IaaS là mô hình cung cấp hạ tầng công nghệ thông tin dưới dạng dịch vụ trên nền tảng điện toán đám mây. Trong bài viết này mình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về IaaS, cơ chế hoạt động, lợi ích, so sánh với PaaS và SaaS cũng như xác định khi nào doanh nghiệp của bạn nên lựa chọn mô hình này.
Những điểm chính
- Khái niệm IaaS: Là mô hình cung cấp các tài nguyên hạ tầng CNTT dưới dạng dịch vụ thuê bao qua Internet. Người dùng có toàn quyền kiểm soát hệ điều hành và phần mềm, trong khi nhà cung cấp quản lý hạ tầng vật lý.
- Các loại IaaS: Gồm ba thành phần chính là điện toán, lưu trữ và mạng.
- Cơ chế hoạt động: Hoạt động dựa trên việc ảo hóa hạ tầng vật lý của nhà cung cấp, cho phép người dùng quản lý và cung cấp tài nguyên qua cổng trực tuyến, sử dụng linh hoạt và thanh toán theo nhu cầu.
- Lợi ích của IaaS: Mang lại nhiều lợi ích chiến lược như tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu, linh hoạt mở rộng tài nguyên, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án và tăng khả năng thử nghiệm, đổi mới.
- Ứng dụng thực tế: Được ứng dụng rộng rãi để giải quyết bài toán điện toán hiệu năng cao, lưu trữ website và ứng dụng, xử lý dữ liệu lớn và làm môi trường phát triển, thử nghiệm nhanh chóng.
- Phân biệt với PaaS và SaaS: Khác với PaaS và SaaS, IaaS cung cấp mức độ kiểm soát và tùy chỉnh cao nhất, cho phép người dùng toàn quyền quản lý hệ điều hành và phần mềm.
- Cách triển khai: Quá trình triển khai cần xác định rõ nhu cầu, lựa chọn nhà cung cấp uy tín, lập kế hoạch di chuyển chi tiết và đảm bảo an ninh, bảo mật dữ liệu.
- Biết đến giải pháp Vietnix Cloud Server Enterprise cung cấp một nền tảng IaaS mạnh mẽ cho doanh nghiệp.
- Giải đáp các thắc mắc thường gặp về IaaS.

IaaS là gì?
IaaS (Infrastructure as a Service) là mô hình dịch vụ điện toán đám mây cho phép người dùng thuê hạ tầng CNTT như máy chủ, lưu trữ, hệ thống mạng và các tài nguyên điện toán khác thông qua Internet. Doanh nghiệp không cần đầu tư phần cứng vật lý hay thực hiện các công việc quản trị, bảo trì phức tạp, vì toàn bộ hạ tầng được vận hành và quản lý bởi nhà cung cấp dịch vụ đám mây.

Người dùng có thể triển khai và điều chỉnh tài nguyên như CPU, RAM, dung lượng lưu trữ, địa chỉ IP,… trực tiếp trên giao diện quản trị. Việc mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên được thực hiện linh hoạt theo nhu cầu sử dụng thực tế. Mô hình IaaS phù hợp cho nhiều mục đích như thiết lập máy chủ ảo (VPS), lưu trữ đám mây, xây dựng môi trường phát triển phần mềm, triển khai website, ứng dụng kinh doanh hoặc lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn.
Cơ chế hoạt động của IaaS
Cơ chế hoạt động của IaaS dựa trên việc cung cấp hạ tầng CNTT thông qua môi trường điện toán đám mây. Dưới đây là cách IaaS vận hành:
- Ảo hoá hạ tầng vật lý: Nhà cung cấp IaaS sở hữu các trung tâm dữ liệu với hệ thống máy chủ vật lý, thiết bị lưu trữ, mạng và các phần cứng chuyên dụng. Thông qua công nghệ ảo hóa, các tài nguyên phần cứng này được chia nhỏ thành nhiều máy chủ ảo, phân bổ linh hoạt cho nhiều người dùng khác nhau.
