Session là một cơ chế quan trọng giúp duy trì trạng thái của người dùng trên web, đảm bảo trải nghiệm liền mạch. Tuy nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn session với cookie. Do đó trong bài viết này, mình sẽ đi sâu vào định nghĩa, cách hoạt động, ứng dụng và sự khác biệt giữa Session và Cookie, từ đó làm rõ tầm quan trọng của chúng trong lập trình web và cách chúng kết hợp để tạo nên trải nghiệm trực tuyến an toàn và hiệu quả.
Những điểm chính
- Hiểu rõ khái niệm và vai trò của Session trong việc duy trì trạng thái người dùng trên server.
- Nắm bắt khái niệm và vai trò của Cookie trong việc lưu trữ thông tin trên trình duyệt.
- Phân biệt chi tiết Session và Cookie dựa trên các tiêu chí như nơi lưu trữ, mục đích, bảo mật, thời gian tồn tại và kích thước dữ liệu.
- Biết đến Vietnix là nhà cung cấp VPS hiệu suất cao, bảo mật tối ưu cho website, ứng dụng.
- Giải đáp một số câu hỏi khi tìm hiểu về Session và Cookie.
Session là gì?
Session hay phiên làm việc là cơ chế lưu trữ và quản lý dữ liệu liên quan trạng thái tương tác của người dùng với một website, ứng dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Mục tiêu chính của Session là duy trì trạng thái và thông tin của người dùng khi họ truy cập qua nhiều trang khác nhau hoặc thực hiện nhiều yêu cầu HTTP trong cùng một lần ghé thăm.
Dữ liệu Session được lưu trữ trực tiếp trên máy chủ, thường trong bộ nhớ hoặc cơ sở dữ liệu của máy chủ web. Điều này giúp nâng cao bảo mật vì thông tin nhạy cảm của người dùng, như thông tin đăng nhập, chi tiết giỏ hàng hoặc các dữ liệu giao dịch tạm thời, không bao giờ được lưu trữ vật lý trên thiết bị của người dùng.
Để các ứng dụng web của bạn xử lý Session một cách nhanh chóng và hiệu quả, đặc biệt là khi lưu trữ Session trong bộ nhớ hoặc database trên server thì VPS NVMe Vietnix là lựa chọn lý tưởng, cung cấp tốc độ đọc/ghi dữ liệu vượt trội nhờ ổ cứng NVMe Enterprise cao cấp và CPU Intel Xeon Platinum. Điều này giúp máy chủ truy xuất dữ liệu siêu tốc, giảm thiểu độ trễ và tối ưu hóa hiệu suất tổng thể của ứng dụng web, đảm bảo trải nghiệm liền mạch cho người dùng ngay cả trong giờ cao điểm.
VPS NVME – Ổ CỨNG VÀ CPU THẾ HỆ MỚI
Khả năng xử lý siêu khủng với ổ cứng NVMe và CPU Platinum, giúp tối ưu hiệu suất website.
Vai trò của session
Session mang lại nhiều lợi ích thiết yếu cho các ứng dụng web hiện đại:
- Phân biệt các người dùng khác nhau: Session cấp cho mỗi người dùng một ID session duy nhất, giúp máy chủ nhận biết và theo dõi chuỗi hành động của từng người một cách chính xác. Nhờ đó, thông tin tương tác của người dùng này sẽ không bị nhầm lẫn với người dùng khác.
- Duy trì trạng thái người dùng: Session là công cụ không thể thiếu để duy trì trạng thái người dùng trên các ứng dụng web. Nó giúp ứng dụng ghi nhớ và truy xuất thông tin người dùng giữa các yêu cầu khác nhau, cho phép người dùng di chuyển giữa các trang mà không làm mất dữ liệu hoặc trạng thái đăng nhập.
- Bảo mật dữ liệu người dùng: Session đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo mật dữ liệu người dùng. Bằng cách lưu trữ thông tin quan trọng như tài khoản đăng nhập và các dữ liệu nhạy cảm khác trên máy chủ, Session giúp ngăn chặn hiệu quả các cuộc tấn công như hacking session và bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa bảo mật khác.
