Tháp nhu cầu Maslow được xem là một học thuyết có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi hoạt động hằng ngày của con người, bao gồm 8 nhu cầu tương ứng với từng cấp bậc từ cao đến thấp. Vậy 8 cấp độ ấy là gì và chúng được ứng dụng ra sao? Cùng Vietnix tìm hiểu ngay nhé!
Maslow là ai?
Abraham Harold Maslow, một tác giả tâm lý học người Mỹ (1908 – 1970), nổi tiếng chủ yếu với lý thuyết “Thứ bậc nhu cầu” (Hierarchy of Needs), là một khung lý thuyết miêu tả các nhu cầu cơ bản của con người và cách được xếp hạng theo một hệ thống phân cấp.
Dựa theo lý thuyết của Abraham Maslow, con người có một loạt các nhu cầu cơ bản, và tất cả những nhu cầu này được sắp xếp thành 5 tầng, từ nhu cầu cơ bản nhất tại tầng thấp nhất đến các nhu cầu cao cấp hơn tại tầng cao nhất, 5 nhu cầu của maslow bao gồm:
- Physiological Needs
- Safety Needs
- Love/ Belonging Needs
- Esteem Needs
- Self-Actualization Needs
Thuyết về nhu cầu của Maslow đã gây tác động mạnh mẽ lên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là tâm lý học, giáo dục và quản lý tổ chức, trở thành một công cụ phổ biến để hiểu và đáp ứng các nhu cầu của con người trong cả cuộc sống hàng ngày và trong môi trường làm việc.
Nhu cầu là gì?
Nhu cầu là mong muốn của con người về vật chất, tinh thần, nhu cầu sẽ thay đổi theo trình độ nhận thức, môi trường, tâm sinh lý. Có nhiều loại nhu cầu từ cơ bản đến nâng cao, các nhu cầu này tăng dựa trên yếu tố môi trường, tâm lý, thời điểm và sẽ tác động trực tiếp tới hành vi của con người.
Một số nhu cầu cơ bản của con người
- Thức ăn, nước uống, nơi ở và quần áo
- Bảo vệ, an toàn
- Tình yêu, sự quan tâm, đồng hành
- Sự tự do, sự tôn trọng
- Kiến thức, sự hiểu biết
- Thẩm mỹ và sự sáng tạo
Phân loại 5 nhu cầu cơ bản của con người
- Nhu cầu sinh lý: Bao gồm các yếu tố cần thiết để duy trì sự sống như thức ăn, nước uống, nơi ở và quần áo.
- Nhu cầu an toàn: Bao gồm các yếu tố đảm bảo sự bảo vệ của con người khỏi nguy hiểm, bao gồm an toàn thể chất, tinh thần và tài chính.
- Nhu cầu xã hội: Liên quan đến sự giao tiếp và tương tác với người khác, bao gồm tình yêu, quan tâm, đồng hành và sự tôn trọng.
- Nhu cầu được tôn trọng: Bao gồm yếu tố quan trọng để con người cảm thấy tự tin, có giá trị và có năng lực, bao gồm tôn trọng từ bản thân, từ người khác và từ thành tựu cá nhân.
- Nhu cầu tự khẳng định: Bao gồm các yếu tố cần thiết để phát triển và hoàn thiện bản thân, như sự tự do, sáng tạo và thành công.
Nhu cầu đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hành vi con người. Khi nhu cầu không được đáp ứng, có thể dẫn đến cảm giác không thoải mái và căng thẳng, trong khi khi nhu cầu được đáp ứng, con người có thể trải qua cảm giác hài lòng và hạnh phúc, thúc đẩy hành vi tích cực. Nhu cầu là yếu tố chi phối trực tiếp đến hành vi con người và được nhiều marketer quan tâm nghiên cứu và ứng dụng trong các chiến dịch quảng cáo, nghiên cứu sản phẩm mới.
Tháp nhu cầu Maslow là gì?
Tháp nhu cầu Maslow là một lý thuyết đại diện cho những hành vi và tâm lý phổ biến của con người do nhà tâm lý học cùng tên – Abraham Maslow khởi xướng ra vào năm 1943.
Tháp nhu cầu của Maslow cho rằng trong mỗi cá thể độc lập sẽ tồn tại nhiều nhu cầu khác nhau và thường được phân loại thành 5 nhóm cơ bản nhất: Sinh lý, an toàn, xã hội, kính trọng và thể hiện bản thân.
Mỗi cá nhân sẽ ưu tiên mức độ xử lý từng nhu cầu theo một cách khác nhau và thông thường sẽ theo một trình tự chung từ thấp đến cao. Cơ bản nhất là các nhu cầu sinh lý, cao nhất là nhu cầu thể hiện bản thân. Tháp nhu cầu Maslow trong thực tế sẽ được biểu diễn giống như một kim tự tháp, tượng trưng cho những nhóm nhu cầu có độ cấp thiết tăng dần theo hướng từ dưới lên. Ngày nay, rất nhiều lĩnh vực ngành nghề trong đời sống như: Quản trị, nhân lực, Marketing, tình yêu, giáo dục,… cũng đều có sự góp mặt của lý thuyết nhu cầu Maslow này.
