Serverless Computing là mô hình điện toán đám mây trong đó nhà cung cấp đám mây tự động quản lý hạ tầng máy chủ, cấp phát tài nguyên, cân bằng tải và mở rộng hệ thống. Nhà phát triển chỉ tập trung viết và triển khai mã, trả tiền theo mức độ sử dụng thực tế, không phải vận hành hay bảo trì máy chủ. Bài viết này, mình sẽ giúp bạn hiểu rõ về khái niệm, cách hoạt động, ưu nhược điểm và các trường hợp ứng dụng thực tiễn của Serverless.
Những điểm chính
- Định nghĩa Serverless Computing: Là mô hình điện toán đám mây nơi nhà cung cấp quản lý hạ tầng, nhà phát triển chỉ tập trung viết mã, trả tiền theo mức sử dụng thực tế, bao gồm FaaS và BaaS.
- Cách hoạt động của Serverless Computing: Kích hoạt sự kiện gọi hàm, thực thi trong môi trường tạm thời, tự động mở rộng tài nguyên, thanh toán theo sử dụng và tích hợp chặt chẽ với các dịch vụ đám mây khác.
- Ưu điểm của Serverless Computing: Tăng hiệu quả, giảm lỗi, tối ưu chi phí, nâng cao bảo mật, mở rộng linh hoạt, tăng năng suất đội ngũ.
- Nhược điểm của Serverless Computing: Khó gỡ lỗi, phụ thuộc nhà cung cấp, cold start, quản lý chi phí cần chú ý, không phù hợp mọi ứng dụng.
- Trường hợp nên sử dụng: API Backend, microservices stateless, xử lý dữ liệu thời gian thực, tự động hóa tác vụ, Webhook/Chatbot, cron jobs, ứng dụng có lưu lượng biến động mạnh.
- So sánh với Hosting/VPS/Cloud Server: Serverless được nhà cung cấp quản lý, trả theo sử dụng, tự động mở rộng, kiểm soát thấp; Hosting/VPS/Cloud Server do người dùng quản lý, chi phí cố định, kiểm soát cao.
- Lưu ý quan trọng: Serverless phù hợp ứng dụng stateless, cần tối ưu cold start và chi phí, chú ý bảo mật và kiểm soát quyền truy cập, lưu trữ dữ liệu quan trọng bên ngoài, gỡ lỗi/kiểm thử phức tạp.
- Biết đến Vietnix là nhà cung cấp nền tảng hạ tầng mạnh mẽ, đa dạng với dịch vụ hosting, server, VPS.
- Giải đáp những câu hỏi thường gặp về Serverless Computing.

Serverless Computing là gì?
Serverless Computing là một mô hình điện toán đám mây trong đó nhà phát triển, lập trình viên có thể vận hành ứng dụng, website mà không cần quản lý hay duy trì máy chủ vật lý hay ảo. Về bản chất, Serverless là một mô hình trừu tượng hóa máy chủ. Trong mô hình này, nhà cung cấp đám mây như AWS, Google Cloud hay Microsoft Azure sẽ chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc cấp phát tài nguyên, cân bằng tải và mở rộng hệ thống. Người dùng chỉ cần tập trung vào việc viết và triển khai mã nguồn cho các chức năng của ứng dụng.

Kiến trúc Serverless được xây dựng từ hai thành phần chính:
- Function-as-a-Service (FaaS): FaaS cho phép mã nguồn được thực thi dưới dạng các hàm nhỏ, độc lập, không trạng thái và chỉ hoạt động khi được kích hoạt bởi một sự kiện cụ thể.
- Backend-as-a-Service (BaaS): Là các dịch vụ backend được quản lý hoàn toàn, giúp nhà phát triển tích hợp nhanh các chức năng phức tạp mà không cần tự xây dựng.
Serverless Computing hoạt động như thế nào?
Serverless Computing hoạt động dựa trên nguyên tắc sau:
- Kích hoạt sự kiện: Mỗi khi có một sự kiện kích hoạt như yêu cầu HTTP, thay đổi dữ liệu hoặc thông báo từ hệ thống, một hàm nhỏ sẽ được gọi để thực thi công việc cụ thể. Các hàm này không chạy liên tục mà chỉ khi cần thiết.