- Tối ưu hóa hiệu suất: Session góp phần quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu suất của ứng dụng web, cho phép ứng dụng truy xuất dữ liệu một cách nhanh chóng và hiệu quả từ máy chủ, từ đó giảm tải cho máy chủ và tăng tốc độ phản hồi cho người dùng, mang lại trải nghiệm mượt mà hơn. Thay vì phải gửi lại toàn bộ dữ liệu người dùng trong mỗi yêu cầu, máy chủ chỉ cần gửi ID session, giúp tiết kiệm băng thông và tài nguyên xử lý.
Cách sử dụng Session
Session hoạt động dựa trên nguyên tắc cơ bản là lưu trữ và truy xuất dữ liệu tạm thời trực tiếp trên máy chủ web, đảm bảo tính bảo mật và hiệu quả. Quy trình hoạt động của Session diễn ra qua các bước sau:
- Khởi tạo phiên làm việc: Khi một người dùng lần đầu tiên truy cập vào một ứng dụng web, máy chủ sẽ tự động tạo một phiên làm việc mới cho người dùng đó. Đồng thời, một ID session duy nhất sẽ được gán cho phiên làm việc này để nhận diện. Trong môi trường lập trình PHP, hàm
session_start()được sử dụng để bắt đầu một phiên làm việc mới, khởi tạo một không gian lưu trữ riêng biệt cho phiên đó trên máy chủ. - Lưu trữ dữ liệu phiên làm việc: Các dữ liệu cần thiết liên quan đến phiên làm việc của người dùng, như thông tin đăng nhập, trạng thái giỏ hàng hoặc các tùy chọn tạm thời, sẽ được lưu trữ an toàn trên bộ nhớ máy chủ hoặc trong cơ sở dữ liệu chuyên dụng. Trong PHP, biến siêu toàn cục
$_SESSIONđược dùng để lưu trữ thông tin, ví dụ:$_SESSION[‘username’] = ‘John’;. Với các gói VPS của Vietnix, bạn sẽ có đủ tài nguyên và cấu hình tối ưu để lưu trữ dữ liệu Session hiệu quả, đảm bảo ứng dụng luôn phản hồi nhanh chóng. - Gửi cookie đến trình duyệt: Để máy chủ có thể nhận diện lại phiên làm việc của người dùng trong các yêu cầu tiếp theo, một cookie nhỏ chứa ID session duy nhất sẽ được gửi từ máy chủ đến trình duyệt của người dùng. Cookie này hoạt động như một “chìa khóa” giúp máy chủ liên kết người dùng quay lại với phiên làm việc đã tạo trước đó.
- Duy trì phiên làm việc: Trong các yêu cầu tiếp theo từ cùng một người dùng, trình duyệt sẽ tự động gửi cookie chứa ID session này trở lại máy chủ cùng với yêu cầu. Nhờ đó, máy chủ có thể dễ dàng nhận diện và truy xuất dữ liệu phiên làm việc tương ứng, duy trì trạng thái liên tục cho người dùng mà không cần phải xác thực lại mỗi lần.
- Truy cập và xóa dữ liệu trong PHP: Dữ liệu đã lưu trữ trong Session có thể được truy cập dễ dàng thông qua biến
$_SESSION. Khi cần xóa một phần dữ liệu, hàmunset()hoặcsession_unset()có thể được sử dụng để loại bỏ thông tin cụ thể khỏi phiên làm việc hiện tại. - Hủy phiên làm việc: Khi người dùng hoàn tất tương tác (ví dụ: đăng xuất) hoặc khi phiên làm việc hết hạn, dữ liệu phiên làm việc sẽ bị xóa khỏi máy chủ. Đồng thời, cookie chứa ID session cũng sẽ bị hủy khỏi trình duyệt của người dùng, giải phóng tài nguyên và đảm bảo bảo mật, ngăn chặn việc truy cập trái phép vào phiên đã kết thúc.
Cookie là gì?