Ý nghĩa của tháp nhu cầu Maslow trong thực tiễn
Tháp nhu cầu Maslow giúp hiểu được nhu cầu và cách nhu cầu đó ảnh hưởng đến hành vi và cách ra quyết định của con người. Tháp nhu cầu Maslow cho biết rằng con người ngoài các nhu cầu cơ bản về vật chất còn cần đáp ứng các nhu cầu xã hội cao hơn, và việc đáp ứng tất cả nhu cầu này là rất quan trọng để đạt những mục tiêu cao hơn.
Nghiên cứu của Đại học Illinoisv năm 2011 đã khẳng định tầm quan trọng của tháp nhu cầu Maslow, kết quả của nghiên cứu cho rằng đáp ứng các nhu cầu có liên quan mạnh mẽ đến hạnh phúc, và hầu hết tất cả cá nhân trên bất kì nơi nào trên trái đất đều quan trọng nhu cầu xã hội như được khẳng định bản thân, được kính trọng,… quan trọng hơn cả những nhu cầu sinh lý cơ bản.
Liệu các nhu cầu có tuân theo thứ tự của tháp nhu cầu Maslow?
Nhu cầu của con người thay đổi khó lường, không tuân theo thứ tự như tháp Maslow. Do vậy, Maslow đã bổ sung cho lý thuyết của mình rằng các nhu cầu có thể không chuyển tiếp mà xuất hiện đồng thời với nhau. Con người chưa chắc khi thỏa mãn 100% nhu cầu này vẫn có thể chuyển sang nhu cầu khác.
Thế nhưng, kết luận này chưa được kiểm chứng thực nghiệm nên nhiều nhà khoa học sau này vẫn nghiên cứu và đưa ra quan điểm rằng các nhu cầu tồn tại song song, đồng thời thứ tự ưu tiên của các nhu cầu vẫn có thể thay đổi.
Trường hợp này được xem như sự tương tác lẫn nhau giữa các nhu cầu, được đề xuất bởi tiến sĩ Pamela Rutledge. Ông cho rằng tâm của vòng tròn là động lực, các nhu cầu xoay quanh chính là đều hướng vào mục tiêu đạt để đạt được động lực đó.
5 cấp độ của tháp nhu cầu Maslow
Sau khi tìm hiểu khái niệm tháp nhu cầu Maslow là gì, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu 5 cấp độ tiêu biểu nhất của tháp Maslow.
1. Nhu cầu sinh lý (Physiological Needs)
Đây là nhu cầu được Abraham Maslow biểu diễn dưới đáy của kim tự tháp. Theo đó, ông cho rằng các nhu cầu về sinh lý sẽ là nhóm nhu cầu cơ bản nhất mà một cá thể cần đáp ứng để tồn tại. Không khí, thức ăn, nước uống, quần áo, nơi ở, tình dục,… gọi là các nhu cầu sinh lý của con người. Chúng quyết định đến khả năng sinh tồn và khả năng duy trì nòi giống của mỗi cá thể.
Bất kỳ ai trong chúng ta đều không thể duy trì sự sống nếu thiếu đi một trong những nhu cầu kể trên. Do vậy ở tháp nhu cầu Maslow, đây là cấp bậc thấp nhất và quan trọng nhất mà con người cần phải thỏa mãn.
Ví dụ tầng nhu cầu sinh lý (Physiological needs)
Bạn không thể tiếp tục công việc tại một công ty và kỳ vọng có cơ hội thăng tiến nếu mức thu nhập quá thấp, không đủ để đáp ứng các chi phí sinh hoạt hàng ngày. Hoặc bạn không thể tiếp tục làm việc trong tình trạng đói khát vì cơ thể sẽ trở nên uể oải, mệt mỏi và thiếu sức lực để tiếp tục công việc.
2. Nhu cầu đảm bảo an toàn (safety, security needs)
Cấp độ thứ 2 của tháp nhu cầu Maslow chính là nhu cầu đảm bảo an toàn. Sau khi đáp ứng các điều kiện cần và đủ để tồn tại, con người sẽ muốn cuộc sống của họ được phát triển và được bảo vệ tốt hơn. Theo thuyết nhu cầu của Maslow, con người sẽ muốn được đảm bảo an toàn cả về mặt thể chất lẫn tinh thần.
Nhu cầu này bao gồm:
- An toàn về mặt thể chất: Bao gồm các yếu tố như có một nơi ở an toàn, đảm bảo an toàn trong việc cung cấp thức ăn, nước uống, chăm sóc y tế và môi trường sống. Con người cần cảm nhận rằng họ và gia đình được bảo vệ khỏi các rủi ro về sức khỏe và thiệt hại về tài sản.
- An toàn tinh thần: Liên quan đến nhu cầu cảm nhận an toàn ở mức tinh thần và xã hội. Con người mong muốn cảm thấy không bị đe dọa bởi xung đột, bạo lực hoặc tình trạng tâm lý không ổn định. Họ khao khát một môi trường xã hội ổn định và an toàn để phát triển và tỏa sáng cá nhân.