- Môi trường thực thi tạm thời: Mỗi hàm được chạy trong một môi trường thực thi do nhà cung cấp đám mây tự động tạo ra, cung cấp đủ tài nguyên cần thiết (CPU, bộ nhớ, phần mềm hỗ trợ). Sau khi hàm chạy xong, môi trường này sẽ được giải phóng.
- Tự động mở rộng: Hệ thống serverless tự động mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên theo số lượng sự kiện và lưu lượng yêu cầu thực tế, giúp ứng dụng luôn duy trì hiệu suất ổn định mà không lãng phí tài nguyên.
- Thanh toán theo sử dụng thực tế: Người dùng chỉ trả tiền cho thời gian và tài nguyên mà hàm của họ thực thi, không phải trả cho việc duy trì server liên tục.
- Tích hợp dịch vụ đám mây: Serverless thường tích hợp chặt chẽ với các dịch vụ đám mây khác như lưu trữ, cơ sở dữ liệu, xác thực, giúp phát triển và triển khai ứng dụng nhanh chóng và linh hoạt.
Serverless Computing giúp nhà phát triển tập trung vào viết mã và logic ứng dụng mà không cần lo lắng về việc quản lý hạ tầng máy chủ, với khả năng tự động điều chỉnh tài nguyên và trả phí dựa trên mức sử dụng thực tế, từ đó tối ưu chi phí và hiệu quả vận hành.

Ví dụ đơn giản về Serverless Computing:
- Bước 1 (Sự kiện): Biên tập viên tải một file ảnh gốc (ví dụ: bai-viet-moi.jpg) lên một dịch vụ lưu trữ đám mây như Amazon S3.
- Bước 2 (Kích hoạt và thực thi): Sự kiện tải file lên này tự động kích hoạt một hàm Serverless (ví dụ: AWS Lambda). Hàm này sẽ đọc file ảnh gốc, dùng thư viện xử lý ảnh để tạo ra các phiên bản nhỏ hơn (ví dụ: thumbnail_300x200.jpg, thumbnail_150x100.jpg).
- Bước 3 (Kết quả): Các ảnh thumbnail được tạo ra sẽ được lưu lại vào cùng dịch vụ lưu trữ.
Ưu và nhược điểm của Serverless Computing
Không cần quản lý máy chủ: Bạn có thể tập trung vào việc phát triển tính năng, không tốn thời gian và nhân lực cho việc vá lỗi hệ điều hành, cài đặt phần mềm hay giám sát hạ tầng.
Khả năng mở rộng tự động: Hệ thống tự động co giãn gần để đáp ứng mọi mức độ lưu lượng truy cập, từ không có người dùng đến hàng triệu yêu cầu mà không cần can thiệp thủ công.
Độ sẵn sàng và độ tin cậy cao: Các nền tảng Serverless thường được thiết kế với tính sẵn sàng cao và khả năng phục hồi lỗi tích hợp sẵn, giúp ứng dụng luôn hoạt động ổn định.
Chi phí tối ưu: Mô hình loại bỏ hoàn toàn chi phí cho tài nguyên nhàn rỗi, rất hiệu quả cho các ứng dụng có lưu lượng không đều.
Tăng tốc độ phát triển: Quy trình triển khai được đơn giản hóa, giúp bạn đưa sản phẩm ra thị trường nhanh hơn.
Bảo mật được cải thiện: Nhà cung cấp dịch vụ đám mây chịu trách nhiệm vá các lỗ hổng bảo mật của hạ tầng, giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp.
Khởi động chậm: Có thể xảy ra độ trễ khi một hàm được gọi lần đầu tiên hoặc sau một thời gian không hoạt động.
Phụ thuộc nhà cung cấp: Mã nguồn và kiến trúc của bạn sẽ phụ thuộc nhiều vào API và dịch vụ của một nhà cung cấp đám mây cụ thể khiến việc di chuyển sang một nhà cung cấp khác sẽ rất phức tạp và tốn kém.
