Xuất hiện từ cách đây rất lâu, đến nay Internet được xem là dịch vụ không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại; bởi hầu hết các công việc đều diễn ra thuận lợi thông qua các thiết bị kết nối internet. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Vietnix tìm hiểu chi tiết hơn về khái niệm, cách hoạt động của Internet; cũng như sự khác biệt giữa Internet với Wifi.
Internet là gì? Mạng Internet là gì?
Internet là một hệ thống thông tin có quy mô toàn cầu, gồm nhiều máy tính được kết nối lại với nhau. Hệ thống này cho phép người dùng có thể chia sẻ, kết nối thông tin với người sử dụng máy tính ở nơi khác. Từ đó, tạo thành hệ thống mạng chặt chẽ, giúp chia sẻ thông tin, truyền tải và giao tiếp dễ dàng giữa những người dùng với nhau. Internet nổi lên như là một phương tiện truyền thông công cộng vào những năm cuối thế kỉ 20 và đã trở thành một cơn sốt lớn với tất cả mọi người trên thế giới ngay tại thời điểm đó.
Thời điểm Internet chính thức ra đời và được cộng đồng quan tâm là vào những năm 1990 do The Advanced Research Projects Agency (ARPA) nghiên cứu và tạo điều kiện tiếp cận. Tới nay, Internet được xem là mạng lưới quan trọng phủ sóng rộng khắp các quốc gia trên thế giới.
Sơ lược về sự ra đời của Internet
Trước khi được biết với tên gọi là Internet, hệ thống thông tin này đã có cái tên khác là mạng ARPANET. Mạng này do Cơ quan quản lý dự án nghiên cứu phát triển ARPA (Hoa Kỳ) quản lý xây dựng vào năm 1969, phân bổ ở 4 mạng liên khu vực chính là Viện nghiên cứu Stanford, Đại học California, Đại học Utah và Đại học California.
- Năm 1974, người ta bắt đầu thay đổi tên gọi từ mạng ARPANET thành mạng Internet.
- Năm 1983, Internet được ứng dụng giao thức TCP/IP lần đầu tiên, đánh dấu bước ngoặt mới trong ngành quân sự Mỹ. Lúc này toàn bộ thiết bị máy tính đều được tích hợp giao thức mới.
- Năm 1984, mạng ARPANET được chia thành 2 mục đích sử dụng chính đó là ARPANET phục vụ nghiên cứu, phát triển; và mạng MILNET dùng cho quân sự. Giao thức TCP/IP liên tục đem đến nhiều công năng trong quá trình sử dụng, do đó giao thức được đẩy mạnh sử dụng cho những mục đích khác nữa, tiêu biểu là nghiên cứu và thương mại. Không lâu sau đó, người ta tạo ra SuperNetwork – một siêu mạng trụ cột của Internet.
- Giữa thập niên 1980, Quỹ Khoa học Quốc gia NSF (Mỹ) chính thức thành lập mạng liên kết chuyển từ ARPANET sang NSFNET.
- Từ năm 1990, mạng ARPANET bị khai trừ và không còn hoạt động. Cuối cùng, NSFNET trở thành mạng xương sống thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của Internet ngày nay.
Internet hoạt động như thế nào?
Trước khi biết cách hoạt động của Internet, chúng ta cần biết rằng nó là một hệ thống cáp vật lý toàn cầu. Gồm nhiều thiết bị như dây đồng, cáp TV, cáp quang,… Do đó muốn truy cập Internet, bắt buộc phải có sự tham gia hỗ trợ của những loại cáp vật lý trên.
Cách Internet hoạt động như sau, bạn tìm đến địa chỉ website muốn truy cập. Lúc này thiết bị của bạn sẽ gửi một yêu cầu kết nối với máy chủ thông qua dây cáp. Máy chủ nhận được yêu cầu sẽ bắt đầu truy xuất trang web và truyền dữ liệu về lại thiết bị. Toàn bộ thao tác diễn ra cực kỳ nhanh chỉ trong vài giây.
Vai trò, lợi ích của mạng Internet
Nếu hiểu rõ về bản chất của Internet, bạn sẽ thấy tầm quan trọng của mạng lưới này. Sự ra đời của Internet đã thay đổi cách chúng ta tìm kiếm và truyền tải thông tin. Những lợi ích tiêu biểu của mạng Internet như sau:
Kho lưu trữ thông tin khổng lồ
Internet hoàn thành một kho lưu trữ thông tin khổng lồ. Ngày nay khi cần tra cứu bất kỳ thông tin nào, bạn có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin đó qua các công cụ như Google, Bing và các công cụ tìm kiếm khác.
Internet có thể được xem như một kho lưu trữ thông tin khổng lồ. Mặc dù không phải mọi kiến thức đều có trên Internet, nhưng không thể phủ nhận sự lớn lao của những gì mạng này lưu trữ. Hệ thống này có thể được coi như một cuốn bách khoa toàn thư số, nơi mọi người có thể học hỏi và tăng cường kiến thức.
Tạo môi trường kinh doanh số
Internet không chỉ là một nơi để lưu trữ thông tin mà còn tạo ra môi trường kinh doanh số. Đây là nơi mà người mua và người bán có thể trao đổi mà không cần phải gặp nhau trực tiếp. Internet cho phép các doanh nghiệp tiếp cận hàng triệu, thậm chí cả tỷ khách hàng. Điều này là điều mà mô hình kinh doanh truyền thống không thể thực hiện.
Mở ra thế giới giải trí đa dạng
Thế giới giải trí trên Internet đa dạng và thú vị. Tất cả, từ phim ảnh, âm nhạc, tác phẩm văn học và mọi hình thức giải trí khác đều có sẵn trên Internet. Đặc biệt, hầu hết các trải nghiệm giải trí này có sẵn miễn phí.
Chỉ cần một máy tính hoặc điện thoại thông minh kết nối Internet, bạn có thể trải nghiệm một thế giới giải trí đa dạng. Bạn có quyền quyết định trải nghiệm giải trí nào bạn muốn, khác biệt hoàn toàn so với việc trải nghiệm giải trí qua truyền hình hoặc phương tiện truyền thống khác.
Kết nối người dùng trên toàn thế giới
Internet toàn cầu đã mở ra một thời đại mới và thay đổi cách chúng ta kết nối và liên lạc. Chỉ cần một cú click chuột đơn giản, bạn có thể dễ dàng gửi email cho một hoặc nhiều người ở bất kỳ nơi nào trên thế giới. Đặc biệt, trong thời đại ngày nay với sự phát triển của các mạng xã hội, việc kết nối với người khác trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Môi trường học tập tuyệt vời
Internet là một hệ thống mở với nguồn dữ liệu khổng lồ. Chỉ cần một cú click chuột, bạn có thể tìm kiếm và cập nhật kiến thức, phục vụ cho công việc và học tập. Điều này giúp bạn nâng cao kiến thức và cập nhật thông tin mới nhất trên toàn cầu.
Cơ hội việc làm và kiếm tiền dễ dàng
Internet đã tạo ra nhiều ngành nghề và lĩnh vực mới. Bạn có thể tìm kiếm cơ hội việc làm phù hợp và thậm chí làm việc trực tuyến. Làm việc từ xa đã trở thành một hình thức làm việc phổ biến, giúp bạn làm việc cho công ty yêu thích mà không cần di chuyển đến vị trí công ty đó. Đồng thời, có nhiều cách kiếm tiền trực tuyến như bán hàng trên các sàn thương mại điện tử, trở thành TikToker, KOL, KOC, YouTuber, Freelancer, hoặc tạo nội dung trực tuyến.
Hỗ trợ liên lạc nhanh chóng
Nhờ sự phát triển của Internet, việc giao tiếp của con người hiện nay cũng trở nên đơn giản và thuận tiện hơn bao giờ hết. Chúng ta có thể sử dụng email, chat thông qua ứng dụng tin nhắn, thực hiện cuộc gọi điện thoại hoặc thậm chí thực hiện cuộc gọi video để kết nối với gia đình, bạn bè và đối tác kinh doanh ở bất kỳ đâu trên thế giới. Nhờ những tính năng tuyệt vời này, Internet đã thu nhỏ khoảng cách và tạo ra một môi trường kết nối giữa cá nhân và tổ chức trên toàn cầu.
Làm cho cuộc sống dễ dàng hơn
Internet đã làm cuộc sống trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể mua vé xem phim, thanh toán hoá đơn, và thậm chí chuyển tiền trực tuyến, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao sự tiện lợi.
Tác động tiêu cực của Internet
Lợi ích và tác hại của Internet thường tồn tại cùng lúc trong quá trình phát triển. Lợi ích mà phương tiện này mang lại không cần phải bàn cãi. Tuy nhiên, cũng cần phải xem xét những khía cạnh tiêu cực mà chúng ta cần quan tâm và giải quyết.
- Gia tăng bạo lực trực tuyến: Với sự phát triển mạnh mẽ của Internet, bạo lực dường như đã dịch chuyển từ hình thức bạo lực thể chất trực tiếp sang hình thức bạo lực tinh thần trực tuyến. Môi trường online giúp những người quá khích có thể “ẩn mình” và không cần đối mặt trực tiếp. Điều này dẫn đến việc họ sử dụng lời nói và ngôn từ để tấn công người khác.
- Giảm kết nối và tương tác trực tiếp: Sự tăng cường kết nối trực tuyến thường đi kèm với sự giảm bớt tương tác trực tiếp. Người ta dần quen thuộc với việc giao tiếp và kết nối thông qua mạng xã hội nhiều hơn. Điều này trở nên rõ ràng khi trong các cuộc gặp gỡ, mọi người thường tập trung vào điện thoại di động thay vì trò chuyện với nhau. Giao tiếp, thảo luận và trình bày ý kiến trở thành một trong những kỹ năng quan trọng mà con người cần phải phát triển.
- Dễ mắc các bệnh tâm thần: Một trong những tác hại của Internet đáng lo ngại là sự gia tăng các bệnh tâm thần. Thông tin trên Internet thường chưa qua kiểm duyệt và nhiều nội dung không chính xác có thể ảnh hưởng đến tâm lý người dùng. Tiếp xúc liên tục với thông tin tiêu cực có thể gây ra các vấn đề như trầm cảm, căng thẳng, hoang tưởng và lo âu.
- Suy giảm sự sáng tạo: Sự tiện lợi của Internet có thể khiến con người trở nên lười biếng trong việc tư duy và sáng tạo. Khả năng tìm kiếm thông tin nhanh chóng có thể làm giảm sự sáng tạo và khả năng tự nghĩ.
- Dễ bị đánh cắp thông tin cá nhân: Sự mở cửa quá rộng của không gian trực tuyến khiến quyền riêng tư của con người dễ bị xâm phạm. Thông tin cá nhân có thể bị đánh cắp, tiết lộ và sử dụng một cách sai trái, dẫn đến các vấn đề như lừa đảo, việc sử dụng tài khoản giả mạo và quấy rối trực tuyến.
- Thói quen tìm kiếm sự chú ý: Việc tìm kiếm sự chú ý trở thành một vấn đề khiến nhiều người thích làm. Internet thúc đẩy thói quen này thông qua việc tạo ra nội dung gây chú ý để thu hút sự quan tâm và lời khen từ người khác. Điều này có thể dẫn đến sự cạnh tranh, ganh đua và thậm chí là thái độ kiêng nể và suy nghĩ sai lệch.
- “Kiệt sức” của não bộ: Internet thường được sử dụng để giải trí và nghỉ ngơi, nhưng việc lướt mạng xã hội có thể khiến não bộ tiếp tục hoạt động, không được thư giãn đúng cách. Điều này có thể gây ra vấn đề như mất ngủ, sự xao lãng, mất tập trung và ảnh hưởng đến chất lượng công việc và học tập.
Làm thế nào để kết nối Internet?
Các phương thức kết nối Internet phổ biến hiện nay bao gồm:
1. Kết nối trực tiếp và cố định
Kết nối này cho phép máy tính truy cập Internet 24/7. Máy tính sẽ được cấp một địa chỉ IP cố định, không thay đổi trong thời gian dài. Ưu điểm của kết nối này là tốc độ, do máy tính sử dụng băng thông rộng. Ví dụ điển hình là sử dụng modem cáp hoặc ISDN.
2. Kết nối trực tiếp và không cố định:
Khi bạn cần truy cập Internet để làm việc hoặc giải trí mà không muốn duy trì kết nối suốt 24/7, kết nối trực tiếp nhưng không cố định là một giải pháp hiệu quả. Trong trường hợp này, máy tính sẽ được cấp một địa chỉ IP động và chỉ tồn tại trong thời gian kết nối Internet. Loại kết nối này thường sử dụng đường dây điện thoại, modem và một số phần mềm. Mặc dù giá thành của kết nối không cố định thấp, tốc độ truy cập Internet có thể giảm.
3. Kết nối gián tiếp và không cố định:
Đây là loại kết nối Internet trong hệ thống mạng LAN (Local Area Network). Trong trường hợp này, các máy tính trong mạng không kết nối trực tiếp với Internet mà kết nối với máy chủ đã được trang bị Internet. Tốc độ kết nối phụ thuộc vào tốc độ Internet của máy chủ và số lượng máy tính trong mạng LAN. Sử dụng mạng LAN có thể không cung cấp đầy đủ chức năng truy cập Internet cho máy tính client vì mạng này phụ thuộc vào sự cho phép của máy chủ.
4. Kết nối không dây (WiFi – Wireless Fidelity):
WiFi là hệ thống truy cập Internet không dây, sử dụng sóng vô tuyến tương tự như sóng điện thoại, truyền hình hoặc radio. Hiện nay, WiFi là công cụ kết nối không thể thiếu trên điện thoại, máy tính xách tay, máy tính bảng và một số thiết bị thông minh khác như Smart TV và Smartwatch.
Để tạo kết nối WiFi, bạn cần có một bộ định tuyến (Router) hoặc modem. Thiết bị này lấy thông tin từ mạng Internet thông qua kết nối cáp và chuyển thành tín hiệu không dây để gửi đi. Các thiết bị không dây trên các thiết bị di động thu nhận tín hiệu và giải mã nó thành dữ liệu cần thiết.
Internet và Wifi khác nhau như thế nào?
Khái niệm
WiFi là công nghệ mạng không dây giúp truyền thông tin từ Internet đến các thiết bị điện tử (smartphone, máy tính, laptop, iPad…). Bạn có thể yên tâm rằng tất cả các thiết bị ngày nay đều hỗ trợ WiFi giúp tiếp cận mạng Internet dễ dàng và không giới hạn tài nguyên mạng.
Trong khi đó, Internet là một mạng lưới giúp gắn kết các thiết bị điện tử cùng lúc với nhau thông qua một sợi dây. Đó có thể là dây cáp, dây điện thoại, vệ tinh hoặc không dây. Kết quả là người dùng ở khắp nơi trên thế giới có thể truyền tải, chia sẻ thông tin trên Internet một cách tiện lợi và nhanh chóng.
Công nghệ
WiFi được ứng dụng công nghệ không dây tiêu chuẩn, hoạt động bằng đường truyền sóng vô tuyến, cho phép nhận và gửi tín hiệu đến trực tiếp các thiết bị xung quanh để truyền Internet. Trong khi đó, Internet hoạt động dựa trên cơ sở hạ tầng mạng ứng dụng bộ giao thức (TCP/IP) giúp kết nối tất cả thiết bị trên thế giới lại với nhau. Truy cập Internet, bạn có thể giao tiếp với những thiết bị khác được kết nối trên toàn cầu, điều mà WiFi không thể làm được, do nó chỉ cho phép kết nối trong một khu vực nhất định.