- Quản lý và cung cấp tài nguyên qua cổng trực tuyến: Khách hàng không cần đầu tư, lắp đặt phần cứng tận nơi; thay vào đó, họ truy cập vào cổng quản trị IaaS qua Internet để lựa chọn, tạo mới, cấu hình và quản lý các máy chủ ảo, dung lượng lưu trữ, địa chỉ IP, tường lửa, mạng riêng ảo,… Mọi thao tác đều được thực hiện trực tuyến, có thể tự động hóa qua API.
- Sử dụng linh hoạt, thanh toán theo nhu cầu: Người dùng dễ dàng tăng/giảm tài nguyên chỉ trong vài cú nhấp chuột, không giới hạn bởi phần cứng sẵn có. Việc thanh toán sẽ dựa trên mức sử dụng thực tế (Theo giờ, theo tháng, theo dung lượng…) sẽ tránh lãng phí hoặc thiếu hụt tài nguyên.
- Chủ động quản trị và triển khai phần mềm: Khách hàng có toàn quyền cài đặt, cấu hình hệ điều hành, phần mềm, ứng dụng,… trên môi trường máy chủ ảo được cung cấp, giúp doanh nghiệp tự chủ trong khâu bảo mật, tối ưu hiệu suất hoặc xây dựng môi trường thử nghiệm, phát triển giải pháp mới.
- Giám sát, bảo trì và hỗ trợ kỹ thuật: Nhà cung cấp IaaS chịu trách nhiệm đảm bảo hạ tầng vật lý luôn hoạt động ổn định, duy trì bảo mật mạng, backup, khắc phục sự cố phần cứng. Người dùng tập trung khai thác và phát triển ứng dụng mà không lo gánh nặng về vận hành hạ tầng bên dưới.

Các loại IaaS
Điện toán (Compute)
Tài nguyên điện toán là thành phần cốt lõi trong dịch vụ IaaS, bao gồm:
- CPU: Đảm nhận vai trò tính toán, thực thi các phép toán, xử lý dữ liệu cho hệ thống.
- GPU: Chuyên xử lý tác vụ đồ họa, AI, học máy, phù hợp với nhu cầu xử lý khối lượng lớn, phức tạp.
- RAM: Lưu trữ dữ liệu tạm thời, giúp các chương trình và hệ điều hành hoạt động mượt mà.
Khách hàng khi sử dụng IaaS có thể yêu cầu khởi tạo các máy ảo với cấu hình CPU, RAM, GPU phù hợp nhu cầu sử dụng. Toàn bộ hạ tầng phần cứng vật lý được ảo hóa thành nhiều máy chủ ảo độc lập, người dùng khai thác như một hệ thống máy tính riêng biệt mà không cần bận tâm đến việc vận hành, bảo trì phần cứng, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian triển khai.
Lưu trữ (Storage)
IaaS cung cấp nhiều loại hình lưu trữ để đáp ứng các nhu cầu khác nhau:
- Lưu trữ khối (Block Storage): Dữ liệu được lưu thành các khối tương tự ổ cứng vật lý, thường dùng cho máy ảo, cơ sở dữ liệu, các ứng dụng yêu cầu hiệu năng truy xuất cao.
- Lưu trữ tệp (File Storage): Lưu dữ liệu dưới dạng các tệp tin và thư mục, cho phép chia sẻ giữa nhiều máy tính, phù hợp lưu trữ dữ liệu không cấu trúc, hosting website, tài liệu.
- Lưu trữ đối tượng (Object Storage): Dữ liệu được lưu thành các đối tượng độc lập, mỗi đối tượng có một định danh riêng biệt. Loại này rất phù hợp lưu trữ tệp lớn như hình ảnh, video, backup và dữ liệu cho ứng dụng website quy mô lớn.
Việc sử dụng dịch vụ lưu trữ đám mây giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô lưu trữ dễ dàng mà không phải lo về giới hạn hạ tầng vật lý.
Mạng (Network)
IaaS cung cấp các tài nguyên mạng được ảo hóa hoàn toàn, giúp người dùng tạo lập và quản lý hệ thống kết nối mạnh mẽ, linh hoạt:
- Bộ định tuyến, bộ chuyển mạch: Đảm bảo liên kết các máy chủ ảo, điều phối luồng dữ liệu hiệu quả.
- Cân bằng tải: Phân phối đồng đều lưu lượng truy cập, giúp hệ thống hoạt động ổn định và giảm thiểu sự cố nghẽn mạch.
- Các dịch vụ mạng ảo: Triển khai mạng riêng ảo (VPN), cấu hình mạng nội bộ, firewall, kiểm soát an ninh kết nối,… hoàn toàn chủ động, dễ dàng mở rộng hoặc phân đoạn mạng theo từng lớp ứng dụng và bảo mật.

Lợi ích của IaaS đối với doanh nghiệp
Dưới đây là những lợi ích vượt trội của IaaS đối với doanh nghiệp:
- Tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu: Doanh nghiệp không cần bỏ vốn lớn để mua sắm máy chủ vật lý, thiết bị lưu trữ hay xây dựng phòng máy lạnh tiêu chuẩn. Thay vào đó, chỉ cần thuê tài nguyên hạ tầng phù hợp nhu cầu sử dụng và trả phí theo mức độ thực tế, giúp tối ưu dòng tiền và giảm rủi ro tài chính.
- Linh hoạt mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên: Với nền tảng IaaS, doanh nghiệp có thể chủ động tăng hoặc giảm CPU, RAM, dung lượng lưu trữ,… theo nhu cầu sử dụng thực tế. Khả năng tùy chỉnh tài nguyên ngay lập tức giúp hệ thống vận hành ổn định khi tải cao và tối ưu chi phí vận hành trong những giai đoạn nhu cầu thấp.
- Đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án: Toàn bộ hạ tầng vận hành sẵn sàng trên cloud, giúp doanh nghiệp dễ dàng thiết lập môi trường máy chủ cho website, ứng dụng, phần mềm quản lý.
- Tăng khả năng thử nghiệm và đổi mới sáng tạo: IaaS cho phép tạo nhiều môi trường test/dev độc lập. Nhờ đó doanh nghiệp có thể kiểm thử giải pháp mới, triển khai các bản nâng cấp hoặc chạy thử hệ thống trước khi áp dụng thực tế, giảm rủi ro và chi phí cho các dự án R&D.
- Tăng cường bảo mật và phục hồi dữ liệu: Hạ tầng IaaS được đặt tại các trung tâm dữ liệu an toàn, có chế độ giám sát 24/7, backup và phòng chống sự cố, giúp doanh nghiệp yên tâm về độ ổn định cũng như an toàn thông tin.
- Hỗ trợ làm việc từ xa: Cho phép nhân viên trong tổ chức có thể truy cập và quản lý cơ sở hạ tầng từ bất kỳ đâu có kết nối Internet.

Ứng dụng của IaaS trong thực tế
- Giải quyết bài toán điện toán hiệu năng cao (HPC): IaaS cung cấp tài nguyên tính toán mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp giải quyết các vấn đề phức tạp đòi hỏi khả năng xử lý và tính toán nhanh, như phân tích dữ liệu lớn, mô phỏng, học máy hoặc nghiên cứu khoa học. Nhờ không phải đầu tư máy chủ vật lý đắt đỏ, tổ chức tận dụng sức mạnh HPC một cách linh hoạt, tiết kiệm chi phí và thời gian triển khai.
- Lưu trữ website và ứng dụng trực tuyến: Doanh nghiệp có thể lưu trữ trang web, blog, hoặc các ứng dụng web trên IaaS, tận dụng khả năng mở rộng để xử lý lượng truy cập lớn.
- Xử lý và phân tích lượng dữ liệu lớn: IaaS cung cấp môi trường lý tưởng để doanh nghiệp thực hiện thu thập, lưu trữ, xử lý và phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ. Nhờ khả năng mở rộng tài nguyên nhanh chóng, các dự án Big Data, AI hoặc Business Intelligence có thể hoạt động hiệu quả mà không cần lo lắng về giới hạn hạ tầng hoặc chi phí ban đầu quá lớn.
