bảo mật và hiệu suất cao

Với hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ lưu trữ và hơn 100.000 khách hàng tin tưởng, Vietnix mang đến giải pháp VPS tối ưu, đáp ứng mọi nhu cầu từ website cá nhân đến doanh nghiệp lớn. Hệ thống máy chủ đặt tại các datacenter Tier-3, sử dụng 100% ổ cứng SSD NVMe và công nghệ ảo hóa tiên tiến, đảm bảo tốc độ truy cập vượt trội và thời gian uptime 99.9%. Bên cạnh đó, Vietnix cam kết bảo mật dữ liệu tuyệt đối với hệ thống giám sát liên tục và đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng hỗ trợ 24/7/365 qua nhiều kênh khác nhau.

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 18001093.
• Email: sales@vietnix.com.vn.
• Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường 10, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh.
• Website: https://vietnix.vn/.

Trên đây là toàn bộ nội dung chia sẻ về Tor là gì, cách hoạt động và những lưu ý cần nhớ khi sử dụng trình duyệt Tor để lướt web. Nhìn chung, trình duyệt Tor là một công cụ tuyệt vời cho việc che giấu thông tin người dùng và truy cập vào những nội dung bị chặn. Tuy nhiên, người dùng nên không nên lợi dụng Tor cho những mục đích vi phạm đạo đức và pháp luật. Để biết thêm nhiều kiến thức về lập trình, bạn có thể tham khảo một số bài viết dưới đây của mình: