Trước khi bước vào thế giới kỳ diệu của Internet, một số từ ngữ và tổ chức khác nhau thường xuyên xuất hiện, tạo nên một lưới thông tin đa dạng. Trong đó, “ICANN là gì?” là một câu hỏi thường gặp mà nhiều người dùng Internet, đặc biệt là những người quan tâm đến cơ sở hạ tầng mạng lưới, thường đặt ra. Hãy cùng nhau tìm hiểu về sự xuất hiện của ICANN trong bức tranh phức tạp của không gian số hóa hiện đại, nơi mà vai trò và ảnh hưởng của nó trở nên ngày càng quan trọng.
ICANN là gì?
ICANN là viết tắt của Internet Corporation for Assigned Names and Numbers. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở chính tại Nam California. Được thành lập vào năm 1998 để giúp chính phủ Hoa Kỳ quản lý một số chức năng duy trì cơ sở hạ tầng cốt lõi của Internet. ICANN duy trì kho lưu trữ trung tâm cho địa chỉ IP và giúp điều phối việc cung cấp địa chỉ IP.
Nó cũng quản lý hệ thống tên miền và máy chủ gốc. ICANN hiện quản lý hơn 180 triệu tên miền và bốn tỷ địa chỉ mạng trên 240 quốc gia. ICANN không kiểm soát nội dung trên Internet. Cụ thể là ICANN không thể ngăn chặn thư rác và không giải quyết vấn đề truy cập Internet. Nhưng thông qua vai trò điều phối của hệ thống đặt tên Internet, ICANN có tác động quan trọng đến sự mở rộng và phát triển của Internet.
Một số từ viết tắt giúp bạn hiểu rõ hơn ICANN là gì?
Để hiểu rõ hơn về ICANN là gì, trách nhiệm và tương lai của ICANN, có một số từ viết tắt khác để làm quen.
- DNS: Hệ thống phân giải tên miền. Một hệ thống nameserver toàn cầu chuyển địa chỉ IP dạng số thành tên miền
- IANA: Internet Assigned Numbers Authority. Một bộ phận của ICANN thực hiện các dịch vụ kỹ thuật quan trọng để duy trì DNS
- NTIA: National Telecommunications and Information Administration. Một tổ chức thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ và hiện đang chịu trách nhiệm giám sát ICANN
- TLD: Top Level Domain, bao gồm .com, .org, mã quốc gia như .uk và mx và các hậu tố khác.
Những thay đổi sắp tới đối với kiểm soát DNS
Trong vài năm, kế hoạch là chuyển đổi hoạt động giám sát DNS từ NTIA sang giám sát đa bên quốc tế thông qua ICANN. Quá trình này bắt đầu vào năm 2014. Khi NTIA yêu cầu ICANN phác thảo quá trình chuyển đổi trong một đề xuất chi tiết.
Ngày nay, NTIA tiếp tục đóng vai trò xác minh và ủy quyền các chức năng của ICANN. Nhưng quá trình chuyển đổi để hoàn thành kiểm soát ICANN dự kiến diễn ra vào ngày 30 tháng 9 năm 2016.
NTIA đã xem xét đề xuất của ICANN và xác nhận rằng:
- Hỗ trợ và nâng cao mô hình nhiều bên liên quan.
- Duy trì tính bảo mật, ổn định và khả năng phục hồi của Internet DNS.
- Đáp ứng nhu cầu và mong đợi của các khách hàng và đối tác toàn cầu về các dịch vụ của IANA.
- Duy trì tính mở của Internet.
- Cho phép cộng đồng đảm nhiệm hội đồng quản trị có trách nhiệm.
- Có các yêu cầu giám sát tích hợp đối với hiệu suất hoạt động.
Nhiệm vụ của ICANN
ICANN có nhiệm vụ giám sát các công việc liên quan đến Internet. Với các hoạt động cụ thể như:
- Quản lý cơ sở dữ liệu và hệ thống tên miền trên Internet.
- Quản lý, kiểm soát và phân phối ủy quyền cấp phát địa chỉ IP cho các khu vực.
- Ban hành chính sách đảm bảo sự phát triển và quốc tế hóa hệ thống tên miền cấp cao.
- Đảm bảo sự ổn định của Internet, thúc đẩy sự cạnh tranh của cộng đồng Internet toàn cầu.
Các chủ thể trong ICANN là gì?
- Registry Operator: Là cơ sở dữ liệu dùng để lưu tất cả các tên miền cùng loại (TLD).
- Registrar: Là những nhà cung cấp được ủy quyền để bán tên miền cho từng khu vực. Mà bạn có thể đăng ký tên miền tại các công ty và nhà cung cấp này.
- Registrant: Là khách hàng mua tên miền.
- Reseller: Là nhà đăng ký đại điện cho khách hàng thường không thông qua ICANN.
