Gateway là một thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong các ngành mạng viễn thông và công nghệ thông tin nói chung. Đây là một thiết bị không thể thiếu trong hệ thống mạng cá nhân, mạng doanh nghiệp. Vậy cụ thể Gateway là gì? Thiết bị Gateway hoạt động như thế nào? Sự khác nhau giữa Gateway và Router ra sao? Cùng mình khám phá ngay trong bài viết này!
Gateway là gì?
Gateway là bộ chuyển đổi giao thức nhằm kết nối hai mạng có giao thức truyền tin khác nhau có thể giao tiếp qua lại với nhau. Thiết bị Gateway được ví như cửa ngõ ra vào của mạng, bởi vì tất cả dữ liệu đều phải đi qua Gateway trước khi chuyển đến bộ định tuyến. Hầu hết trong mạng IP duy nhất chỉ có lưu lượng truyền giữa các nút thuộc phân đoạn mạng cục bộ (mạng LAN) là không đi qua Gateway. Do đó mới có các khái niệm Gateway Network và Default Gateway.
Ưu điểm chính của Gateway là giúp đơn giản hóa việc kết nối Internet cho thiết bị mạng, do đó bộ chuyển đổi giao thức này được sử dụng nhiều trong hệ thống mạng cá nhân hoặc doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp, nút mạng Gateway có thể đóng vai trò như một máy chủ Proxy (Proxy Server) và tường lửa (Firewall).
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm về thiết bị mạng qua các bài viết sau:
Gateway hoạt động như thế nào?
Đặc điểm chung của tất cả các mạng là chúng đều có giới hạn giao tiếp với các thiết bị khác được kết nối đến. Vậy nên, khi một mạng muốn giao tiếp với một thiết bị, một nút hoặc một mạng bất kỳ khác thì chúng sẽ cần phải thông qua chức năng Gateway. Gateway có những điểm đặc trưng kết hợp giữa modem và router.
Thiết bị này được bố trí ở các rìa mạng, có chức năng quản lý tất cả dữ liệu truyền nội bộ hoặc chuyển hướng ra bên ngoài mạng đó. Khi một mạng muốn kết nối với mạng ngoài khác, gói tin sẽ được truyền đến gateway và chuyển đến đích qua một đường dẫn hiệu quả nhất. Bên cạnh bộ dữ liệu định tuyến, gateway còn lưu trữ các thông tin của đường dẫn nội bộ mạng máy chủ và tất cả đường dẫn của mạng bổ sung nào đi qua nó.
Bản chất của Gateway là một bộ chuyển đổi giao thức, tạo sự tương thích cho hai giao thức. Nó có thể hoạt động trên tất cả các lớp thuộc mô hình Open Systems Interconnection (OSI). Để hiểu đơn giản hơn, ví dụ mạng bạn đang dùng sử dụng giao thức IP, mạng của một người khác sử dụng giao thức khác, như là Novell, IPX, DECnet,… thì Gateway sẽ đóng vai trò là cổng chuyển đổi giao thức cho hai mạng có thể liên lạc với nhau.
Các loại gateway
Có nhiều loại Gateway với các định dạng khác nhau, mỗi loại sẽ thực hiện một nhiệm vụ chuyên biệt, cụ thể như sau.
Storage Cloud Gateway
Đây là một dạng kết nối có chức năng giao tiếp mạng, dịch các giao thức yêu cầu lưu trữ thông qua lệnh gọi API dịch vụ lưu trữ đám mây khác. Storage Cloud Gateway cho phép tích hợp lưu trữ dữ liệu từ private cloud vào các ứng dụng khác mà không cần phải chuyển sang public cloud. Nó còn được gọi là bộ điều khiển lưu trữ đám mây, đơn giản hóa quá trình bảo mật dữ liệu.
IoT Gateway
Đây là dạng gateway có vai trò kết nối bộ điều khiển, cảm biến, các thiết bị thông minh với đám mây lưu trữ. Trước khi gửi dữ liệu đi, các cảm biến từ trong môi trường IoT đều phải xử lý dữ liệu và chuyển đổi giao thức cho phù hợp với bên tiếp nhận.
Email security Gateway
Loại gateway này có chức năng bảo vệ các gói tin truyền đi, ngăn chặn việc chuyển các email với mục đích xấu, vi phạm chính sách của công ty, nhờ có cổng kết nối này, dữ liệu tin truyền đi và đến trong mạng sẽ được bảo toàn, không bị xâm phạm cũng như cài cắm mã độc. Đây là cơ chế tạo sự an toàn cho dữ liệu nhờ thực hiện mã hóa email.
API, SOA, XML Gateway
API, SOA, XML Gateway có vai trò quản lý lưu lượng người dùng truy cập vào/ra một kiến trúc, dịch vụ, website dựa trên nền tảng XML. Đây được xem như một cổng hỗ trợ xuất bản, giám sát, bảo mật mạng và duy trì REST, API Websocket ở các quy mô khác nhau.
Media Gateway
Loại gateway này cho đóng vai trò như bộ chuyển đổi giao thức cho phép các mạng khác nhau có thể kết nối với nhau. Media Gateway sẽ chuyển đổi giữa các giao thức truyền thông kỹ thuật số khác nhau. Từ đó cung cấp các dịch vụ truyền thông đa phương tiện một cách hiệu quả.
Web Application Firewalls Gateway
Đây là các nút mạng được đặt trong hệ thống mạng có chức năng bảo vệ toàn bộ ứng dụng web bằng cách giám sát và lọc lưu lượng giao thức HTTP truyền từ website và internet. Web Application Firewalls Gateway bảo vệ hiệu quả các ứng dụng web khỏi các cuộc tấn công trên cũng như tránh lây lan các mã độc.
