Ngày nay việc trang bị mạng LAN trong gia đình và doanh nghiệp đã dần trở nên phổ biến để đáp ứng nhu cầu sử dụng internet của cá nhân, gia đình hay tổ chức. Nhưng bạn đã hiểu rõ về mạng LAN là gì chưa? Hãy cùng Vietnix khám phá mạng LAN, cũng như các mô hình mạng LAN được ưa chuộng nhất hiện nay.
Mạng LAN là gì?
LAN là viết tắt của từ Local Area Network và dịch là mạng máy tính cục bộ. Đây là một giao tiếp cho phép các máy tính kết nối với nhau để cùng làm việc và chia sẻ dữ liệu với nhau. Kết nối trong mạng LAN được thiết lập thông qua dây cáp mạng hoặc kết nối wifi không dây trong một không gian giới hạn. Đó có thể là văn phòng làm việc, trường học, nhà riêng,…
Mạng cục bộ có thể phục vụ ít nhất hai hoặc ba người dùng trong văn phòng gia đình hoặc vài trăm người dùng trong văn phòng trung tâm của công ty. Chủ nhà và quản trị viên công nghệ thông tin (CNTT) thiết lập mạng LAN để các nút mạng có thể chia sẻ tài nguyên như máy in hoặc bộ lưu trữ mạng.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo về thiết bị mạng qua các bài viết sau:
Phạm vi kết nối của mạng LAN
Mạng LAN (Local Area Network) là loại mạng máy tính dùng trong phạm vi kết nối giới hạn như văn phòng, nhà cửa, trường học, phòng net, hoặc các công ty, thường có phạm vi không quá 100 mét. Mạng Lan cho phép các máy tính trong khu vực kết nối với nhau, giúp chia sẻ dữ liệu và tài nguyên. Mạng Lan cho phép các máy tính trong khu vực kết nối với nhau, giúp chia sẻ dữ liệu và tài nguyên. Tuy nhiên khi các máy tính có nhu cầu kết nối với nhau ở khoảng cách xa, lúc này mạng LAN sẽ kết hợp với Internet để thực hiện kết nối trao đổi thông tin.
Cổng mạng Lan (RJ45) trên laptop và máy tính là gì?
Để có thể hiểu kết nối LAN một cách dễ dàng hơn, bạn cần tìm hiểu nhanh về “cổng mạng LAN” trên laptop hiện nay. Vì lý do kết nối không dây ra đời và trở nên thông dụng khá lâu sau kết nối có dây (cáp) nên nên người dùng đã gọi cổng mạng LAN RJ45 chính là cổng kết nối mạng Ethernet của laptop và cổng mạng LAN hay cổng LAN chính là cổng kết nối trên máy tính. Hiện nay để thực hiện kết nối internet của laptop và máy tính hiện nay có 2 cách đó là:
- Kết nối không dây thông qua wifi.
- Kết nối có dây thông qua cáp mạng nhờ cổng RJ45 hoặc cổng mạng LAN.
Thành phần cơ bản cấu tạo nên hệ thống mạng LAN
Sau khi đã hiểu rõ về mạng LAN, hãy cùng khám phá những yếu tố chính cấu thành nên mạng LAN, bao gồm:
- Khái niệm máy trạm (Workstation) trong mạng LAN: Bao gồm các thiết bị như máy tính xách tay, PC, máy tính bảng, điện thoại di động thông minh. Các thiết bị này sẽ được kết nối vào mạng LAN để truy cập các nguồn tài nguyên và liên lạc với các thiết bị khác trong mạng.
- Card giao tiếp mạng (Network Interface Card – NIC) và drive chính là một phần cứng được cài vào máy tính để kết nối với mạng LAN.Đồng thời, một phần mềm driver cần được cài đặt trên hệ điều hành để quản lý hoạt động của card này.
