RAM là gì? Cách chọn RAM chuẩn nhất cho người mới

Bạn có sử dụng thiết bị di động không? Nếu có thì chắc hẳn bạn đã từng biết đến những thông tin về RAM. Tuy vậy, vẫn có rất nhiều người đang mơ hồ về bộ phận này. Nhằm giúp mọi người hiểu rõ hơn, Vietnix sẽ đưa ra các nội dung cụ thể về RAM ngay trong bài viết này.

RAM là gì? ROM là gì?

RAM viết tắt của từ Random Access Memory, là bộ nhớ tạm thời của thiết bị giúp lưu trữ các dữ liệu trong thời gian nhất định hỗ trợ CPU trong hoạt động truy xuất và thực thi. Đây là bộ phận quan trọng hàng đầu đứng cạnh vi xử lý.

RAM đóng vai trò tất yếu ở hầu hết thiết bị điện tử có thể nói đến như laptop, PC, máy tính bảng, điện thoại thông minh, máy in,… Ngoài ra, nó còn có đặc tính như tên gọi bộ nhớ tạm thời, nghĩa là khi thiết bị tắt (ngắt nguồn điện), mọi dữ liệu hoàn toàn biến mất. 

ROM là viết tắt của Read Only Memory, có nghĩa là bộ nhớ chỉ đọc. Đây là loại bộ nhớ không khả biến được sử dụng trong các thiết bị tính và hệ thống điều khiển, nơi mà dữ liệu chỉ có thể được đọc mà không thể ghi. Bộ nhớ ROM chứa các chương trình quan trọng giúp khởi động máy tính và nếu thiếu thành phần này, máy tính sẽ không hoạt động được.

Cấu tạo của RAM

Với chức năng vô cùng quan trọng trong thiết bị, RAM sẽ được cấu tạo từ nhiều bộ phận khác nhau để tạo ra hiệu năng tối ưu. Trong đó, 5 bộ phận gồm bo mạch, chip SPD, vi xử lý, bộ đếm, ngân hàng bộ nhớ. Chi tiết các bộ phận như sau:

1. Bo mạch

Bo mạch hay còn được hiểu đơn giản là bảng mạch chứa toàn bộ các thành phần cấu tạo nên RAM. Bên cạnh đó, mạch bán dẫn silicon có vai trò kết nối các bộ phận của bộ nhớ vào máy tính.

2. Chip SPD

Chip SPD có tên chuẩn là serial presence detect được tích hợp ngay trên bo mạch và giúp lưu giữ những dữ liệu như: Tốc độ, kích thước, thời gian truy cập và loại bộ nhớ. Với bộ phận này, nó cho phép người dùng truy cập các thông tin nhất định ngay khi mở thiết bị. 

3. Vi xử lý

Đối với DRAM, các hoạt động của bộ nhớ hoàn toàn không được đồng bộ. Ngược lại, SDRAM sẽ hỗ trợ động bộ hóa tất tần tật dữ liệu bằng vi xử lý. Việc này mang đến người dùng trải nghiệm điều khiển tốt hơn và cắt giảm gần như tuyệt đối các tín hiệu không phù hợp. 

4. Bộ đếm

Với mục đích nâng cao tốc độ truy cập cụm, các bộ đếm trên RAM hỗ trợ theo dõi những địa chỉ cột để tối ưu việc này. Bộ đếm sẽ dùng đến 2 loại cụm bao gồm xen kẽ và tuần tự.

5. Ngân hàng bộ nhớ 

Một thành phần không thể thiếu của RAM là ngân hàng bộ nhớ. Bộ phận này bao hàm những mô đun lưu trữ thông tin. SDRAM sẽ có tối thiểu 2 ngân hàng bộ nhớ hoặc nhiều hơn thế nữa, đồng thời còn cấp quyền cho một đối tượng bất kỳ truy cập vào các ngân hàng khác.