Debugging và giám sát phức tạp: Việc theo dõi và gỡ lỗi trở nên khó khăn hơn do môi trường thực thi phân tán, tạm thời và không có trạng thái.
Giới hạn tài nguyên: Các hàm Serverless thường bị giới hạn về thời gian thực thi (Ví dụ: tối đa 15 phút), ngôn ngữ lập trình và dung lượng bộ nhớ nên không phù hợp cho các tác vụ tính toán dài hoặc yêu cầu hiệu năng cao, ổn định.
Kiểm soát hạn chế: Bạn mất quyền kiểm soát đối với cơ sở hạ tầng, hệ điều hành và các phần mềm trung gian.
Lời khuyên:
- Với Serverless, thời gian để một ý tưởng từ code chuyển thành sản phẩm sẵn sàng phục vụ người dùng được rút ngắn đáng kể. Điều này đặc biệt quan trọng với các startup và dự án cần thử nghiệm thị trường nhanh chóng.
- Tuy nhiên, với các ứng dụng yêu cầu hiệu suất ổn định, toàn quyền kiểm soát và chi phí dự đoán được, VPS hoặc thuê máy chủ có thể sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.

VPS NVME – Ổ CỨNG VÀ CPU THẾ HỆ MỚI
Khả năng xử lý siêu khủng với ổ cứng NVMe và CPU Platinum
Các trường hợp nên sử dụng Serverless Computing
Serverless Computing đặc biệt phù hợp cho các ứng dụng có lưu lượng truy cập không ổn định hoặc các tác vụ xử lý theo sự kiện, chẳng hạn như:
- Xây dựng API Backend và các dịch vụ vi mô (Microservices) nhỏ, không trạng thái (stateless).
- Xử lý dữ liệu theo thời gian thực như phân tích log, thu thập dữ liệu từ thiết bị IoT.
- Tự động hóa các tác vụ, ví dụ như gửi email chào mừng khi có người dùng mới đăng ký.
- Xây dựng Webhook và Chatbot.
- Các tác vụ chạy theo lịch trình (Cron jobs) như sao lưu dữ liệu hàng đêm.
- Các ứng dụng có lưu lượng truy cập biến động mạnh, không thể dự đoán trước như website bán vé sự kiện.

So sánh Serverless Computing với Hosting, VPS, Cloud Server
| Tiêu chí | Serverless Computing | Hosting/VPS/Cloud Server |
|---|---|---|
| Quản lý hạ tầng | Nhà cung cấp đám mây quản lý. | Tự quản lý hoặc sử dụng dịch vụ Managed. |
| Mô hình chi phí | Trả theo lần sử dụng. | Trả theo tháng/năm, chi phí cố định theo gói tài nguyên |
| Khả năng mở rộng | Tự động, gần như tức thì. | Cần cấu hình thủ công hoặc theo kịch bản. |
| Mức độ kiểm soát | Thấp. | Cao. |
| Bảo mật | Nhà cung cấp chịu trách nhiệm chính | Người dùng và nhà cung cấp cùng chịu trách nhiệm |
| Hiệu suất | Có thể bị ảnh hưởng bởi Cold Start | Ổn định, hiệu suất được đảm bảo theo tài nguyên đã cấp |
Lưu ý quan trọng khi sử dụng Serverless Computing
- Quản lý trạng thái: Serverless Computing phù hợp với các ứng dụng không giữ trạng thái vì môi trường thực thi không lưu dữ liệu lâu dài.
- Xử lý Cold Start: Người dùng cần chú ý hiện tượng khởi động lạnh làm tăng độ trễ khi hàm bắt đầu chạy, nên tối ưu hoặc có phương án giảm thiểu.
- Kiểm soát chi phí: Việc quản lý tài nguyên và chi phí phải được thực hiện chặt chẽ vì hệ thống tự động mở rộng, có thể gây phát sinh chi phí vượt mức nếu không kiểm soát.
- Bảo mật và kiểm soát truy cập: Do dữ liệu và mã nguồn vận hành trên nền tảng của nhà cung cấp bên thứ ba, bảo mật và kiểm soát quyền truy cập cần được thiết lập nghiêm ngặt để tránh rủi ro.