- Phát triển và thử nghiệm ứng dụng nhanh chóng: Các nhà phát triển có thể nhanh chóng tạo ra môi trường làm việc mới để phát triển và kiểm thử ứng dụng, sau đó xóa chúng đi khi không cần nữa.

Phân biệt IaaS với PaaS và SaaS
Dưới đây là bảng so sánh theo từng tiêu chí cụ thể, giúp bạn dễ dàng phân biệt giữa IaaS, PaaS và SaaS:
Tiêu chí | IaaS | PaaS | SaaS |
---|---|---|---|
Đặc điểm | Cung cấp hạ tầng ảo hóa như máy chủ, lưu trữ, mạng qua cloud. Người dùng tự cài hệ điều hành, phần mềm. | Cung cấp nền tảng phát triển ứng dụng gồm hạ tầng, công cụ, môi trường lập trình, dịch vụ tích hợp. | Cung cấp phần mềm hoàn chỉnh chạy trên cloud, người dùng chỉ truy cập và sử dụng qua Internet. |
Đối tượng sử dụng | Quản trị viên hệ thống, doanh nghiệp cần kiểm soát hạ tầng, devops. | Lập trình viên, doanh nghiệp phát triển, triển khai ứng dụng. | Cá nhân, doanh nghiệp chỉ cần sử dụng phần mềm, không cần quản lý hạ tầng hay nền tảng. |
Quyền kiểm soát | Toàn quyền kiểm soát máy chủ, hệ điều hành, cấu hình phần mềm. | Quản lý và phát triển ứng dụng, không quản lý hệ điều hành hoặc hạ tầng bên dưới. | Chỉ quản lý dữ liệu đầu vào, sử dụng tính năng phần mềm, không quản lý backend. |
Ví dụ phổ biến | AWS EC2, Google Cloud Compute, Azure VM | Google App Engine, Heroku, Microsoft Azure | Gmail, Google Workspace, Salesforce, Zoom, Dropbox |
Triển khai ứng dụng | Chủ động cài đặt, vận hành ứng dụng từ đầu. | Xây dựng, triển khai app trên nền tảng tích hợp sẵn công cụ dev/test/deploy. | Không cần cài đặt, chỉ đăng ký tài khoản và sử dụng dịch vụ phần mềm. |
Mức độ tùy biến | Cao (Chủ động mọi cấu hình hạ tầng, OS, phần mềm) | Trung bình (Tùy chỉnh ở mức ứng dụng, bị giới hạn trên platform sẵn có) | Thấp (Hạn chế, chỉ cấu hình ở mức tài khoản/người dùng) |
Chi phí | Linh hoạt theo tài nguyên dùng | Linh hoạt, tối ưu cho dev/test nhanh | Tính phí thuê bao cố định, không mất phí hạ tầng/triển khai |
Cách triển khai IaaS
Xác định rõ nhu cầu và mục đích sử dụng
Trước tiên, doanh nghiệp cần phân tích kỹ càng về mục tiêu sử dụng IaaS như lưu trữ website, xử lý dữ liệu lớn, phát triển ứng dụng, mở rộng hệ thống,… để lựa chọn cấu hình, giải pháp phù hợp và tiết kiệm chi phí.
Lựa chọn đối tác đồng hành
Trong trường hợp doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm chuyển đổi số, nên chọn các đối tác công nghệ uy tín, có kinh nghiệm triển khai các dự án IaaS, đặc biệt là các đơn vị có thể hỗ trợ tư vấn, triển khai từ quy mô nhỏ đến lớn. Đối tác này sẽ đồng hành, giải đáp thắc mắc kỹ thuật và chia sẻ giải pháp tối ưu vận hành trong từng giai đoạn.