- An toàn về xã hội: Đề cập đến nhu cầu được bảo vệ khỏi các rủi ro xã hội như bạo lực, bất công,…
Muốn được bảo vệ và có cảm giác an toàn hơn chính là những hành vi tâm lý mà con người đòi hỏi ở cấp độ này. Do đó, họ sẽ luôn tìm cách thực hiện các nhu cầu kể trên qua các hoạt động như:
- Mua các loại bảo hiểm (BHXH, BH tai nạn, BH thất nghiệp,…).
- Tìm kiếm công việc ổn định với nhu cầu và mức sống hiện tại.
- Khám sức khỏe định kỳ hoặc đăng ký các dịch vụ cải thiện sức khỏe.
- Mở sổ tiết kiệm để lo liệu cho tương lai.
Ví dụ tầng nhu cầu đảm bảo an toàn (safety, security needs)
Khi thu nhập thấp hoặc phụ thuộc vào gia đình, bạn thường chọn những địa điểm ăn rẻ để tiết kiệm chi phí, đảm bảo đủ để đáp ứng nhu cầu sinh lý và duy trì cuộc sống. Tuy nhiên, khi thu nhập tăng lên, bạn bắt đầu quan tâm đến sức khỏe hơn, tìm kiếm những quán ăn ngon, sạch sẽ và chất lượng để tận hưởng hơn.
3. Nhu cầu xã hội (Love/Belonging needs)
Đối với các nhu cầu xã hội, con người sẽ muốn hướng đến những hoạt động như: Mở rộng quan hệ bạn bè, tình yêu; gia tăng sự giao tiếp với các cá nhân khác; phát triển tình cảm cá nhân, gia đình, đồng nghiệp…. Có thể nói trong tháp nhu cầu Maslow, nhu cầu giao tiếp và kết nối với các mối quan hệ xã hội là một trong những yếu tố quan trọng và thiết yếu trong cuộc sống của mỗi người.
Bằng việc đáp ứng các nhu cầu xã hội, con người trở nên tự tin và phát triển hơn. Bên cạnh đó, đây cũng là những liều thuốc hữu ích cho đời sống tinh thần của chúng ta trở nên phong phú và ý nghĩa hơn. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, khi các nhu cầu xã hội của một người nào đó được thỏa mãn ở mức cao nhất, họ sẽ hạn chế được rất nhiều các tác động tâm lý tiêu cực như: Trầm cảm, lo âu, cô đơn, tự dằn vặt,…
Ví dụ tầng nhu cầu xã hội (Love/Belonging needs)
Là một sinh viên năm nhất, khi mới bắt đầu hành trình học đại học, điều tôi quan tâm hàng đầu chính là tìm kiếm một nơi ở tốt và an toàn. Sau khoảng thời gian học trên trường, tôi bắt đầu mở rộng các mối quan hệ bạn bè trong lớp, giúp tâm trạng trở nên vui vẻ hơn và giảm bớt cảm giác nhớ nhà, cũng như không bị cảm giác cô độc khi đến trường. Tuy nhiên, không dừng lại ở đó, nếu nhu cầu này vẫn chưa được đáp ứng, tôi có thể tiếp tục tham gia vào các câu lạc bộ và hoạt động của trường để mở rộng thêm mối quan hệ và trải nghiệm mới.
Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo bài viết sau để hiểu thêm về cách khai thác tâm lý khách hàng để cho ra những chiến dịch marketing hiệu quả:
4. Nhu cầu đươc kính trọng (Esteem needs)
Khi con người dần ý thức được giá trị của bản thân, nhu cầu được kính trọng sẽ xuất hiện. Chúng bắt nguồn từ tâm lý của các cá nhân muốn được người khác công nhận và đánh giá tốt về mình. Dù ở bất kỳ tình huống nào, tháp Maslow cũng cho thấy tính cần thiết của nhu cầu này. Sự tôn trọng giúp tiếp thêm động lực, sự tự tin và sức mạnh để con người vượt qua mọi khó khăn, rào cản trong cuộc sống.
Đây là cấp độ thứ 4 trong tháp nhu cầu Maslow, cho thấy tâm lý hành vi của các cá nhân dễ bị thu hút bởi nhu cầu này khi đã đạt được sự thỏa mãn ở 3 nhu cầu trước đó.
Biểu hiện rõ nhất của nhu cầu này bao gồm
- Mong muốn về danh tiếng, sự tôn trọng từ bên ngoài: Nhu cầu này thể hiện qua khao khát có danh tiếng, địa vị xã hội và mức độ thành công. Người ta mong đợi được công nhận và tôn trọng từ cộng đồng xã hội, qua đó tạo ra một hình ảnh tích cực về bản thân.
- Lòng tự trọng với bản thân: Biểu hiện qua việc đánh giá cao đạo đức cá nhân, quan trọng hóa giá trị bản thân. Nếu thiếu lòng tự trọng, người đó có thể trải qua một cảm giác mất tự tin và lo lắng khi đối mặt với thách thức trong cuộc sống.
