Khi nhắc tới kết nối internet hay các dịch vụ mạng, chúng ta thường nghe thấy thuật ngữ ISP. Vậy, ISP là gì? Cách thức hoạt động như thế nào? Cùng Vietnix tham khảo bài viết dưới đây để có được câu trả lời chuẩn nhất.
ISP là gì? ISP là viết tắt của từ gì?
ISP (viết tắt của từ Internet Service Provider) là nhà cung cấp dịch vụ internet, chuyên cung cấp giải pháp về kết nối mạng toàn cầu cho cá nhân người dùng hoặc các đơn vị, tổ chức. Đơn giản hơn, nhà cung cấp internet là cầu nối giữa tất cả mọi thứ trên mạng và người sử dụng ở bất kỳ đâu, dù là nhà hay cơ quan làm việc.
Nói cách khác, để máy tính của bạn kết nối được với hệ thống máy tính khác trên thế giới, bạn cần đăng ký với một nhà cung cấp dịch vụ internet. Trong hoạt động gửi email, nhà cung cấp dịch vụ internet có vai trò là bưu điện. Khi bạn gửi một email cho người khác, email đó sẽ được chuyển tới ISP. Sau đó, hệ thống sẽ phân tích, tìm kiếm và gửi email của bạn tới người nhận. Quá trình này diễn từ 1 – 2 giây từ khi bạn nhấn nút gửi.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo về bảo mật mạng qua các bài viết sau:
Cách thức hoạt động của ISP
Ở tầng trên cùng của sơ đồ truy cập internet sẽ là các nhà cung cấp internet cấp 1. Loại nhà cung cấp này có quyền truy cập vào tất cả các mạng trên internet chỉ sử dụng các thoả thuận ngang hàng mà họ không cần trả bất kỳ chi phí nào.
Nhà cung cấp internet cấp 1 sẽ bán quyền truy cập mạng cho nhà cung cấp internet cấp 2. Sau đó, nhà cung cấp internet cấp 2 sẽ bán lại quyền truy cập này cho người dùng cá nhân và các tổ chức. Trên thực tế, nhà cung cấp internet cấp 1 cũng có thể bán quyền truy cập mạng trực tiếp cho người dùng mà không cần thông qua các nhà cung cấp internet cấp 2.
Bên cạnh đó, các nhà cung cấp internet cấp 3 cũng có thể mua lại băng thông mạng từ nhà cung cấp internet cấp 2, sau đó bán cho người dùng cuối cùng. Lưu lượng truy cập sẽ trải qua một số bước nhảy trước khi được định tuyến từ mạng gia đình tới internet.
Công nghệ ISP sử dụng để tạo thiết lập kết nối có thể dựa trên cáp vệ tinh, DSL, wifi, cáp quang hoặc đường dây điện thoại cùng các phương tiện khác. Vì cơ sở hạ tầng của ISP có thể đáp ứng được lưu lượng truy cập internet, nên nhiều nhà cung cấp cáp và điện thoại cũng được coi là nhà cung cấp dịch vụ internet.
Phân loại các ISP
Hiện nay, có ba loại dịch vụ cung cấp internet phổ biến là DSL, Cáp và Fiber Internet:
- DSL: Dịch vụ DSL kết nối người dùng với internet qua đường dây điện thoại, mang lại tốc độ tải xuống từ 5 đến 35 Mbps và tốc độ tải lên từ 1 đến 10 Mbps. Nếu bạn ở khu vực xa các trạm cung cấp và thường xuyên sử dụng một thiết bị duy nhất để lướt web hoặc xem TV trực tuyến, thì DSL là sự lựa chọn phù hợp.
- Cáp: Do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, DSL dần trở nên lạc hậu so với xu hướng hiện đại và người dùng dần chuyển sang sử dụng mạng cáp. Internet cáp là loại dịch vụ ISP phổ biến nhất hiện nay với độ trễ thấp, tốc độ tải xuống từ 10 đến 500 Mbps và tốc độ tải lên từ 5 đến 50 Mbps.
- Fiber Internet: Còn được gọi là Fiber, Fiber Optical, hoặc Broadband, dịch vụ này có tốc độ tải nhanh hơn nhiều so với ADSL hoặc cáp, thậm chí có thể nhanh hơn hàng trăm lần. Fiber đang dần trở thành xu hướng sử dụng phổ biến của người dùng.
ISP để làm gì?
Xem dữ liệu từ các trang web không mã hóa
Với các trang web không được mã hóa, ISP có khả năng xem chi tiết về URL của người dùng, bao gồm thời gian truy cập, trang web được truy cập, vị trí truy cập và thiết bị sử dụng. Trong khi đó, khi sử dụng trang web đã được mã hóa, ISP sẽ không thể xác định nội dung của các trang mà người dùng truy cập cũng như URL của họ. Tuy nhiên, nhà cung cấp dịch vụ internet vẫn có khả năng biết được người dùng truy cập vào trang web nào.