Cơ chế hoạt động của RAM

RAM hoạt động như một trung gian luân chuyển dữ liệu giữa ổ cứng và CPU. Cơ chế hoạt động cụ thể của RAM như sau:

• Khi bạn mở một ứng dụng hoặc trò chơi, thiết bị sẽ tải dữ liệu mà CPU cần xử lý lên RAM.
• CPU sẽ truy xuất dữ liệu từ RAM để thực hiện các tác vụ cần thiết cho ứng dụng.
• Nếu người dùng ngắt nguồn điện của thiết bị hoặc tắt ứng dụng, các thông tin trong RAM sẽ được trả về ổ đĩa. 

Hiểu đơn giản, chức năng của RAM trong máy tính hay điện thoại nhằm phối hợp với bộ nhớ máy tính giúp bạn truy cập, điều khiển và dùng dữ liệu. Bạn có thể coi RAM giống như trí nhớ ngắn hạn của con người, nơi để lưu trữ dữ liệu tạm thời cho các hoạt động sắp diễn ra như như danh sách mua sắm siêu thị, số điện thoại cần gọi,… Nếu bị mất trí nhớ ngắn hạn, bạn sẽ không thể nhớ được bất cứ điều gì quá một vài giây.

Ngược lại nếu trí nhớ ngắn hạn tốt thì bạn có thể nhớ được nhiều thông tin hơn để phục vụ cho các hoạt động trong ngày. Tương tự, RAM giúp lưu trữ dữ liệu tạm thời cho hệ điều hành và các ứng dụng đang chạy. RAM càng nhiều thì máy tính, điện thoại của bạn sẽ càng có thể chạy nhiều ứng dụng cùng lúc và hoạt động mượt mà hơn.

Các loại RAM phổ biến

RAM được phân chia thành hai loại, đó là SRAM và DRAM. SRAM, hay còn được biết đến là RAM tĩnh – không mất dữ liệu sau khi máy tính được khởi động và thường được sử dụng để lưu trữ thông tin khởi động. Ngược lại là DRAM – RAM động, được sử dụng để tạm thời lưu trữ dữ liệu khi ứng dụng đang chạy và có thể bị giải phóng vùng nhớ khi ứng dụng đóng, máy tính tắt hoặc điện thoại tắt.

Có 6 loại RAM động:

1. SDRAM: Đây là bộ nhớ tạm thời đồng bộ có tên chuẩn là Synchronous Dynamic RAM.
2. DDR (Double Data Rate SDRAM): Đây là phiên bản nâng cấp của SDR được ra mắt khá lâu trước đây và hiện tại còn rất ít thiết bị sử dụng loại này. 
3. DDR2: Có thể nói, phiên bản này được cải tiến khá mạnh so với DDR vào thời điểm được ra mắt. Thế nhưng, hiện nay chỉ có các thiết bị đời cũ sử dụng.
4. DDR3: Có thể nói, dòng DDR3 đã và đang được người dùng sử dụng nhiều nhất với hiệu năng ổn định được tối ưu.
5. RDRAM: Với loại bộ nhớ này đã được các kỹ sư thiết kế theo tiêu chuẩn tiên tiến hoàn toàn so với những phiên bản trước đó. Ngoài ra, nó còn được gọi là Ram bus (Rambus Dynamic RAM).
6. DDR4: Là bản thay thế cho DDR3, xuất hiện lần đầu ở năm 2014, nó được nâng cấp về tốc độ (khoảng 2133 – 4266 MHz khi truyền tải), sử dụng điện áp thấp (chỉ cần 1.2V). Vì thế, DDR4 sẽ có mức giá nhỉnh hơn thế hệ tiền nhiệm. 

RAM laptop và RAM điện thoại khác nhau như thế nào?

Cơ bản, loại RAM trên hai thiết bị này có chức năng tương tự, nhưng do đặc tính riêng của các thiết bị nên hai loại RAM này vẫn có vài điểm khác biệt. Đầu tiên, RAM điện thoại được thiết kế nhỏ gọn và tiêu thụ điện năng ít để đáp ứng yêu cầu di động và sử dụng pin trong điện thoại thông minh.