Ví dụ tầng nhu cầu được kính trọng (Esteem needs)
Tiếp tục với ví dụ về bạn sinh viên ở trên, sau khi đã tham gia vào các câu lạc bộ của trường để đáp ứng nhu cầu mở rộng mối quan hệ, sau một khoảng thời gian, bạn bắt đầu có mong muốn trở thành một người có tiếng nói quan trọng trong nhóm, mong muốn được mọi người tôn trọng. Lúc này, một nhu cầu mới đã xuất hiện và bạn bắt đầu nỗ lực, cố gắng đạt được điều này bằng cách tham gia hoạt động thường xuyên hơn, làm việc hết mình để đóng góp cho câu lạc bộ… Dần dần, bạn được đề cử làm trưởng nhóm hoặc đảm nhận một vị trí quan trọng khác trong nhóm. Và đây chính là lúc nhu cầu về sự kính trọng của bạn được đáp ứng.
Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo bài viết sau để hiểu thêm về trải nghiệm khách hàng:
5. Nhu cầu được thể hiện bản thân (self-actualization)
Cuối cùng và cũng là nhu cầu có cấp bậc cao nhất trong tháp nhu cầu Maslow là nhu cầu được thể hiện bản . Khi ấy, con người sẽ có tâm lý muốn chứng minh và thể hiện để bộc lộ ra những khả năng tiềm ẩn của bản thân mình. Ở nhu cầu này, lý thuyết nhu cầu của Maslow cũng chỉ ra thêm rằng mỗi cá nhân đều có tầm ảnh hưởng và một những điểm mạnh nhất định.
Khi một ai đó muốn được thể hiện bản thân tức là họ đã nhìn nhận được giá trị và sự quan trọng của họ đối với một đối tượng cụ thể, chẳng hạn: Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, xã hội,… Nhu cầu thể hiện bản thân thường phản ánh qua nhiều khía cạnh: Trình độ học vấn, các loại kỹ năng, kiến thức đời sống,… Chúng được xếp ở vị trí cao nhất bởi đây được xem là hành vi bậc cao nhất của con người.
Ưu, nhược điểm của tháp nhu cầu Maslow
Thuyết nhu cầu Maslow hiện đang được xem là kim chỉ nam của nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau trong đời sống. Tuy nhiên, chúng cũng tồn tại những ưu và nhược điểm khác nhau, cụ thể là:
Thể hiện một cách có hệ thống và logic các nhu cầu, tâm lý và hành vi của con người để áp dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực.
Tháp nhu cầu của Maslow giúp các doanh nghiệp định vị chính xác nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu.
Giúp các nhà quản trị hiểu rõ và nắm bắt tâm lý hành vi người tiêu dùng được chính xác hơn đối với các chiến lược của mình.
Tháp nhu cầu Maslow đóng vai trò là định hướng phát triển, học tập của nhiều nhóm ngành nghề hiện đại ngày nay.
Tháp nhu cầu của Maslow chỉ mang tính tương đối và sẽ có sai lệch nhau tùy theo từng môi trường, quốc gia, nền văn hóa,…
Lý thuyết nhu cầu của Maslow vốn không thể đo lường một cách chính xác mức độ thỏa mãn của một nhu cầu cần đạt được để chuyển qua nhu cầu kế tiếp.
Ở mỗi cấp bậc của tháp nhu cầu Maslow có rất nhiều hành vi, nhu cầu cần được xử lý. Tuy nhiên chúng lại không có thứ tự ưu tiên rõ ràng.
Mô hình này nhìn chung chỉ khá đơn giản, do vậy cũng có sản phẩm thỏa mãn cùng lúc nhiều loại nhu cầu.
Lý thuyết về tháp nhu cầu Maslow mở rộng 8 tầng
Năm 1970, Maslow đã cập nhật thêm các tầng nhu cầu mới. Maslow đã thay đổi cấp độ nhu cầu thứ 5 so với 5 cấp độ trước đó. Thay vì nhu cầu về thể hiện bản thân, ông đã đưa nhu cầu này lên cấp độ thứ 7. Thay vào đó, cấp độ thứ 5 được thay thế bằng nhu cầu nhận thức, bao gồm nhu cầu về nhận thức, thẩm mỹ và nhu cầu tự tôn bản ngã.
Dưới đây là tháp nhu cầu Maslow mở rộng thêm 8 cấp độ nhu cầu:
- Cấp 1: Nhu cầu sinh lý và thể chất
- Cấp 2: Nhu cầu an toàn và sức khỏe.
- Cấp 3: Nhu cầu về các mối quan hệ, tình cảm.
- Cấp 4: Nhu cầu được tôn trọng.
- Cấp 5: Nhu cầu nhận thức.
- Cấp 6: Nhu cầu về thẩm mỹ.
- Cấp 7: Nhu cầu thể hiện bản thân.
- Cấp 8: Nhu cầu về tự tôn bãn ngã.
Cùng Vietnix tìm hiểu rõ hơn về 3 cấp độ mới được Maslow thêm vào trong kim tự tháp nhu cầu tương ứng ở cấp thứ 5,6,8.