Hoạt động
WiFi hoạt động bằng sóng tần số vô tuyến, giúp truyền và nhận thông tin. Đối với wifi, điểm truy cập chính là yếu tố quan trọng, nơi mọi người có thể dùng được wifi. Muốn kết nối wifi, các thiết bị phải có bộ điều hợp mạng không dây. Còn ở Internet, thông tin sẽ được truyền tải nhờ bộ giao thức TCP/IP điều chỉnh. Giao thức này có nhiệm vụ cung cấp một ngôn ngữ chung để các thiết bị hiểu nhau, từ đó giúp truyền dữ liệu đi nhanh chóng.
Tóm tắt sự khác biệt giữa Wifi và Internet thông qua các tiêu chí:
| Tiêu chí | Wifi | Internet |
|---|---|---|
| Khái niệm | Có chức năng kết nối Internet với các thiết bị điện tử. | Kết nối các thiết bị điện tử với nhau thông qua một sợi dây. |
| Công nghệ | Ứng dụng công nghệ không dây tiêu chuẩn, giúp truyền Internet đến mọi thiết bị. | Ứng dụng bộ giao thức (TCP/IP) giúp kết nối tất cả thiết bị trên thế giới lại với nhau. |
| Khả năng hoạt động | Hoạt động bằng sóng tần số vô tuyến | Hoạt động bằng bộ giao thức TCP/IP điều chỉnh. |
Mối liên hệ giữa Wifi và Internet
Về mối liên hệ giữa Wifi và Internet, hầu như không có sự gắn bó chặt chẽ với nhau. Lý do là bởi, bạn thể kết nối WiFi, router và thiết bị điện tử mà không nhất thiết phải có sự hỗ trợ của Internet. Chẳng hạn như, máy in liên kết với wifi là có thể hoạt động thoải mái. Lúc này wifi đóng vai trò là router hỗ trợ đường truyền giữa thiết bị và máy in.
Tương tự như vậy, Internet cũng có thể hoạt động bình thường mà không cần sự có mặt của WiFi nhờ mạng World Wide Web (WWW), giúp gắn kết hàng nghìn, hàng triệu máy tính trên khắp nơi lại với nhau. Kết lại, bạn có thể hình dung rằng, Internet là một mạng giúp kết nối rất nhiều mạng máy tính bằng một ngôn ngữ chung là bộ giao thức liên mạng. Trong khi, WiFi là công nghệ sóng vô tuyến hỗ trợ giao tiếp giữa các thiết bị nằm trong giới hạn cho phép.
Việt Nam có các nhà cung cấp dịch vụ internet uy tín nào?
Tại Việt Nam, hiện có các nhà cung cấp dịch vụ internet uy tín như:
- VNPT.
- FPT Telecom.
- Viettel Telecom.
- Netnam.
- CMC Telecom.
Các trình duyệt web được sử dụng phổ biến nhất hiện nay
Trong phần cuối về chuyên mục “Internet là gì”, Vietnix sẽ giới thiệu đến bạn một số trình duyệt Internet phổ biến hiện nay.
Google Chrome
Trình duyệt Google Chrome ra mắt chính thức lần đầu vào năm 2008. Hiện nay, Google được xem là trình duyệt phổ biến nhất. Ưu điểm rõ ràng của Google Chrome là giao diện đơn giản và thân thiện. Trình duyệt cung cấp tốc độ duyệt web nhanh và ổn định, cùng với việc tích hợp nhiều tiện ích. Tuy nhiên, Google Chrome tiêu thụ nhiều RAM, làm cho các thiết bị cấu hình thấp gặp tình trạng lag và tải trang chậm.