Thứ hai, RAM trên điện thoại thường được tích hợp trực tiếp vào con chip xử lý, làm cho việc nâng cấp hoặc thay thế trở nên khó khăn hơn so với máy tính để bàn và laptop. Cuối cùng, RAM điện thoại thường được sử dụng chung cho cả vi xử lý và bộ xử lý đồ hoạ, không có bộ nhớ RAM riêng biệt dành cho xử lý đồ hoạ.

Ý nghĩa của RAM đối với thiết bị di động

RAM đóng vai trò là một thiết bị trung gian giữa các tệp tin hệ thống bao gồm ROM và vi xử lý, có vai trò cung cấp thông tin, thực hiện tác vụ và các lệnh một cách nhanh chóng. Các thông tin mà vi xử lý cần sẽ được lưu trữ trên RAM để sẵn sàng truy nhập, bao gồm tệp tin hệ điều hành, dữ liệu ứng dụng, đồ họa game và các tác vụ khác cần được truy xuất ngay lập tức.

Mỗi ô nhớ trong RAM được xác định bằng địa chỉ riêng. Nếu không có RAM, thiết bị di động sẽ không thể thực hiện các tác vụ cơ bản nhất vì việc truy cập dữ liệu sẽ rất chậm. Vì vậy, RAM đóng vai trò quan trọng đối với các thiết bị di động.

Có phải RAM càng lớn thì điện thoại càng mượt? 

RAM càng lớn thì điện thoại càng mượt mà, trong điều kiện các yếu tố khác không đổi. RAM càng lớn thì điện thoại càng có thể lưu trữ nhiều dữ liệu hơn của các ứng dụng đang chạy. Điều này giúp chúng có thể tải nhanh hơn và hoạt động mượt mà hơn. 

Trên thiết bị di động, RAM đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu năng và khả năng hoạt động của thiết bị. Cụ thể, RAM sẽ đảm nhận:

• Tăng tốc độ xử lý: RAM là nơi lưu trữ thông tin, dữ liệu và dòng lệnh cho các tác vụ đang hoạt động. Khi cần, CPU sẽ truy cập vào RAM và lấy dữ liệu từ đó để xử lý chúng nhanh chóng mà không cần phải truy cập vào bộ nhớ lưu trữ chính (ROM hoặc ổ cứng).
• Cải thiện khả năng đa nhiệm: RAM càng lớn thì thiết bị càng có thể chạy nhiều ứng dụng cùng lúc mà không bị giật lag. Điều này là do RAM có thể lưu trữ dữ liệu và lệnh của nhiều ứng dụng khác nhau trong cùng thời điểm.
• Tăng trải nghiệm người dùng: Dung lượng RAM lớn giúp thiết bị có thể chạy các ứng dụng nặng, đồ họa cao mượt mà hơn, mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.

Dung lượng RAM là gì?

Dung lượng RAM là chỉ số thống kê khả năng lưu trữ dữ liệu của RAM, dung lượng RAM càng lớn thì khả năng lưu trữ dữ liệu càng tốt. Dung lượng RAM thường được đo bằng đơn vị MB (Megabyte) và GB (Gigabyte). 

Dung lượng RAM có vai trò quan trọng trong việc quyết định khả năng thực thi đa nhiệm của thiết bị. Nếu dung lượng RAM quá nhỏ, thiết bị sẽ không thể chạy nhiều ứng dụng cùng lúc và có thể thường xuyên gặp phải tình trạng giật lag, tải chậm.

Các thông số quan trọng cần biết trên RAM

Nếu bạn đang quan tâm hoặc tìm kiếm cho mình thanh RAM phù hợp thì chắc hẳn nên nắm rõ các thông số chính của thành phần này. Vietnix sẽ giới thiệu đến bạn 6 thông số quan trọng nhất cần biết về bộ nhớ tạm thời:

1. DDR3 SDRAM

DDR3 SDRAM được nhiều người dùng gọi là DDR3 – thiết kế dựa trên những thông số và cấu trúc của SDRAM sử dụng tín hiệu xung nhịp phục vụ việc đồng bộ mọi dữ liệu. DDR nghĩa là Double Data Rate (tốc độ dữ liệu nhanh gấp đôi) vì nó truyền cả 2 khối thông tin trong cùng một xung nhịp. 