Tầng 5: Nhu cầu về nhận thức (Cognitive)
Trong lý thuyết mở rộng, Maslow đã bổ sung nhu cầu về nhận thức vào cấp độ thứ 5 của tháp nhu cầu Maslow, thay vì nhu cầu Thể hiện bản thân như trong lý thuyết cũ. Trên cấp độ này, con người có xu hướng tìm kiếm kiến thức và trải nghiệm để thỏa mãn sự tò mò và mở rộng ý thức về bản thân mình.
Tầng 6: Nhu cầu về thẩm mỹ (Aesthetic)
Trong tháp nhu cầu Maslow mở rộng, tầng thứ 6 đề cập đến nhu cầu về thẩm mỹ và sự đắm chìm trong vẻ đẹp của thế giới xung quanh. Đây là nhu cầu mà con người tìm kiếm qua nghệ thuật, âm nhạc và cảm nhận vẻ đẹp của tự nhiên.
Tầng 8: Nhu cầu về tự tôn bản ngã (Self-Transcendence)
Ở cấp độ thứ 8, khi con người đã thỏa mãn các nhu cầu cá nhân của mình, họ bắt đầu quan tâm đến người khác và có ý thức giúp đỡ, mang lại giá trị tích cực cho mọi người xung quanh. Ngoài ra, khi đạt được nhu cầu tâm linh, con người nhận thức và khám phá những khía cạnh vô hình và giá trị tinh thần ở các tầng cao hơn. Họ khám phá những trải nghiệm thần bí, tìm kiếm sự gắn kết và kết nối sâu sắc với thế giới tự nhiên xung quanh.
Vận dụng thuyết nhu cầu của Maslow
Nhìn chung, tháp nhu cầu Maslow ngày càng được áp dụng nhiều trong đời sống và hầu hết trong mọi ngành nghề. Sau đây là 4 ứng dụng tiêu biểu nhất của lý thuyết nhu cầu của Maslow đối với con người:
Ứng dụng thang nhu cầu của Maslow trong marketing
Từ khi được phát hiện vào năm 1943 cho đến nay, tháp nhu cầu của Maslow vẫn được đánh giá là công cụ thực thi hiệu quả các chiến lược marketing của nhiều doanh nghiệp. Mục tiêu của các hoạt động marketing nói chung và các chiến lược tiếp thị nói riêng đều nhắm đến một đối tượng cốt lõi duy nhất là các khách hàng tiềm năng. Nếu hiểu rõ tháp nhu cầu cầu Maslow, doanh nghiệp sẽ phác họa được chân dung của nhóm khách hàng mà họ muốn hướng đến. Từ đó, tìm ra insight khách hàng và các chiến lược tiếp thị sản phẩm hiệu quả.
Hay như các tập đoàn bảo hiểm (Prudential, Dai Ichi-life, Bảo Việt,…) liên tục cập nhật nhiều gói bảo hiểm tiện ích, ưu đãi, độ an toàn cao cho nhóm đối tượng nhân viên văn phòng.
Ngay cả các thương hiệu lớn như Apple, Samsung, Unilever, Starbucks,… cũng là những người đi đầu trong việc áp dụng tháp Maslow vào trong các chiến lược marketing của mình.
Tháp nhu cầu Maslow trong quản trị
Bên cạnh marketing, tháp nhu cầu Maslow cũng được các nhà quản trị đặc biệt yêu thích và sử dụng phần lớn trong các lĩnh vực như: Quản trị doanh nghiệp, quản trị kinh doanh, quản trị nguồn nhân lực,…Với nhu cầu cơ bản nhất (sinh lý), nhà quản lý cần đảm bảo được mức lương, thưởng và phúc lợi ổn định để các nhân sự của mình duy trì được cuộc sống về mọi mặt (quần áo, đồ ăn, thức uống, xăng xe,…). Kế đến là các nhu cầu an toàn, đảm bảo đặc biệt là về sức khỏe và công việc của nhân viên thông qua các hình thức: Bảo hiểm lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp,…
Nhà quản trị cần khuyến khích nhiều hoạt động giao tiếp giữa các phòng ban hoặc tổ chức nhiều buổi giao lưu, gặp gỡ các nhân viên trong công ty để gia tăng hiệu suất công việc khi các nhu cầu xã hội được đáp ứng. Về nhu cầu được tôn trọng, ban quản trị nên có tinh thần lắng nghe và đánh giá công tâm ý kiến của nhân viên. Chế độ đãi ngộ, khen chê, thưởng phạt đồng đều cũng là điều cần thiết phải lưu ý. Cuối cùng, việc áp dụng tháp nhu cầu Maslow còn có có thể mang đến cho doanh nghiệp nhiều nhân tài tiềm năng nhờ sự đáp ứng nhu cầu được thể hiện bản thân, bộc lộ tài năng của nhiều nhân viên.
Tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh
Xác định đúng được hành vi khách hàng
Việc doanh nghiệp xác định đúng được chân dung khách hàng đang cần nhu cầu nào sẽ giúp công ty/doanh nghiệp lên được chiến lược marketing hiệu quả. Để có thể xác định được đúng khách hàng tiềm năng thì bạn cần phải đặt ra những câu hỏi như sau:
- Nhu cầu cấp thiết của khách hàng là gì?