Theo dõi thông tin và lưu lượng người dùng
ISP sử dụng lịch sử duyệt web để phân phối quảng cáo và bán thông tin cho các bên quảng cáo. Việc này gây khó chịu cho người dùng vì thông tin cá nhân của họ có thể bị tiết lộ. Để tránh tình trạng làm phiền, người dùng có thể sử dụng kết nối an toàn hoặc VPN để giảm thiểu rủi ro thông tin rò rỉ.
Các dịch vụ ISP cung cấp
ISP cung cấp dịch vụ internet cho gia đình và tổ chức. Nhiều nơi ban đầu cung cấp quyền truy cập sử dụng internet qua modem quay số. Loại kết nối này được diễn ra trên đường dây điện thoại và có giới hạn 56Kbps. Vào cuối 1990, ISP bắt đầu đưa vào truy cập internet với băng thông rộng, nhanh hơn qua modem cáp và DSL. Hiện nay, một số nhà cung cấp mạng đã có kết nối cáp quang với khả năng truy cập mạng tốc độ cao.
Bên cạnh kết nối mạng, các nhà cung cấp internet cũng có thêm một số dịch vụ sau đây:
WWW
Nhà cung cấp dịch vụ internet chính là trung gian kết nối người dùng với các website. Những trang web này có thể bao gồm kênh bán hàng, kênh chia sẻ kinh nghiệm hay tin tức trực tuyến,…
Nhà cung cấp internet có dịch vụ thư điện tử cho phép người sử dụng gửi và nhận tin tức nhanh chóng.
FTP
Các nhà cung cấp dịch vụ mạng còn mang tới khả năng truyền tải thông tin file transfer protocol dưới nhiều định dạng từ video, tập tin hay hình ảnh thông qua internet. Ở hiện tại, tính năng này thường được mạng xã hội hoặc website tích hợp sẵn.
Mạng xã hội
Nhờ được cung cấp internet, người dùng có thể truy cập được rất nhiều mạng xã hội lớn để tiếp nhận, chia sẻ thông tin. Bên cạnh đó, mạng xã hội cũng bổ sung thêm nhiều tính năng tiện ích như gọi video hay nhắn tin,…
Công cụ tìm kiếm
Người dùng hiện nay có thể tìm kiếm được mọi thứ trên internet qua các công cụ như Google hay Cốc Cốc,… khi sử dụng dịch vụ cung cấp mạng.
Các yếu tố quan trọng khi lựa chọn ISP
Các gói cước
Sau khi hiểu được ISP là gì và bắt đầu sử dụng, người dùng cần tự tìm hiểu về các chi phí tối thiểu cho một gói dịch vụ 4G hoặc cáp quang để có thể tiếp cận hạ tầng rộng lớn của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP). Các chi phí này sẽ thay đổi tùy thuộc vào từng nhà cung cấp dịch vụ, cũng như các yếu tố kỹ thuật cơ bản.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều lựa chọn cho người dùng, với một số nhà cung cấp dịch vụ phổ biến tại thị trường internet Việt Nam như Viettel, VNPT, FPT,… Do đó, người dùng cần nghiên cứu kỹ lưỡng và tìm hiểu để có thể chọn ra gói dịch vụ phù hợp nhất với nhu cầu của mình, có thể liên hệ với bộ phận hỗ trợ của nhà cung cấp để được tư vấn thêm.
Thiết bị truy cập
Khi xem xét về nhu cầu của các doanh nghiệp, tổ chức, tập đoàn hoặc nhà thầu thi công trong các dự án, các kỹ thuật viên sẽ cần sử dụng các thiết bị chuyên dụng có khả năng hỗ trợ nhiều đường truy cập Internet, có khả năng chịu tải cao và đảm bảo bảo mật. Thị trường thiết bị mạng cung cấp nhiều sự lựa chọn từ các thương hiệu lớn như Cisco, Juniper, Fortinet, Huawei và các thiết bị mạng của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP).
Trong khi đó, đối với nhu cầu cá nhân, hầu hết người dùng chỉ cần một bộ định tuyến (router) đi kèm khi lắp đặt dịch vụ internet của nhà cung cấp là đủ để đáp ứng nhu cầu truy cập internet tại nhà. Đối với nhóm người cá nhân, nhu cầu sử dụng internet 4G thường cao hơn và hầu hết các điện thoại di động và thiết bị cầm tay sẽ có bộ điều hợp mạng (network adapter) để hỗ trợ chức năng này một cách hiệu quả.
Tính chất công việc
Hiện nay các mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram,… rất phổ biến và được nhiều người dùng cá nhân sử dụng. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp, các trang web, email và mạng xã hội như Linkedin,… thường là phương tiện thông tin phổ biến hơn. Đôi khi, để vận hành một trang web một cách hiệu quả, người quản trị web cần phải hiểu rõ về ISP và các nhu cầu liên quan để xử lý các vấn đề kỹ thuật.