2. Capacity 

Capacity được hiểu đơn thuần là dung lượng dữ liệu mà một thành phần RAM có thể lưu tối đa. Tùy thuộc vào từng dòng bộ nhớ tạm thời cũng như giá thành sản phẩm mà capacity có thể thay đổi, chẳng hạn như: 2GB, 4GB,….

3. ECC

ECC được xem như thành phần cốt yếu cần có trong mỗi hệ thống máy chủ ngày nay. Chức năng chính của ECC (Error Checking and Correction) là kiểm tra và sửa chữa các lỗi cụ thể. Thông số này được phân thành 2 loại: Registered ECC và unbuffered ECC.

4. Bus

Bus sẽ được cấu tạo từ sự kết hợp của nhiều đường dẫn điện nhỏ. Có thể nói, đây là hệ thống hành lang luân chuyển thông tin từ nhiều thành phần (IO devices, CPU, memory). Nhiều chuyên gia ví bus như hệ thống ống dẫn dữ liệu.

5. CAS 

Thông số này khá quan trọng vì ảnh hưởng đến chất lượng trải nghiệm của bạn. CAS (Column Address Strobe) là thời gian mà mỗi dòng lệnh gửi đến bộ nhớ tạm thời sau đó phản hồi với CPU. Ngoài ra, một số người dùng sẽ gọi CAS là độ trễ.

6. Refresh Rate 

RAM của thiết bị được cấu tạo từ hàng trăm mạch điện tử khác nhau. Mỗi mạch cần được nạp điện liên tục khi người dùng sử dụng, quá trình này diễn tra hàng nghìn lần trong một giây nếu không mọi dữ liệu đều biến mất và quá trình nạp lại thường được mọi người gọi là làm tươi – refresh. 

Những điều cần biết khi chọn RAM

Thực tế, việc chọn RAM phù hợp không chỉ căn cứ trên thông số mà còn dựa vào 3 yếu tố: Thiết bị dùng loại nào, số lượng, chủng loại. Vietnix sẽ mang đến những thông tin chi tiết như sau:

1. Lựa chọn RAM 

Trước khi mua bộ nhớ tạm thời để thay thế hoặc nâng cấp cho thiết bị, bạn cần biết máy mình dùng loại nào, thông số bus phù hợp, mainboard có hỗ trợ không.

2. Số lượng RAM

Số lượng thanh RAM sẽ phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và hệ điều hành của bạn. Nếu bạn muốn thiết bị được hỗ trợ bởi 4GB RAM thì nên gắp hai thanh 2GB cùng hiệu để máy hoạt động trơn tru hơn. Nhiều người tưởng rằng, gắn thẳng thanh 4GB cho tiện, nhưng đây là điều không nên.

3. Chủng loại RAM 

Khi thiết bị dùng DDR RAM, bạn có thể bổ sung thêm thanh tương tự. Nên lựa chọn đúng chủng loại RAM giúp cải thiện tính ổn định

Dung lượng RAM bao nhiêu là đủ?

Có lẽ đây là câu hỏi mà nhiều người dùng công nghệ luôn quan tâm. Tuy nhiên, dung lượng RAM cần được trang bị sẽ dựa trên nhu cầu tác vụ của người dùng. 

• Đối với tác vụ nhẹ: Nhu cầu của bạn là lướt web, xem phim hoặc giải trí nhẹ nhàng thì dung lượng từ 3 – 4GB là phù hợp.
• Đối với tác vụ nặng: Trường hợp bạn muốn chơi các tựa game ở mức đồ họa cao và thực hiện vài tác vụ như edit video, đồ họa thì cần RAM và cấu hình cao hơn là 16 – 32GB.

Lời kết

Bài viết trên đã cung cấp những thông tin tổng quan nhất về RAM, hy vọng có thể giúp bạn đọc nắm được RAM là gì? Chọn RAM cần quan tâm đến những thông số nào. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại bình luận ngay bên dưới, Vietnix sẽ giải đáp nhanh nhất. Chúc bạn thành công!