SASS/SCSS là gì? Những thông tin cần biết về SCSS và SASS

CSS thuần có thể trở nên cồng kềnh và khó quản lý, đặc biệt là khi dự án phát triển quy mô lớn. SASS/SCSS ra đời như một giải pháp giúp việc viết CSS trở nên chuyên nghiệp, nhanh chóng và dễ bảo trì hơn nhờ cấu trúc rõ ràng, logic. Bài viết này sẽ giải thích SASS/SCSS là gì và hướng dẫn bạn cách sử dụng để viết CSS hiệu quả.

Những điểm chính

• CSS Preprocessor là gì: Biết được CSS Preprocessors là các ngôn ngữ tiền xử lý dành cho CSS, giúp viết CSS nhanh hơn, dễ hiểu hơn, dễ bảo trì hơn.
• SASS là gì: Biết được SASS là một CSS Preprocessor giúp viết CSS hiệu quả hơn và biết về cú pháp đặc trưng của SASS.
• SCSS là gì: Hiểu được SCSS là phiên bản mở rộng của SASS, sử dụng cú pháp gần gũi với CSS truyền thống, giúp dễ học và dễ sử dụng hơn.
• Các tính năng cơ bản của SCSS: Bao gồm xếp chồng, biến, Mixin Rule, kế thừa, import, vòng lặp, mệnh đề điều kiện.
• Trình biên dịch SASS/SCSS: Hiểu tại sao cần trình biên dịch và biết một số trình biên dịch phổ biến như Koala và Laravel Mix.
• Giới thiệu Vietnix: Biết được dịch vụ VPS của Vietnix có tốc độ nhanh, bảo mật và ổn định, giúp website hoạt động hiệu quả.

CSS Preprocessor là gì?

CSS Preprocessors là các ngôn ngữ tiền xử lý dành cho CSS, cho phép bạn viết code với cú pháp gần giống một ngôn ngữ lập trình, sau đó được biên dịch (compile) thành code CSS thuần. Đây là các ngôn ngữ kịch bản mở rộng của CSS giúp việc viết CSS trở nên nhanh chóng, dễ hiểu và có cấu trúc rõ ràng hơn. 

Nhờ CSS Preprocessors, lập trình viên có thể tiết kiệm thời gian, nâng cao khả năng tái sử dụng code, đồng thời dễ dàng bảo trì và mở rộng trong các dự án lớn. Một số CSS Preprocessor phổ biến hiện nay bao gồm SASS, LESS và Stylus,…

SASS và SCSS là gì?

SASS là gì?

SASS là viết tắt của Syntactically Awesome Style Sheets, một ngôn ngữ tiền xử lý (Preprocessor) dùng cú pháp dạng script, sau đó sẽ được compile thành CSS thuần. Nói đơn giản, bạn sẽ viết style bằng SASS và SASS sẽ xử lý để tạo ra file CSS tương ứng.

SASS có hai kiểu cú pháp khác nhau. Một trong số đó tương tự như HAML hoặc Pug – sử dụng thụt đầu dòng (indent) để phân chia các khối code, đồng thời sử dụng xuống dòng để tách biệt các quy tắc (rules). Kiểu viết này có phần mở rộng file là .sass.

SCSS là gì?

SCSS là phiên bản mở rộng của SASS, sử dụng cú pháp tương tự như ngôn ngữ Ruby – vì vốn dĩ được tạo ra bởi các lập trình viên Ruby. SCSS có phần mở rộng là .scss và ra đời sau SASS với mục tiêu mang đến một cú pháp gần gũi hơn với cách viết CSS truyền thống. Nhờ đó, SCSS giúp rút ngắn khoảng cách giữa SASS và CSS, đồng thời tạo cảm giác quen thuộc, dễ tiếp cận hơn cho những ai đã từng làm việc với CSS.

Vậy nên dùng SASS hay SCSS?

Về bản chất, cả SASS và SCSS đều có chức năng giống nhau, chỉ khác biệt về cú pháp. Tuy nhiên, SCSS có cú pháp tương tự như CSS nên dễ học và dễ tiếp cận hơn đối với những người đã quen làm việc với CSS thuần. Chính vì sự thân thiện này, phần lớn các dự án hiện nay đều ưu tiên sử dụng SCSS.

Xếp chồng (Nested Rules)

Đây là một trong những tính năng được sử dụng thường xuyên nhất của SCSS. Ví dụ:

<div class="container">
    <div class="row">
        <div class="navbar col-14">
            <a class="brand">TopDev</a>
            <ul class="menu">
                <li><a href="#">Menu 1</a></li>
                <li><a href="#">Menu 2</a></li>
            </ul>
        </div>
    </div>
</div>

Giả sử ta chỉ cần CSS cho thẻ ul với class menu thì trong CSS ta viết như sau:

.navbar ul.menu {
    list-style: none;
}

Nếu muốn CSS cho thẻ li trong ul thì:

.navbar ul.menu li {
    padding: 3px;
}

Sau đó nếu muốn thêm tiếp CSS cho thẻ a trong li, thì ta cần phải lặp đi lặp lại tên parent tag (class hoặc id) của thẻ muốn CSS. Tuy nhiên việc này mất rất nhiều thời gian, do đó ta có thể dùng tính năng Nested Rules của SASS.

Ví dụ:

.navbar {
    ul.menu {
        list-style: none;

        li {
            padding: 3px;

            a {
                text-decoration: none;
            }
        }
    }
}

Sau khi compile ra CSS thuần:

.navbar ul.menu {
    list-style: none;
}
.navbar ul.menu li {
    padding: 3px;
}
.navbar ul.menu li a {
    text-decoration: none;
}

Biến (variable)

Sử dụng biến với SCSS không quá phức tạp, ta chỉ cần đặt tên cho biến (bắt đầu bằng $). Biến chứa các giá trị ta có thể dùng nhiều lần, chẳng hạn như mã màu, font hay kiểu chữ.