Ví dụ, với trang web, người quản trị cần phải nắm vững về domain, IP public và chứng chỉ SSL. Đối với email, các quản trị viên công nghệ thông tin cần phải biết cách whitelist các địa chỉ IP của các đơn vị để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật.
Top ISP Vietnam tốt nhất hiện nay
Dưới đây là 03 nhà cung cấp dịch vụ quen thuộc mà bạn chắc chắn đã nghe qua:
Viettel
Sử dụng hạ tầng cáp AON hiện đại.
Giá cả hợp lý và nhiều chương trình ưu đãi.
Dịch vụ và hỗ trợ khách hàng được đánh giá cao.
Cả đường truyền nội địa và quốc tế đều ổn định.
Tập trung chủ yếu vào lĩnh vực di động nên chưa có sự đầu tư đầy đủ vào lĩnh vực này.
Độ phủ sóng của mạng vẫn chưa cao ở một số khu vực.
VNPT
Cơ sở hạ tầng được đầu tư kỹ lưỡng và hiện đại.
Chất lượng đường truyền tốt và phủ sóng mạnh mẽ.
Có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực viễn thông.
Dịch vụ hỗ trợ khách hàng ổn định và chăm sóc tận tình.
Tốc độ đường truyền có thể không đồng đều tùy vào khu vực.
Quy trình đăng ký có thể phức tạp làm cho khách hàng cảm thấy không thoải mái.
FPT
Sử dụng hạ tầng cáp AON hiện đại.
Tốc độ truyền dữ liệu cao.
Dịch vụ chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp và tận tâm.
Quy trình đăng ký nhanh chóng và đơn giản.
Các gói cước cạnh tranh chưa nhiều.
Độ phủ sóng vẫn còn hạn chế ở một số khu vực, đặc biệt là các khu vực núi.
Câu hỏi thường gặp
ISP có giống với Wifi hay không?
Nhà cung cấp dịch vụ Internet sẽ cung cấp internet đến một địa điểm. Còn đối với các nhà cung cấp WiFi sẽ lấy internet (băng thông) đó và định tuyến nó qua môi trường hoặc cấu trúc ngoài trời.
Làm sao để tìm địa chỉ IP của nhà cung cấp dịch vụ internet?
Bạn có thể tìm địa chỉ IP của nhà cung cấp dịch vụ internet bằng cách:
1. Bạn hãy mở trình duyệt của bạn
2. Bạn truy cập vào www.ipcheck.org hoặc Công cụ tra cứu địa chỉ IP
3. ISP của bạn sẽ được hiển thị ở dưới địa chỉ IP của bạn
ISP Viettel có tốt không?
Theo đánh giá chung, ISP Viettel là một trong những ISP tốt nhất tại Việt Nam thời điểm hiện tại. ISP Viettel có những ưu điểm nổi bật như: Hệ thống đường truyền ổn định, tốc độ cao, giá cước cạnh tranh, dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt,…
IAP là gì?
IAP là từ viết tắt của Internet Access Provider, thường được dùng để chỉ các nhà cung cấp dịch vụ cung cấp cơ sở hạ tầng mạng và cho phép người dùng kết nối vào Internet.
www viết tắt của chữ gì?
“www” là viết tắt của World Wide Web – hệ thống các tài nguyên thông tin được truy cập qua Internet.
Những công nghệ mới đang được áp dụng trong lĩnh vực ISP?
Các công nghệ mới đang được các ISP áp dụng bao gồm 5G, Wi-Fi 6, IPv6, và cáp quang FTTH nhằm cải thiện tốc độ và độ ổn định. SD-WAN và Edge Computing giúp tối ưu hóa quản lý và xử lý dữ liệu, trong khi mạng Mesh mở rộng vùng phủ sóng Wi-Fi hiệu quả. Ngoài ra, trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (Machine Learning) đang được sử dụng để tối ưu hóa hiệu suất và bảo mật mạng, với Quantum Internet hứa hẹn là công nghệ đột phá trong tương lai.
ISP có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư của người dùng như thế nào?
ISP có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư của người dùng bằng cách theo dõi hoạt động truy cập, tạo hồ sơ hành vi, chia sẻ dữ liệu với chính phủ hoặc các bên thứ ba, và lưu trữ thông tin cá nhân có thể bị rò rỉ nếu bị hack. Ngoài ra, một số ISP còn hạn chế việc sử dụng các công cụ bảo mật như VPN, làm giảm khả năng ẩn danh của người dùng. Để bảo vệ quyền riêng tư, người dùng nên sử dụng VPN hoặc các công cụ mã hóa và chọn ISP có chính sách bảo mật rõ ràng.
Lời kết
Thông qua bài viết này, Vietnix hy vọng bạn đã hiểu được định nghĩa ISP là gì cũng như cách thức hoạt động của ISP. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại bình luận ngay bên dưới, Vietnix sẽ giải đáp nhanh nhất.