- Khách hàng đang ở cấp độ nào trong tháp nhu cầu Maslow?
- Địa điểm nào mà khách hàng của bạn hay đến?
- Khách hàng thường tiếp cận nguồn thông tin đến từ đâu?
Lựa chọn được kênh marketing phù hợp với khách hàng
Sau khi đã xác định được đặc điểm của từng nhóm khách hàng, để chọn kênh truyền thông phù hợp, bạn cần phân tích hành vi hoạt động của người dùng. Dưới đây là một phân tích về lựa chọn kênh truyền thông phù hợp cho từng nhóm khách hàng mục tiêu:
- Nhóm khách hàng ở cấp độ 1 và 2: Đối tượng này phù hợp với các kênh quảng cáo truyền hình và quảng cáo tiếp thị truyền thống.
- Nhóm khách hàng ở cấp độ 3, 4, 5: Đối tượng này thích hợp với các kênh marketing online phổ biến như Google, Cốc Cốc, Facebook, Zalo và các nền tảng truyền thông xã hội.
Tùy thuộc vào từng phân khúc khách hàng cụ thể, chủ doanh nghiệp có thể lựa chọn giữa inbound marketing (tiếp cận khách hàng qua nội dung hấp dẫn, tạo giá trị) hoặc outbound marketing (tiếp cận khách hàng thông qua quảng cáo truyền thống). Một lựa chọn khác là kết hợp cả inbound và outbound marketing để tiếp cận khách hàng hiệu quả nhất.
Tháp nhu cầu Maslow trong tình yêu
Tháp nhu cầu Maslow được biết đến là một lý thuyết biểu thị khía cạnh tâm lý hành vi của con người, do đó chúng cũng có những ứng dụng khá hay ho trong tình yêu. Nếu bạn để ý, việc tìm kiếm một nửa yêu thương thực sự phù hợp với mình sẽ dễ dàng hơn nếu khéo léo áp dụng 5 cấp độ (sinh lý, an toàn, xã hội, sự tôn trọng, khẳng định bản thân) của tháp Maslow.
Về mặt sinh lý, có thể hiểu đó là sự chỉnh chu về ngoại hình, cơ thể khỏe mạnh, hoặc khả năng đáp ứng các nhu cầu khác như: Ăn uống, đi lại, ngủ nghỉ,… giữa 2 cá nhân với nhau. Nhu cầu về an toàn trong tình yêu không giống như ở lĩnh vực quản trị hay marketing. Chúng chỉ đơn giản là cảm giác an toàn của một mối quan hệ tình cảm, sự tin tưởng, chân thành giữa bạn và đối phương. Khi đã có cảm giác an toàn, nhu cầu xã hội sẽ là chất xúc tác để tình yêu của bạn phát triển hơn. Hãy kết nối và chia sẻ với nhau như thể là bạn bè của nhau, cùng tâm sự và cùng nhau vượt qua mọi thử thách.
Bất kỳ trong một mối quan hệ nào, sự tôn trọng luôn là yếu tố then chốt để duy trì sự lâu bền của nó. Trong tình yêu cũng cần có sự tôn trọng thông qua các hành động như: Lắng nghe, ủng hộ, khuyến khích,… Nhu cầu được thể hiện bản thân cũng không kém phần quan trọng trong chuyện tình yêu. Hãy lắng nghe, ghi nhận và cho đối phương những lời khuyên khi cần, đây cũng là bí kíp giữ lửa hiệu quả cho tình yêu.
Ứng dụng tháp nhu cầu Maslow trong giáo dục
Một ứng dụng tuyệt vời khác của tháp nhu cầu Maslow chính là trong việc giáo dục trẻ em. Theo đó, cả 5 tầng cấp độ của tháp sẽ được nhà trường và phụ huynh lồng ghép thành 5 bài học bổ ích khác nhau. Trước tiên, tầng 1 về sinh lý sẽ giáo dục các bạn nhỏ biết quý trọng cuộc sống, sức khỏe, biết tự chăm sóc bản thân và đáp ứng các nhu cầu mà cơ thể cần như: Ăn uống, hít thở, ngủ nghỉ, tập luyện thể thao,… Ở tầng thứ 2, nhu cầu muốn được an toàn dạy trẻ ý thức được tầm quan trọng của việc biết tự bảo vệ bản thân và biết cách kêu gọi sự trợ giúp khi nhận thấy cá nhân bị đe dọa hoặc đang gặp nguy hiểm.
Về nhu cầu xã hội, các em sẽ được hiểu hơn về vai trò của các mối quan hệ xã hội: Bạn bè, trường lớp, thầy cô,… từ đó tăng cường khả năng giao tiếp và kết nối để phát triển một cách toàn diện hơn. Sự tôn trọng ở cấp độ 4 sẽ dạy trẻ biết cách nhìn nhận và coi trọng chính bản thân mình cũng như đối với mọi người xung quanh. Nhu cầu này sẽ giúp các em thêm tự tin, tích cực và phát triển tâm lý hoàn thiện. Thể hiện bản thân bởi đây cũng là 1 trong 5 nhu cầu quan trọng nhất của mà trẻ cần được học tập. Khi thể hiện, bé sẽ nhận thức được giá trị và tầm quan trọng của mình để phát triển một cách tự nhiên và tốt nhất.