VoIP trunk Gateway
Loại gateway này hỗ trợ các thiết bị dịch vụ như fax, điện thoại cố định kết nối với mạng máy tính thông qua địa chỉ IP một cách dễ dàng. Người dùng có thể kết nối trực tiếp thuê bao với mạng VoIP miễn phí, nhanh chóng hơn mà không cần thông qua bên thứ ba. Ngoài ra, hiện nay các doanh nghiệp còn sử dụng thêm VPS Gateway để kết nối các trung tâm liệu. Vì lợi ích chúng mang lại rất cao như tính bảo mật dễ sử dụng, chi phí thấp,…
So sánh Gateway và Router
Một khái niệm thường xuyên được so sánh với Gateway đó là Router, chúng đều khá phổ biến trong lĩnh vực viễn thông. Về cơ bản, chúng có điểm tương tự nhau là đều có khả năng điều chỉnh lưu lượng dữ liệu giữa hai hay nhiều mạng khác nhau.
Xét về bản chất chức năng và nguyên lý hoạt động, chúng sẽ có những điểm khác nhau như sau:
| Tính năng cơ bản | Router là thiết bị phần cứng, có nhiệm vụ nhận, phân tích, chuyển tiếp các gói tin đến các mạng khác. | Gateway là thiết bị được dùng để kết nối giữa các mạng có giao thức truyền tin khác nhau. |
| Định tuyến động | Có hỗ trợ. | Không hỗ trợ. |
| Chức năng chính | Chức năng chính là định tuyến lưu lượng từ mạng này sang mạng khác. | Chức năng chính là dịch giao thức này sang giao thức khác. |
| Lớp trong OSI | Hoạt động trên layer 3 và layer 4 của mô hình OSI. | Hoạt động trên layer 5 của mô hình OSI. |
| Nguyên lý hoạt động | Cài đặt định tuyến chi tiết cho nhiều mạng, định tuyến lưu lượng truyền dữ liệu dựa trên địa chỉ đích. | Phân biệt rõ đâu là bên trong mạng, đâu là ngoài mạng. |
| Host | Các ứng dụng chuyên dụng mới được host | Được host trên ứng dụng chuyên dụng, ứng dụng ảo, máy chủ vật lý. |
| Tính năng bổ sung | Mạng không dây, định tuyến tĩnh, DHCP server, NAT,… | Chuyển đổi giao thức, Kiểm soát truy cập mạng,… |
Hướng dẫn cách kiểm tra default gateway Internet
Để kiểm tra Default gateway internet trên máy tính của mình, bạn có thể thực hiện theo hai cách sau đây.
Dùng lệnh IPconfig
Nhấn tổ hợp phím Windows + R, hộp thoại Run xuất hiện. Bạn gõ lệnh cmd rồi nhấn OK. Cửa sổ Commander sẽ hiện lên, bạn nhập dòng lệnh ipconfig rồi nhấn Enter. Kết quả hiển thị gồm nhiều thông tin về cấu hình mạng, bạn chú ý vào dòng Default Gateway để xem địa chỉ.
Kiểm tra trên hệ điều hành
Bạn cũng có thể kiểm tra địa chỉ Default gateway trực tiếp trên thông tin hệ điều hành. Đầu tiên bạn chọn vào biểu tượng Wifi góc phải dưới cùng màn hình, nhấn chuột phải > Open Network & Internet settings > Ethernet > Network and Sharing Center.
Khi đó màn hình Ethernet Status hiện lên, bạn nhấn chọn Details để kiểm tra. Bạn tìm tới mục Default Gateway để xem địa chỉ cần tìm.
Câu hỏi thường gặp
Một số thiết bị gia dụng thông minh (smart home) có thể hoạt động như Gateway được không?
Có, một số thiết bị gia dụng thông minh (smart home) có thể hoạt động như Gateway. Tuy nhiên, khả năng này phụ thuộc vào các yếu tố sau:
– Khả năng kết nối.
– Giao thức.
– Tính năng.
Trong trường hợp đường truyền internet yếu nhưng Gateway vẫn hoạt động bình thường, nguyên nhân có thể do đâu?
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng đường truyền internet yếu nhưng Gateway vẫn hoạt động bình thường:
– Vấn đề về kết nối mạng: cáp mạng, modem/router, quá tải mạng, nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP).
– Vấn đề về thiết bị: Cấu hình thiết bị, nhiều phần mềm chạy ngầm, virus/malware.
– Vị trí đặt thiết bị: Vị trí đặt Gateway, vị trí đặt thiết bị.
Với sự phát triển của mạng lưới vạn vật (IoT), vai trò của Gateway có thay đổi gì không?
Với sự phát triển của mạng lưới vạn vật (IoT), vai trò của Gateway trở nên ngày càng quan trọng hơn. Gateway đóng vai trò trung tâm trong việc kết nối các thiết bị IoT với nhau và với internet, đồng thời cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho hệ thống IoT. Dưới đây là một số thay đổi chính trong vai trò của Gateway trong mạng lưới IoT:
– Kết nối nhiều thiết bị hơn.
– Cung cấp dịch vụ bảo mật.
– Quản lý dữ liệu.
– Cung cấp tính năng xử lý cạnh.
– Hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI).
Lời kết
Trên đây là những thông tin liên quan đến thiết bị Gateway mà Vietnix muốn chia sẻ với bạn. Gateway đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống mạng máy tính, đặc biệt mà hệ thống quy mô lớn. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về Gateway là gì, cách tự kiểm tra địa chỉ Default Gateway trên máy tính của mình. Đừng ngần ngại để lại câu hỏi cho Vietnix nếu vẫn còn vấn đề thắc mắc nhé!