Lựa chọn nhà cung cấp IaaS đáng tin cậy
Nên ưu tiên những nhà cung cấp hạ tầng đám mây lâu năm, có tên tuổi, hỗ trợ dịch vụ đa dạng, bảo mật tốt và khả năng mở rộng linh hoạt. Bạn có thể so sánh giá cả, dịch vụ hỗ trợ, vị trí trung tâm dữ liệu và các chứng chỉ bảo mật.
Lập kế hoạch di chuyển và triển khai
Chuyển đổi sang IaaS là quá trình cần được lên kế hoạch chi tiết để tránh gián đoạn vận hành. Doanh nghiệp nên thử nghiệm chuyển một phần hệ thống lên đám mây (Mô hình Hybrid Cloud), sau đó đánh giá hiệu quả rồi mới triển khai toàn bộ. Đồng thời, cần theo dõi sát sao và có phương án dự phòng khi gặp sự cố.
Vietnix Cloud Server Enterprise: Nền tảng IaaS tối ưu cho doanh nghiệp
Vietnix cung cấp giải pháp Cloud Server Enterprise mạnh mẽ dựa trên nền tảng IaaS thế hệ mới, cho phép bạn toàn quyền kiểm soát và điều phối hạ tầng của mình. Thông qua giao diện quản trị trực quan, bạn có thể dễ dàng quản lý vòng đời máy ảo, thiết lập Mạng riêng ảo để tạo môi trường cô lập và quản lý lưu trữ một cách linh hoạt. Nền tảng này được xây dựng trên 100% ổ cứng NVMe và CPU hiệu năng cao, đảm bảo mọi ứng dụng của bạn đều hoạt động với tốc độ vượt trội.
Không chỉ dừng lại ở hạ tầng cơ bản, nền tảng của Vietnix còn giúp bạn xây dựng một vành đai an ninh vững chắc thông qua việc tùy chỉnh tường lửa, quản lý khóa SSH, tạo Snapshot tức thời và thiết lập chính sách sao lưu tự động. Hơn thế nữa, Vietnix Cloud Server Enterprise sẵn sàng cho các quy trình tự động hóa hiện đại thông qua API Key và hỗ trợ triển khai các cụm Kubernetes trực tiếp trên giao diện, giúp bạn nâng cao hiệu suất vận hành và giảm thiểu tác vụ thủ công.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://vietnix.vn/
- Hotline: 1800 1093
- Email: sales@vietnix.com.vn
- Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường Bảy Hiền, Thành Phố Hồ Chí Minh
Câu hỏi thường gặp
IaaS có an toàn không?
Câu trả lời là có, IaaS cung cấp một môi trường an toàn. Tuy nhiên, mô hình chia sẻ trách nhiệm đòi hỏi người dùng phải tự quản lý bảo mật ở lớp hệ điều hành, ứng dụng và dữ liệu của mình, trong khi nhà cung cấp đảm bảo bảo mật hạ tầng vật lý.
IaaS có phải là Cloud Hosting không?
Cloud Hosting thường được xây dựng trên nền tảng IaaS. IaaS cung cấp các thành phần hạ tầng cơ bản, trong khi Cloud Hosting là một giải pháp hoàn chỉnh hơn, được tối ưu sẵn cho việc lưu trữ website và ứng dụng.
IaaS có thay thế được trung tâm dữ liệu On-premise không?
Với khả năng mở rộng và tính linh hoạt cao, IaaS có thể thay thế phần lớn hoặc toàn bộ trung tâm dữ liệu tại chỗ cho nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là những ai muốn giảm gánh nặng quản lý hạ tầng và tối ưu chi phí.
Tóm lại, IaaS là một mô hình dịch vụ đám mây mạnh mẽ, cung cấp cho doanh nghiệp sự linh hoạt, khả năng mở rộng và quyền kiểm soát hạ tầng mà không cần đầu tư vào phần cứng vật lý. Việc hiểu rõ các đặc điểm và lựa chọn một nhà cung cấp đáng tin cậy sẽ giúp doanh nghiệp khai thác tối đa sức mạnh của mô hình này, từ đó xây dựng một nền tảng CNTT vững chắc và hiệu quả.