Cốc Cốc
Sau Google Chrome, Cốc Cốc đã giữ vị trí thứ hai về phổ biến tại Việt Nam trong nhiều năm. Giao diện của trình duyệt này khá giống với Google Chrome, vì cả hai đều sử dụng mã nguồn mở Chromium. Cốc Cốc có lợi thế với nhiều tiện ích tích hợp phong phú, phù hợp với người dùng Việt Nam. Điểm mạnh khác của Cốc Cốc nằm ở việc tiêu thụ ít RAM hơn so với Chrome, giúp trình duyệt này chạy mượt mà trên các thiết bị cấu hình thấp.
Cốc Cốc
Mozilla Firefox
Mozilla Firefox từng là đối thủ nặng ký của Chrome tại Việt Nam trước khi Cốc Cốc xuất hiện. Hiện tại, Mozilla Firefox vẫn nằm trong top những trình duyệt Internet phổ biến nhất và có lượng tải về lớn.
Safari
Safari là trình duyệt dành riêng cho các thiết bị chạy hệ điều hành iOS và hệ điều hành MacOS. Mặc dù không phổ biến như Chrome, nhưng Safari được đánh giá cao về tính ổn định và bảo mật.
Microsoft Edge
Microsoft Edge là trình duyệt thay thế cho Internet Explorer trên các thiết bị chạy hệ điều hành Windows. Tương tự như Google Chrome, Microsoft Edge cũng sử dụng mã nguồn mở Chromium, nên có giao diện dễ nhìn và tích hợp nhiều tiện ích. Người dùng có thể dễ dàng tải trình duyệt này từ Chrome Web Store. Mặc dù vẫn mới mẻ, nhưng có thời điểm Microsoft Edge đã vượt qua Mozilla Firefox để trở thành trình duyệt có lượng tải về lớn thứ hai, sau Google Chrome.
Câu hỏi thường gặp
Nghiện Internet là gì?
Nghiện Internet là khái niệm nói đến nhu cầu bắt buộc phải dành nhiều thời gian cho Internet, đến mức gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các mối quan hệ, công việc, và sức khoẻ. Với trẻ em, Nghiện Internet gây ra một số hậu quả: đau đầu, chóng mặt, học kém đi, nghiện game online, ít gặp gỡ bạn bè..
Tốc độ kết nối internet bao nhiêu là tốt?
Tốc độ internet ở mức 25 Mbps trở lên được xem là ổn định. Hạn mức này cho phép các hoạt động online được diễn ra suôn sẻ, chẳng hạn như livestream, chơi game online, duyệt web hoặc tải nhạc xuống.
Internet ra đời năm nào ở Việt Nam?
Internet ra đời tại Việt Nam vào năm 1994, với dịch vụ thư điện tử đầu tiên do nhóm các nhà khoa học của Viện Công nghệ thông tin (IOIT) thiết lập. Tuy nhiên, phải đến năm 1997, internet mới được chính thức đưa vào khai thác sử dụng tại Việt Nam.
Thông tin trên mạng internet là gì?
Thông tin trên mạng internet là những dữ liệu, văn bản, hình ảnh, âm thanh, video… được lưu trữ và chia sẻ trên mạng internet. Chúng ta có thể truy cập thông tin này thông qua các trình duyệt web, ứng dụng di động hoặc các thiết bị khác có kết nối internet.
Internet là mạng WAN đúng hay sai?
Internet chính là một mạng WAN khổng lồ. Mạng WAN (Wide Area Network) là mạng diện rộng, kết nối các mạng cục bộ (LAN) hoặc mạng khu vực đô thị (MAN) lại với nhau, trải dài trên một khu vực địa lý rộng lớn, thậm chí là toàn cầu. Internet là ví dụ điển hình nhất cho một mạng WAN, kết nối hàng tỷ thiết bị trên khắp thế giới thông qua nhiều đường truyền và công nghệ khác nhau.
Lời kết
Với những thông tin chi tiết ở bài viết trên đây, hy vọng bạn nắm được khái niện internet là gì, vai trò cũng như những tác động tiêu cực của internet đối với con người. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận ngay bên dưới, Vientix sẽ giải đáp nhanh chóng.