Cookies hay HTTP cookie, web cookie, Internet cookie hoặc cookie trình duyệt là những tệp được máy chủ gửi đến trình duyệt của người dùng và sau đó được lưu trữ trực tiếp trên máy tính của người dùng. Khi có yêu cầu từ trình duyệt đến máy chủ hoặc ngược lại, dữ liệu trong cookie sẽ được gửi kèm, cho phép website nhận diện và ghi nhớ thông tin về người dùng hoặc phiên duyệt web của họ.
Cookie có 2 loại, bao gồm:
- Cookies của bên thứ nhất: Đây là trang web do người dùng truy cập tạo ra và được hiển thị trong thanh địa chỉ.
- Cookies của bên thứ ba: Được tạo nên từ trang web. Đây là những trang web sở hữu một số nội dung như quảng cáo hoặc hình ảnh mà người dùng thấy trên trang truy cập.
Cách sử dụng Cookie
Khi người dùng truy cập web, trình duyệt hay ứng dụng thì server sẽ gửi về một cookie lưu trên ổ cứng của máy tính. Cookie sẽ ghi lại các thao tác hoạt động như việc đăng nhập, mật khẩu, các tùy chọn,… tại web, web app hoặc ứng dụng. Vào lần ghé thăm tới, trình duyệt sẽ gửi lên server tệp cookie trước đó để phân tích các hoạt động đã được thực hiện. Sau đó, server sẽ trả về tệp cookie mới bao gồm các thông tin cũ trong cookie đã lưu trước đó và các thông tin mới trong lần thao tác này.
Vòng lặp cứ tiếp tục thực hiện cho tới khi hết thời gian quy định mà người tạo cookie đặt ra. Hoặc khi người dùng xóa bằng các công cụ dọn rác trình duyệt.
Giá trị của cookie sẽ không được tiết lộ ra ngoài, vì vậy chỉ có những web, ứng dụng chứa Cookie mới có thể xem được tập tin này. Thông thường, cookie sẽ có khoảng thời gian hoạt động lưu trữ nhất định. Tuy nhiên hiện nay, ở hầu Cookie đều tồn tại vĩnh viễn trong ổ cứng máy tính hoặc có thời gian tồn tại rất rất lâu. Với mục đích theo dõi, thu thập dữ liệu của người dùng.
So sánh Session và Cookie chi tiết
Để hiểu rõ hơn về Session và Cookie, hãy cùng xem xét bảng so sánh chi tiết dưới đây, làm nổi bật những điểm khác biệt chính giữa hai cơ chế này:
| Đặc điểm | Session | Cookie |
| Định nghĩa | Là một cơ chế lưu trữ dữ liệu tạm thời liên quan đến người dùng trên máy chủ. | Là một tệp nhỏ chứa dữ liệu được gửi từ máy chủ tới trình duyệt và ngược lại trong mỗi yêu cầu. |
| Nơi lưu trữ | Dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ, thường trong bộ nhớ hoặc cơ sở dữ liệu. | Dữ liệu được lưu trữ trong trình duyệt của người dùng (phía client). |
| Mục đích sử dụng | Duy trì trạng thái và thông tin người dùng giữa các yêu cầu khác nhau trong một ứng dụng web (ví dụ: giỏ hàng, trạng thái đăng nhập). | Theo dõi người dùng, lưu trữ cài đặt người dùng, quảng cáo, lưu thông tin đăng nhập tự động, lịch sử duyệt web. |
| Bảo mật | Lưu trữ dữ liệu trên máy chủ, do đó an toàn hơn và khó bị truy cập trái phép. Không dễ dàng sửa đổi hoặc đánh cắp. | Lưu trữ dữ liệu trên trình duyệt, do đó dễ bị truy cập hoặc thao tác bởi các mã độc hại. Dễ dàng sửa đổi hoặc đánh cắp. |
| Thời gian tồn tại | Dữ liệu Session tồn tại cho đến khi phiên làm việc kết thúc (người dùng đăng xuất hoặc đóng trình duyệt) hoặc bị hủy/hết hạn. | Có thể được thiết lập để tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định (cookie vĩnh viễn) hoặc cho đến khi trình duyệt đóng lại (cookie phiên). |
| Kích thước dữ liệu | Có thể lưu trữ lượng dữ liệu lớn hơn, chỉ bị giới hạn bởi tài nguyên máy chủ. | Có giới hạn kích thước dữ liệu do trình duyệt quy định (thường khoảng 4KB cho mỗi cookie). |
Vietnix VPS: Giải pháp máy chủ ảo hàng đầu cho mọi nhu cầu
Với hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp giải pháp máy chủ, Vietnix là đối tác tin cậy của hơn 100.000 khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Vietnix cam kết mang đến những dịch vụ VPS chất lượng cao, đảm bảo uptime lên đến 99.9%, giúp các ứng dụng web của bạn vận hành liên tục và ổn định. Nền tảng VPS của Vietnix được xây dựng trên công nghệ tiên tiến nhất, đảm bảo hiệu suất vượt trội và khả năng xử lý hàng loạt yêu cầu đồng thời. Đội ngũ kỹ thuật của Vietnix với chuyên môn cao luôn túc trực 24/7, sẵn sàng giải quyết mọi vấn đề phát sinh.