Xây dựng thông điệp truyền tải tới khách hàng
Tùy theo từng đối tượng khách hàng mục tiêu, bao gồm đặc điểm như ai, ở đâu, làm gì, doanh nghiệp có thể xác định các thông điệp tương ứng để tiếp cận và thu hút hiệu quả nhu cầu của người dùng.
Ví dụ, trong mô hình marketing của công ty Vietnix, đối với nhóm sản phẩm Hosting Giá Rẻ và Hosting Cao Cấp chúng ta có thể phân chia thành 2 phân khúc khách hàng:
- Khách hàng tầm trung với nhu cầu mua hosting giá rẻ: Đối với nhóm khách hàng này, thông điệp truyền đạt sẽ tập trung vào khía cạnh “là dịch vụ hosting giá rẻ 5K”, với việc tạo ra ưu đãi giá cả hấp dẫn và các chương trình khuyến mãi đáng chú ý.
- Khách hàng cao cấp: Đối với nhóm khách hàng này, thông điệp truyền đạt sẽ liên quan đến chất lượng dịch vụ và tối ưu doanh thu. Chiến dịch marketing có thể tập trung vào việc quảng bá về các tiêu chuẩn dịch vụ cao, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp và những trải nghiệm đẳng cấp.
Qua ví dụ trên, chúng ta thấy rằng dù cùng một sản phẩm, Vietnix đã áp dụng cách tiếp cận marketing khác nhau tùy thuộc vào đối tượng khách hàng. Việc ứng dụng tháp nhu cầu Maslow trong bán hàng giúp doanh nghiệp xác định chính xác tệp khách hàng tiềm năng và phát triển quy trình xây dựng KPI hiệu quả nhất để tiếp cận và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Tháp nhu cầu Maslow trong du lịch
Ứng dụng tháp Maslow trong du lịch sẽ giúp các nhà điều hành, thiết kế, tổ chức các tour du dịch trọn vẹn, thỏa mãn, đáp ứng các nhu cầu từ cơ bản đến cao cấp, tạo sự hài lòng trong xuyên suốt chuyến đi.
- Đáp ứng nhu cầu, tiện ích cơ bản: đây được xem như những mong muốn tối để đáp ứng được điều này, cần cung cấp những yếu tố cơ bản cần có của một chuyến đi như phòng tiện nghi, thức ăn ngon, nhà vệ sinh sạch, đảm bảo an toàn.
- Tạo sự bảo mật và an toàn: Nhu cầu an toàn là một yếu tố không thể thiếu khi đi du lịch. Do vậy, các nhà điều hành, tổ chức du lịch cần chú trọng yếu tố này, cần tạo ra một môi trường, nơi trải nghiệm an toàn, đảm bảo an ninh để khách hàng cảm thấy thoải mái và có cảm giác an toàn khi trải nghiệm.
- Các hoạt động tương tác và giao lưu: Các hoạt động tương tác xã hội trong chuyến đi sẽ giúp tăng sự kết nối và tạo ra những mối quan hệ đáng nhớ. Vì thế, có thể thiết kế các hoạt động vui chơi theo nhóm, hoạt động cộng đồng địa phương có thể sẽ giúp đáp ứng các nhu cầu này.
- Nhu cầu được công nhận: Các nhà tổ chức du lịch cần đáp ứng nhu cầu được công nhận thông qua việc tạo ra các dịch vụ chăm sóc cao cấp, chuyên nghiệp, ghi nhận các phản hồi của khách hàng và có những chương trình ưu đãi đặc biệt dành riêng cho những khách hàng thân thiết.
- Những trải nghiệm mới mẻ, bổ ích: Cần tạo cho khách hàng cảm giác chinh phục, khám phá, học hỏi điều gì mới để đáp ứng nhu cầu tự thực hiện của khách hàng.
Một số lưu ý về lý thuyết nhu cầu của Maslow
Để sử dụng tháp nhu cầu Maslow một cách hiệu quả và triệt để nhất, bạn nên lưu ý một số điều sau đây:
Không áp dụng một cách rập khuôn
Trên thực tế, mọi lý thuyết đều chỉ mang tính chất tương đối và thuyết nhu cầu maslow cũng như vậy. Do đó, trình tự của tháp Maslow cũng có thể thay đổi linh hoạt tùy vào hoàn cảnh và nhu cầu của từng người. Chẳng hạn, theo thứ tự tháp nhu cầu Maslow, người ta lựa chọn các nhu cầu về tình cảm trước sau đó mới đến sự nghiệp. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp hoàn toàn ngược lại.