- Lưu trữ dữ liệu bền vững: Trạng thái và dữ liệu quan trọng phải được lưu trữ bên ngoài môi trường serverless để đảm bảo ứng dụng hoạt động liên tục, không bị mất dữ liệu.
- Gỡ lỗi và kiểm thử: Việc gỡ lỗi và kiểm thử phức tạp hơn do môi trường phân tán và thiếu quyền kiểm soát hạ tầng, nên cần dùng các công cụ hỗ trợ chuyên biệt phù hợp.
- Tránh phụ thuộc nhà cung cấp: Người sử dụng cần chuẩn bị giải pháp tránh phụ thuộc quá mức vào nhà cung cấp dịch vụ, nhằm duy trì tính linh hoạt và chủ động lâu dài trong triển khai.

Vietnix – Giải pháp hạ tầng toàn diện cho mọi dự án của bạn
Vietnix cung cấp một hệ sinh thái dịch vụ lưu trữ phong phú, được thiết kế để đáp ứng mọi quy mô và yêu cầu, từ các dự án cá nhân, startup cho đến các doanh nghiệp lớn. Với đa dạng các giải pháp lưu trữ như Hosting, VPS, Server vật lý và Cloud Server chuyên dụng, Vietnix cam kết mang đến một nền tảng vững chắc giúp bạn xây dựng website ổn định.
Lựa chọn Vietnix đồng nghĩa với việc bạn nhận được những lợi ích vượt trội:
- Hiệu năng vượt trội và tốc độ tối ưu: Vietnix đầu tư vào hạ tầng công nghệ tiên tiến với ổ cứng NVMe và phần cứng mạnh mẽ, đảm bảo website và ứng dụng của bạn luôn hoạt động với tốc độ xử lý nhanh chóng và ổn định.
- Độ ổn định và an toàn dữ liệu: Vietnix cam kết về thời gian hoạt động cao và các giải pháp sao lưu tự động giúp đảm bảo dữ liệu của bạn luôn an toàn và hệ thống luôn sẵn sàng phục vụ, giảm thiểu rủi ro gián đoạn kinh doanh.
- Hỗ trợ kỹ thuật chuyên nghiệp 24/7: Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của chúng tôi luôn túc trực 24/7 để giải quyết mọi vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả, mang lại sự an tâm tuyệt đối cho bạn.
Thông tin liên hệ:
- Hotline: 18001093.
- Email: sales@vietnix.com.vn.
- Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường Bảy Hiền, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Website: https://vietnix.vn/.
Câu hỏi thường gặp
Serverless Computing có phù hợp với mọi loại ứng dụng không?
Câu trả lời là không. Serverless Computing phù hợp nhất với các ứng dụng nhỏ, không lý tưởng cho ứng dụng cần hiệu suất ổn định liên tục, các tác vụ xử lý dài hoặc cần toàn quyền kiểm soát môi trường.
Sự khác biệt chính giữa FaaS và Serverless là gì?
FaaS là một phần của Serverless. Serverless là một khái niệm rộng hơn, bao gồm cả FaaS, BaaS và triết lý trừu tượng hóa hạ tầng nói chung.
Làm thế nào để tối ưu chi phí khi sử dụng Serverless?
Bạn hãy tối ưu mã nguồn để chạy nhanh hơn và dùng ít bộ nhớ hơn. Đồng thời, bạn cần giám sát chặt chẽ các hàm để phát hiện chi tiêu bất thường và có phương án điều chỉnh kịp thời.
Cold Start ảnh hưởng đến hiệu suất Serverless như thế nào?
Cold Start gây ra độ trễ cho yêu cầu đầu tiên sau một thời gian không hoạt động, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm người dùng và là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc khi thiết kế ứng dụng.
Serverless Computing là mô hình điện toán đám mây hiện đại giúp đơn giản hóa việc phát triển và vận hành ứng dụng bằng cách loại bỏ gánh nặng quản lý máy chủ. Với khả năng tự động mở rộng, thanh toán theo mức sử dụng thực tế và tối ưu chi phí, Serverless thích hợp cho các ứng dụng cần linh hoạt, phản hồi nhanh và dễ mở rộng.