Thông tin liên hệ:
- Hotline: 18001093.
- Email: sales@vietnix.com.vn.
- Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường Bảy Hiền, Thành Phố Hồ Chí Minh.
- Website: https://vietnix.vn/.
Câu hỏi thường gặp
Cookie và Session PHP là gì?
Cookie lưu trữ dữ liệu trong tệp văn bản. Session lưu dữ liệu ở dạng mã hóa. Cookie được lưu trữ trên một dữ liệu hạn chế. Session lưu trữ dữ liệu không giới hạn .
Trong PHP, để lấy dữ liệu từ Cookie, $ _COOKIES sẽ sử dụng biến global variable
Tại sao chúng ta cần đến Session trong PHP?
Session là một cách đơn giản để lưu trữ dữ liệu cho người dùng cá nhân dựa trên một Session ID duy nhất .
Điều này có thể được sử dụng để duy trì thông tin trạng thái giữa các yêu cầu trang.
Session ID thường được gửi đến trình duyệt thông qua Session cookie và ID được sử dụng để truy xuất dữ liệu Session hiện có.
Khi nào Session kết thúc?
Một session thường kết thúc khi người dùng đóng trình duyệt web của họ, đăng xuất khỏi ứng dụng, hoặc khi phiên làm việc đó hết thời gian quy định (timeout) theo cấu hình của máy chủ. Khi Session kết thúc, dữ liệu liên quan sẽ bị xóa khỏi máy chủ.
Tại sao cần sử dụng cả Session và Cookie?
Session và Cookie thường được sử dụng bổ trợ cho nhau để tạo ra trải nghiệm web liền mạch. Session duy trì trạng thái người dùng và lưu trữ dữ liệu nhạy cảm một cách an toàn trên máy chủ. Trong khi đó, một Cookie nhỏ (chứa ID Session) được lưu trên trình duyệt để giúp máy chủ nhận diện người dùng và truy xuất đúng phiên làm việc của họ, tạo ra cầu nối giữa client và server.
Session là gì trong marketing?
Trong marketing, Session là một phiên tương tác của người dùng với website trong một khoảng thời gian nhất định. Nó giúp theo dõi hành trình khách hàng, phân tích hành vi duyệt web, cá nhân hóa nội dung và quảng cáo, từ đó tối ưu hóa chiến lược tiếp thị và tăng tỷ lệ chuyển đổi.
Session đăng nhập là gì?
Session đăng nhập là một ứng dụng cụ thể của Session, nơi máy chủ tạo và duy trì một phiên làm việc cho người dùng đã xác thực. Điều này cho phép người dùng di chuyển giữa các trang trên website mà không cần phải đăng nhập lại liên tục, giúp duy trì trạng thái “đã đăng nhập” và truy cập các khu vực riêng tư một cách liền mạch và an toàn.
Bên trên là những thông tin mà mình muốn chia sẻ để giải đáp cho bạn những thắc mắc về Session là gì, tại sao bạn nên sử dụng Session, phân biệt Session và Cookie. Hy vọng qua đó, bạn có thể áp dụng Session và Cookie đúng cách để giúp tối ưu hóa hiệu suất, tăng cường bảo mật và cung cấp một trải nghiệm web chất lượng hơn cho người dùng.