Linh hoạt giữa các nhu cầu và mức độ thỏa mãn
Các nhu cầu và các mức độ thỏa mãn nhu cầu của con người có thể thay đổi linh hoạt theo từng tình huống cụ thể. Không nhất thiết phải đáp ứng 100% nhu cầu cũ để nhu cầu mới xuất hiện. Trên thực tế, nhiều khảo sát đã chỉ ra rằng con người hiếm khi đáp ứng hoàn toàn nhu cầu cũ để chuyển sang nhu cầu mới. Họ chỉ cần ở mức tương đối và vừa đủ so với mong muốn ban đầu.
Trình tự đáp ứng nhu cầu có thể thay đổi
Tính tăng tiến của các loại nhu cầu không nhất thiết phải theo trình tự kim tự tháp (từ thấp lên cao). Chúng có thể bị đảo lộn bởi nhiều yếu tố như: tuổi tác, giới tính, nhu cầu, hành vi,… Khi bị tác động bởi các yếu tố nói trên, con người không thể tiếp tục duy trì trật tự đúng của tháp nhu cầu Maslow mà có thể bắt đầu lại từ nhu cầu đầu tiên.
Câu hỏi thường gặp
Tháp nhu cầu maslow 8 bậc gồm những bậc nào?
Tháp nhu cầu Maslow 8 bậc là tháp nhu cầu mở rộng, gồm các bậc sau:
Bậc 1: Nhu cầu sinh lý và thể chất
Bậc 2: Nhu cầu an toàn và sức khỏe.
Bậc 3: Nhu cầu về các mối quan hệ, tình cảm.
Bậc 4: Nhu cầu được tôn trọng.
Bậc 5: Nhu cầu nhận thức.
Bậc 6: Nhu cầu về thẩm mỹ.
Bậc 7: Nhu cầu thể hiện bản thân.
Bậc 8: Nhu cầu tâm linh.
Tại sao tháp nhu cầu Maslow 8 tầng lại quan trọng?
Vì cung cấp cho bạn một khuôn khổ để hỗ trợ và tạo điều kiện cho các thành viên trong nhóm cảm thấy khỏe mạnh, hạnh phúc và viên mãn.
Ngày nay lý thuyết nhu cầu của Maslow được sử dụng như thế nào?
Mô hình của Maslow cho phép chúng ta tư duy sáng tạo và có chiến lược hơn với tư cách là những người thực hành. Giúp bạn và khách hàng của bạn hiểu các kế hoạch, thực hành, mục tiêu và kinh nghiệm phát triển nghề nghiệp.
Nó cung cấp cho bạn bổ sung kiến thức cần thiết để xác định sở thích, bộ kỹ năng, điểm mạnh và giá trị.
Làm thế nào để có thể áp dụng hệ thống phân cấp nhu cầu của Maslow cho một tổ chức?
Theo lý thuyết của Maslow, những nhân viên có nhu cầu cấp thấp nhất chưa được đáp ứng sẽ đưa ra quyết định dựa trên các mối quan tâm về lương thưởng, an toàn hoặc ổn định.
Vì vậy, điều quan trọng là các chuyên gia nhân sự phải đảm bảo rằng những nhu cầu này được đáp ứng trước khi những người khác tiếp tục lên kim tự tháp .
Các nhà lãnh đạo có thể sử dụng thang nhu cầu Maslow như thế nào?
Hệ thống phân cấp của Maslow thể hiện mong muốn cố hữu của một cá nhân là “tự hiện thực hóa”, đó là khi người đó có thể sử dụng hết tài năng và năng lực của mình.
Mục tiêu của bạn với tư cách là một nhà quản lý hoặc nhà lãnh đạo phải là đáp ứng mọi nhu cầu của nhân viên, vì đây là bí mật để tạo động lực và hiệu suất cao .
Nhu cầu cao nhất trong tháp trong tháp nhu cầu Maslow là gì?
Nhu cầu được thể hiện bản thân (Self-actualization needs) chính là cấp độ cao nhất trong tháp nhu cầu Masloư. Cấp độ này đề cập đến việc thể hiện ra tiềm năng, tự hoàn thiện được bản thân, tìm kiếm sự phát triển cá nhân và trải nghiệm đỉnh cao của người đó.
Nhu cầu bậc thấp trong tháp Maslow là gì?
Các nhu cầu về ăn uống, nghỉ ngơi, sinh lý,.. là những điều giúp con người có thể tồn tại và phát triển. Nếu như những nhu cầu này chưa được đáp ứng và thỏa mãn thì các nhu cầu cao hơn sẽ không thể xuất hiện.
Lời kết
Nói tóm lại, tháp nhu cầu Maslow vẫn đang là một trong những lý thuyết mô tả chính xác các tâm lý hành vi thường gặp của con người. Hy vọng qua bài viết vừa rồi, quý bạn đọc đã hiểu hơn về 5 cấp độ cơ bản của tháp Maslow cũng như biết được 4 ứng dụng phổ biến nhất của mô hình thú vị này. Bạn cũng có thể tham khảo bài viết quy trình 8 bước lập kế hoạch Digital marketing và truyền thông marketing là gì? Cách xây dựng chiến lược để hỗ trợ cho công việc kinh doanh của mình, chúc bạn thành công!