- Vai trò của Switch trong mạng LAN: Switch là thiết bị chuyển mạch dữ liệu, giúp kết nối máy tính và các thiết bị khác trong mạng LAN, chuyển tiếp tài nguyên, dữ liệu từ thiết bị này sang thiết bị khác.Các loại cáp Mạng: Trong mạng LAN, cáp mạng được sử dụng để kết nối các thiết bị. Cáp mạng có nhiều loại như cáp quang, cáp mạng Ethernet, cáp trục đồng và tùy vào công nghệ mạng được sử dụng.
- Router trong mạng LAN: Router là một thiết bị mạng được sử dụng để kết nối mạng LAN và mạng WAN hoặc các mạng khác với nhau. Router còn đóng vai trò định tuyến dữ liệu, điều khiển lưu lượng giữa các mạng và quản lý lưu lượng trên mạng.
- Chức năng của router trong mạng LAN: Là thiết bị dùng để nối mạng LAN với WAN hoặc các mạng khác, có khả năng định tuyến dữ liệu và quản lý lưu lượng trên mạng.
- Hệ điều hành mạng trong mạng LAN: Máy chủ trong mạng LAN thường chạy các hệ điều hành mạng như Windows Server, Linux, hoặc macOS Server, cung cấp các dịch vụ như lưu trữ dữ liệu, máy in chia sẻ, và quản lý người dùng.
Các loại kết nối trong mạng LAN
Kết nối mạng LAN cho phép các thiết bị kết nối và chia sẻ tài nguyên với nhau thông qua sợi cáp mạng. Các thiết bị trong mạng LAN kết nối với nhau tạo thành một mạng lưới rộng lớn hơn được gọi là mạng WAN (Wide Area Network). Bên cạnh đó, các thiết bị thường được kết nối ít nhất với một Router (bộ phát wifi). Ngoài cách kết nối với nhau thông qua sợi cáp mạng, mạng LAN còn được thiết lập bằng cổng kết nối không dây (Wireless). Kết nối này được gọi chung là mạng LAN (Wireless LAN) hay kết nối wifi.
Vai trò của mạng LAN là gì?
Ngày nay, mạng LAN đã không còn xa lạ với người dùng internet đặc biệt là đối với các công ty, tổ chức, các nhân muốn quản lý dữ liệu, tài nguyên trong nội bộ, hoặc kết nối các thiết bị trong mạng nội bộ đều phải sử dụng mạng LAN. Cụ thể hơn, các điện thoại di động, các thiết bị làm việc (máy tính, máy in, laptop,…) đều có thể dễ dàng kết nối với nhau và truy cập Internet một cách dễ dàng hơn.
Tại sao nên sử dụng mạng LAN?
Dưới đây là một lợi ích chính của mạng cục bộ LAN trong cuộc sống hiện đại ngày nay:
Chia sẻ dữ liệu, tài nguyên
Mạng LAN, một hệ thống mạng, tạo điều kiện cho việc chia sẻ các tài nguyên như máy in, thiết bị lưu trữ, máy chủ, và các ứng dụng phần mềm giữa các máy tính trong mạng. Điều này tạo tính linh hoạt, nâng cao hiệu quả làm việc và giảm bớt chi phí đầu tư thiết bị cho từng máy tính.
Trao đổi thông tin và dữ liệu
Mạng LAN tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp giữa các máy tính trong cùng một mạng. Thông qua đó các file dữ liệu, email, hay bất kỳ thông tin khác sẽ được linh hoạt chia sẻ nhanh chóng đến người cần dùng.
Quản lý dữ liệu
Mạng LAN đảm bảo cho việc sao lưu và quản lý giữ liệu được an toàn và bảo mật nhất. Toàn bộ dữ liệu được sao lưu tối ưu trên máy chủ và hỗ trợ việc phục hồi dữ liệu dễ dàng.