$RedColor = #fff;

.navbar {
    ul.menu {
        list-style: none;

        li {
            padding: 3px;

            a {
                text-decoration: none;
                color: $Redcolor
            }
        }
    }
}

Mixin rule

Mixin cho phép tạo các hàm được dùng trong SCSS và người dùng có thể truyền thêm các tham số nếu cần. Mixin là một cơ chế khá phổ biến trong SASS, mang nhiều thuộc tính được quy ước trong một mix nào đó rồi @include vào một thành phần bất kỳ mà không cần viết lại thuộc tính.

@mixin colorVsStyle {
    color: #f06;
    font-style: italic;
}

.navbar {
    ul.menu {
        list-style: none;

        li {
            padding: 5px;

            a {
                text-decoration: none;
                @include colorVsStyle;
            }
        }
    }
}

Nếu không muốn color luôn nhận giá trị #f06 thì có thể truyền thuộc tính vào mix như một tham số:

@mixin colorVsStyle($color, $fontStyle) {
    color: $color;
    font-style: $fontStyle;
}

.navbar {
    ul.menu {
        list-style: none;

        li {
            padding: 5px;

            a {
                text-decoration: none;
                @include colorVsStyle(#000, italic);
            }
        }
    }
}

Kế thừa (Extend)

Để sử dụng ta chỉ cần định nghĩa một class, rồi thêm @extend với những tag cần:

.title-box {
    color: ##2EFEC8;
    text-shadow: 0px 0px 10px #6E6E6E;
    display: inline-block;
    text-transform: uppercase;
}

.navbar {
    ul.menu {
        list-style: none;

        li {
            padding: 4px;

            a {
                text-decoration: none;
                @extend .title-box;
            }
        }
    }
}

Import

Cú pháp import rất hữu dụng và thường xuyên được sử dụng trong các dự án, tương tự với việc require hay thêm include file vào những file khác trong PHP.

Giả sử ta có một trang index gồm header, body và footer. Thay vì sử dụng CSS để cho tất cả vào một file style.css thì ta chỉ cần thực hiện các bước sau với SASS:

1. Tạo 1 file _header.scss để CSS riêng cho header.
2. _body.scss để CSS riêng cho body.
3. _footer.scss để CSS riêng cho footer.
4. @import 3 file trên vào style.css.

_header.scss

#header {
    // code sass 
}

_body.scss

#body {
    // code sass 
}

_footer.scss

#footer {
    // code sass
}

style.scss

@import 'header';
@import 'body';
@import 'footer';

// code sass

Vòng lặp

SCSS hỗ trợ vòng lặp @for, @each và @while giúp tạo ra các đoạn CSS lặp lại một cách tự động. Điều này giúp giảm thiểu việc lặp lại code và tạo CSS dựa trên tập dữ liệu.

Mệnh đề điều kiện

SCSS cũng hỗ trợ mệnh đề điều kiện @if và @else, cho phép áp dụng CSS dựa trên các điều kiện cụ thể. Tính năng này giúp tạo CSS linh hoạt và dễ dàng điều chỉnh.

Trình biên dịch SASS/SCSS (SASS Compiler)

Tại sao cần trình biên dịch?

Trình duyệt web hiện tại chỉ có thể đọc và hiểu được mã CSS thuần. Vì vậy, để có thể sử dụng SASS hoặc SCSS trong dự án, bạn cần phải biên dịch (compile) chúng sang CSS. Đây là lý do trình biên dịch SASS/SCSS trở nên cần thiết – nó giúp chuyển đổi mã SASS/SCSS thành CSS chuẩn để trình duyệt có thể xử lý và hiển thị đúng giao diện.

Các trình biên dịch SASS/SCSS phổ biến

• Koala: Koala là một phần mềm biên dịch hỗ trợ nhiều ngôn ngữ tiền xử lý như SASS, LESS,… với giao diện thân thiện và dễ sử dụng. 
• Laravel Mix: Laravel Mix là một công cụ được tích hợp sẵn trong framework Laravel, hỗ trợ rất nhiều tính năng, trong đó có khả năng biên dịch CSS Preprocessor như SASS/SCSS. 

VPS Vietnix – Nền tảng mạnh mẽ cho website bứt phá

Vietnix cung cấp dịch vụ VPS chuyên nghiệp được thiết kế riêng cho doanh nghiệp, mang đến hiệu suất vượt trội cho website của bạn. Với tốc độ nhanh hàng đầu, VPS Vietnix đảm bảo website tải nhanh, cải thiện trải nghiệm người dùng và SEO. 

Hệ thống bảo mật tiên tiến cùng đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật 24/7 giúp doanh nghiệp an tâm hoạt động trực tuyến. Sự ổn định cao của VPS Vietnix đảm bảo website luôn sẵn sàng phục vụ khách hàng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường 10, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh
• Hotline: 1800 1093
• Email: sales@vietnix.com.vn
• Website: https://vietnix.vn/ 

Tóm lại, SASS/SCSS là công cụ mạnh mẽ giúp việc viết CSS trở nên nhanh chóng, dễ bảo trì và chuyên nghiệp hơn. Với cú pháp rõ ràng, hỗ trợ biến, mixin và nhiều tính năng tiện ích, SASS/SCSS là lựa chọn lý tưởng cho các dự án web hiện đại. Đặc biệt, SCSS với cú pháp gần gũi CSS rất dễ tiếp cận cho người mới. Nếu bạn muốn nâng cao kỹ năng viết CSS, đừng bỏ qua SASS/SCSS!