Hệ điều hành là một thuật ngữ không còn xa lạ gì đối với những người thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin. Vậy hệ điều hành Operating System là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết ngày hôm nay nhé!
Nội dung
Operating System là gì?
Hệ điều hành Operating System (OS) là một chương trình quản lý tất cả các phần cứng và phần mềm của máy tính.
- Phần cứng bao gồm (CPU, RAM, ROM,…), các thiết bị nhập như: chuột, bàn phím,… và các thiết bị xuất như: loa, máy in,…
- Phần mềm gồm các chương trình hay các ứng dụng như: Word, Excel, PowerPoint và các trình duyệt web: Chrome, FireFox, Cốc Cốc,..
Nói cách khác, một hệ điều hành Operating System là chương trình quan trọng nhất chạy trên một máy tính Mỗi máy tính đa năng phải có hệ điều hành để chạy các chương trình và ứng dụng khác . Hệ điều hành máy tính thực hiện các tác vụ cơ bản. Như nhận dạng đầu vào từ bàn phím, gửi đầu ra đến màn hình hiển thị, theo dõi các tệp và thư mục trên ổ lưu trữ và điều khiển các thiết bị ngoại vi như máy in.
Đối với các hệ thống lớn, hệ điều hành thậm chí còn có trách nhiệm và quyền hạn lớn hơn. Nó giống như một cảnh sát giao thông – nó đảm bảo rằng các chương trình và người dùng khác nhau chạy cùng một lúc nhưng không can thiệp lẫn nhau.
Bên cạnh đó. hệ điều hành cũng chịu trách nhiệm bảo mật, hệ điều hành cung cấp một lớp đệp (System call interface) đảm bảo rằng người dùng trái phép không thể truy cập hệ thống.
Các thành phần chính của hệ điều hành
Hệ điều hành được xác định với 3 thành phần sau:
- Kernel: Cung cấp khả năng kiểm soát cơ bản đối với phần cứng của máy tính. Vai trò của thành phần kernel là đọc và ghi dữ liệu từ bộ nhớ, xử lý cách nhận và gửi dữ liệu của các thiết bị như: màn hình, chuột, bàn phím,…
- Giao diện lập trình ứng dụng (API): Cho phép các nhà phát triển ứng dụng viết mã module.
- Giao diện người dùng: Cho phép tương tác với người dùng qua biểu tượng đồ họa hoặc dòng lệnh.
Phân loại hệ điều hành Operating System
Multi-user – Nhiều người dùng : Cho phép hai hoặc nhiều người dùng chạy các chương trình cùng một lúc. Một số hệ điều hành cho phép hàng trăm hoặc thậm chí hàng ngàn người dùng đồng thời.
Multiprocessing – Đa xử lý : Hỗ trợ chạy một chương trình trên nhiều CPU.
Multitasking – Đa nhiệm : Cho phép nhiều chương trình chạy đồng thời.
Multithreading – Đa luồng: Cho phép các phần khác nhau của một chương trình chạy đồng thời.
Real time – Thời gian thực: Phản hồi ngay lập tức.
Chức năng của hệ điều hành
Operating System có rất nhiều chức năng khác nhau, nhưng về cơ bản thì hệ điều hành có 2 chức năng chính:
Quản lý chia sẻ tài nguyên
Một hệ thống máy tính có rất nhiều tài nguyên (CPU, bộ nhớ, thiết bị ngoại vi,..) rất giới hạn. Nhưng trong hệ thống đa nhiệm, với nhiều yêu cầu cung cấp tài nguyên từ các chương trình. Nên hệ điều hành phải phân phối nhanh chóng các tài nguyên có sẵn.
Kiểm soát chương trình
Hệ điều hành (Operating System) kiểm soát các chương trình đang chạy trên hệ thống để tránh xảy ra lỗi và các trường hợp sử dụng không đúng cách từ người dùng.
Một số chức năng nâng cao khác:
- Chức năng quản lý quá trình (Process Management).
- Chức năng quản lý bộ nhớ (Memory Management).
- Chức năng quản lý ổ cứng (Storage Management).
- Chức năng quản lý bộ nhớ ngoài (USB, HDD).
- Chức năng quản lý hệ thống lưu trữ.
- Giúp người dùng cách tiếp cận nhanh chóng và tiện lợi.
Nhiệm vụ của hệ điều hành
- Hệ điều hành thực hiện các thao tác cơ bản như: độc, viết, quản lý kho dữ liệu và hệ thống các tập tin (file system).
- Giúp điều khiển và quản lý phần cứng một cách hiệu quả.
- Hệ điều hành cung cấp các hệ thống lệnh cơ bản để điều hành máy.
- Bên cạnh đó, hệ điều hành cung ứng giao diện cơ bản cho các ứng dụng, phần mềm.
Hệ điều hành máy tính để bàn phổ biến nhất
Bốn hệ điều hành phổ biến nhất cho cá nhân và doanh nghiệp bao gồm Mac, Linux, và Windows, Android.
Hệ điều hành Windows
Microsoft Windows là một hệ điều hành dành cho máy tính cá nhân và doanh nghiệp. Windows thống trị thế giới máy tính cá nhân, cung cấp giao diện người dùng đồ họa (GUI). Nó quản lý bộ nhớ ảo, đa nhiệm và hỗ trợ cho nhiều thiết bị ngoại vi.
Hệ điều hành Mac OS
Mac OS là tên chính thức của hệ điều hành Apple Macintosh. Mac OS có giao diện người dùng đồ họa (GUI) sử dụng các cửa sổ. Biểu tượng và tất cả các ứng dụng chạy trên máy tính Macintosh có giao diện người dùng tương tự.
Hệ điều hành Linux
Linux là một hệ điều hành nguồn mở chạy trên một số nền tảng phần cứng. Nhân Linux được phát triển chủ yếu bởi Linus Torvalds và nó dựa trên Unix.
Hệ điều hành và phiên bản máy tính để bàn được sử dụng nhiều nhất trên PC (Máy tính để bàn và máy tính xách tay) từ tháng một đến tháng 11 năm 2019 là:
- Windows 87,40%
- MacOS 10,06%
- Linux 1,95%
- Hệ điều hành Chrome 0,39%
- Không biết 0,20%
- BSD 0,01%
Theo Netmarketshare.com.
Hệ điều hành Android
Cũng giống như hệ điều hành máy tính để bàn điều khiển máy tính để bàn hoặc máy tính xách tay của bạn. Hệ điều hành di động là nền tảng phần mềm mà các chương trình khác có thể chạy trên thiết bị di động. Tuy nhiên, các hệ thống này được thiết kế dành riêng cho thiết bị di động. Ví dụ như điện thoại thông minh, máy tính bảng và các thiết bị cầm tay khác.
Các hệ điều hành di động phổ biến bao gồm hệ điều hành iPhone / iOS và hệ điều hành Android.
Hệ điều hành di động chịu trách nhiệm xác định các chức năng và tính năng có sẵn trên thiết bị của bạn. Chẳng hạn như cảm ứng ngón tay, bàn phím, WAP. Đồng bộ hóa với các ứng dụng, email, nhắn tin văn bản và hơn thế nữa. Hệ điều hành di động cũng sẽ xác định ứng dụng của bên thứ ba nào có thể được sử dụng trên thiết bị của bạn.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin về hệ điều hành Operating System. Giúp bạn có thêm nhiều kiến thức mới và đừng quên theo dõi Vietnix để học và biết thêm nhiều thông tin hữu ích khác. Chúc bạn thành công.