Tích hợp ứng dụng với mạng LAN
Mạng LAN được xem như cầu nối giữa các thiết bị và tích hợp các ứng dụng như email, video, hội nghị,… trong doanh nghiệp. Tính năng này giúp tăng cường sự hợp tác và nâng cao hiệu quả công việc.
An toàn và bảo mật
LAN Mạng LAN được trang bị các biện pháp bảo mật như mật khẩu, mã hóa và quản lý quyền truy cập, nhằm bảo vệ thông tin khỏi sự xâm nhập không mong muốn.
Quản lý mạng hiệu quả
Khi sử dụng mạng cục bộ (LAN) người dùng có thể quản lý, giám sát mạng đơn giản hơn thông qua các công cụ quản lý, các giao diện đồ họa và giúp người quản lý điều chỉnh mạng một cách hiệu quả.
Cách bảo mật mạng LAN
Cách bảo mật mạng LAN có thế được thực hiện thông qua cài đặt bảo mật trong bộ định tuyến. Bằng cách thiết lập mật khẩu mạnh và thay đổi mật khẩu thường xuyên cho tất cả các thiết bị kết nối với mạng, đồng thời luôn cập nhật phần mềm sử dụng firewall để bảo mật an ninh mạng tốt hơn.
Bảo mật sẽ dựa trên các phần cứng như nhận dạng vân tay, mã thông báo và mã hóa toàn bộ ổ đĩa cũng có thể được sử dụng để tăng cường bảo mật mạng. Các gói bảo mật bổ sung để bảo vệ và duy trì chu vi mạng có thể được cài đặt cục bộ và mua thông qua mô hình phần phối phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS).
Các yêu cầu để kết nối mạng nội bộ là gì?
Một mạng LAN cần có tối thiểu là máy chủ (Server), các thiết bị ghép nối (Repeater, Hub, Switch, Bridge), máy tính client, card mạng và dây cáp để thực hiện kết nối các máy tính lại với nhau.
Trước khi thiết lập để tạo mạng LAN cần đảm bảo rằng tất cả các thiết bị đều được tích hợp sẵn card mạng (Network Interface Card). Card mạng ở đây đóng vai trò là bộ thu phát tín hiệu mạng cho các thiết bị muốn kết nối mạng LAN với nhau.
Mô hình cấu trúc liên kết mạng LAN
Cấu trúc liên kết mạng phác thảo cách các thiết bị trong mạng LAN là gì? Mạng LAN được kết nối, cũng như cách dữ liệu được truyền từ nút này sang nút khác. Các Topology phổ biến trong mô hình mạng LAN bao gồm:
- Bus
- Ring
- Star
Dưới đây là bảng so sánh cụ thể từng loại cấu trúc trong mạng LAN:
| Topology | Mô tả cấu trúc | Ưu điểm | Nhược điểm |
| Mạng hình Sao (Star Topology) | Gồm một trung tâm và các máy trạm xung quanh kết nối trực tiếp vào trung tâm. | Cài đặt và quản lý dễ dàng.Khi thiết bị hỏng sẽ không ảnh hưởng đến toàn bộ mạng, khắc phục dễ dàng.Tốc độ truyền tải tốt, ổn định do không có xung đột mạng.Phù hợp với mạng quy mô nhỏ, ít thiết bị. | Khi switch gặp sự cố, toàn bộ mạng sẽ bị ảnh hưởng theo.Tốn nhiều chi phí cho dây cáp.Giới hạn số lượng thiết bị do hạn chế về số cổng ở trung tâm. |
| Mạng dạng vòng (Ring Topology) | Các thiết bị được xếp theo dạng vòng tròn khép kín. Tín hiệu truyền theo chiều kim đồng hồ từ thiết bị này sang thiết bị khác. | Khả năng mở rộng dễ dàng, chia sẻ dữ liệu tốt.Thích hợp với mạng cần độ tin cậy cao. | Toàn bộ mạng sẽ bị gián đoạn nếu một thiết bị bị sự cốTốc độ mạng giảm nếu số lượng thiết bị tăngQuản lý phức tạp hơn so với mạng hình sao |
| Mạng dạng định tuyến (Linear Bus Topology) | Các thiết bị được kết nối theo một trục thẳng theo đường trục cáp chính. Hai đầu trục chính được bịt bởi 2 Terminator. | Lắp đặt dễ dàng và tiết kiệm chi phí cáp quang.Phù hợp với mạng quy mô nhỏ, ít thiết bị.Giảm xung đột dữ liệu do được truyền theo một chiều. | Tốc độ chậm, mất kết nối khi có nhiều thiết bị kết nốiToàn bộ mạng sẽ bị lỗi nếu cáp chính bị sự cốKhó mở rộng khi yêu cầu mạng lớn hơn |
Câu hỏi thường gặp
Mạng WAN có phải là mạng Internet?
Mạng WAN (Wide Area Network) cũng có thể được xem là một mạng Internet, tuy nhiên khi nói về mạng WAN thì đây là một loại mạng mở rộng, là sự kết hợp giữa mạng LAN (Local Area Network) và MAN (Metropolitan Area Network). Trong khi đó, Internet là mạng toàn cầu kết nối với hàng tỷ thiết bị và các mạch mạng khác nhau thông qua giao thức TCP/IP dựa trên các tiêu chuẩn mạng khác nhau. Như vậy mạng WAN có thể được sử dụng để kết nối Internet nhưng WAN không nhất thiết phải là mạng Internet.
Chi phí lắp đặt mạng LAN cho văn phòng gia đình (dưới 10 người) thường là bao nhiêu?
Chi phí lắp đặt mạng LAN cho văn phòng gia đình (dưới 10 người) có mức giá dao động từ 1.500.000 VNĐ đến 5.000.000 VNĐ, phụ thuộc vào một số yếu tố như: Quy mô mạng có bao nhiêu thiết bị cần kết nối, độ phức tạp của mạng khi chọn loại có dây hoặc không có dây, thiết bị mới hay cũ, chất lượng, loại thương hiệu và chi phí lắp đặt cao hay thấp còn phụ thuộc vào độ phức tạp của mạng LAN.
Có thể tận dụng đường truyền internet hiện tại để xây dựng mạng LAN gia đình không?
Bạn hoàn toàn có thể tận dụng đường truyền internet hiện có để xây dựng mạng LAN trong gia đình. Tuy nhiên để làm được bạn phải đáp ứng được một số điều kiện như sau: Modem/Router phải có hỗ trợ chức năng LAN, đảm bảo phải có đủ băng thông để đáp ứng nhu cầu kết nối của các thiết bị trong gia đình, vị trí modem/router đặt ở vị trí trung tâm nhằm để sóng wifi phủ tốt đến tất cả thiết bị trong gia đình.
Tôi có thể sử dụng phần mềm miễn phí nào để quản lý và giám sát hoạt động của mạng LAN văn phòng?
Hiện nay có nhiều phần mềm hoàn toàn miễn phí giúp người dùng dễ dàng quản lý và giám sát hiệu quả hoạt động của mạng LAN văn phòng. Tùy theo nhu cầu cũng như mục đích sử dụng, mỗi người nên tìm hiểu thêm những ưu và nhược điểm của mỗi phần mềm để phù hợp với nhu cầu của mình. Dưới đây là một số phần mềm miễn phí bạn có thể tham khảo và lựa chọn cho mình:
– Spiceworks Network Monitor.
– Nmap.
– LibreNMS.
– Cacti.
– PRTG Network Monitor.
Lời kết
Qua bài viết mạng LAN là gì? Bạn có thể hiểu hơn về mạng LAN trong quá trình ứng dụng vào trong cuộc sống, nhất là trong công việc để đạt được hiệu quả hơn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn có thể để lại bình luận phía dưới đây, tôi sẽ giải đáp nhanh nhất!