Các chủ thể trong ICANN hoạt động như thế nào?
Hoạt động này bao gồm hai phần:
- Bắt đầu từ vị trí của khách hàng.
- Kết thúc ở vị trí của Registry Operator.
Khách hàng khi đăng ký tên miền sẽ đóng một khoản phí bao gồm 2 phần cho Registrar gồm:
- Phí cho ICANN.
- Phí đăng ký dịch vụ.
Sau đó, Registrar tiếp tục đóng một khoản phí khác cho ICANN gồm:
- ICANN fee (thu từ khách hàng).
- Phí nhận ủy quyền từ ICANN.
Ngoài ra, còn có một khoản phí nữa Registrar phải đóng cho Registry Operator.
Không chỉ cung cấp dịch vụ Hosting/VPS tốc độ cao, Vietnix còn là một đơn vị uy tín với hơn 11 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp tên miền. Khi đến với Vietnix, khách hàng có thể đăng ký và kích hoạt tên miền nhanh chóng, dễ dàng với sự hỗ trợ miễn phí 24/24 từ đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, tận tâm.
Tại sao ICANN lại quan trọng?
Người ta tin rằng Internet không nên nằm dưới sự kiểm soát của một bên liên quan. Cho dù đó là doanh nghiệp, cá nhân hay chính phủ. Mặc dù NTIA đã xác nhận rằng ICANN có các biện pháp đảm bảo sự kiểm soát của nhiều bên liên quan và duy trì tính mở của Internet. Vẫn còn nhiều lo ngại về cách thức hoạt động của ICANN là gì. Có giống như một cơ quan độc lập hay không?
ICANN hiện có quyền quản lý DNS thông qua hợp đồng IANA, do chính phủ Hoa Kỳ cấp cho họ, nhưng điều đó sẽ thay đổi theo kế hoạch được đề xuất. Quyền hạn sẽ chuyển trực tiếp cho ICANN mà không có sự giám sát của chính phủ Hoa Kỳ. Trong khi lo ngại rằng các quốc gia khác sẽ có nhiều ảnh hưởng hơn đến Internet, kế hoạch được thiết kế với mục đích tránh gia tăng quyền lực của bất kỳ chính phủ nào đối với Internet.
Mặc dù ICANN không có nhiệm vụ quản lý nội dung trực tuyến, nhưng có những lo ngại rằng điều này có thể xảy ra thông qua quyền kiểm soát quốc tế được chia sẻ đối với DNS. Tuy nhiên, có một nỗ lực thực sự đang được thực hiện để đảm bảo rằng ICANN không thể điều chỉnh nội dung sau quá trình chuyển đổi. Ngoài ra còn có những lo ngại về việc ICANN sẽ có thể đưa ra quyết định về các vấn đề gây tranh cãi như thế nào.
Các cơ chế bảo vệ tên miền của ICANN
Để đối phó với tranh chấp tên miền, ICANN đã thiết lập các cơ chế bảo vệ khác nhau:
Chính sách giải quyết tranh chấp tên miền thống nhất (UDRP)
Uniform Domain-Name Dispute-Resolution Policy – UDRP là cơ chế giải quyết tranh chấp dành cho chủ sở hữu nhãn hiệu để giải quyết các trường hợp rõ ràng về hành vi xấu, đăng ký lạm dụng và sử dụng tên miền – hoặc khi tên miền tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu hoặc nhãn hiệu dịch vụ trong mà người khiếu nại có quyền.
Để thắng kiện trong khiếu nại UDRP, người khiếu nại phải chứng minh thêm rằng người đăng ký tên miền không có quyền hoặc lợi ích hợp pháp đối với tên miền tranh chấp và tên miền tranh chấp đã được đăng ký và đang được sử dụng với mục đích xấu. Trong trường hợp khiếu nại thành công, việc đăng ký tên miền vi phạm sẽ được chuyển sang quyền kiểm soát của bên khiếu nại.
Đình chỉ nhanh thống nhất (URS)
Đình chỉ nhanh thống nhất (Uniform Rapid Suspension – URS) là một cơ chế bảo vệ quyền bổ sung cho UDRP bằng cách cung cấp một con đường cứu trợ nhanh hơn với chi phí thấp hơn cho các chủ sở hữu quyền gặp phải các trường hợp vi phạm rõ ràng nhất. Được thực hiện cho các trường hợp lạm dụng nhãn hiệu rõ ràng, theo URS, biện pháp khắc phục duy nhất là tạm ngừng tên miền trong thời gian đăng ký – có thể được người khiếu nại hiện hành gia hạn thêm một năm, với mức giá thương mại. Những thủ tục này có sẵn cho bất kỳ chủ sở hữu nhãn hiệu nào, không có nghĩa vụ đăng ký với TMCH để được hưởng lợi từ chúng.
Đăng ký thương hiệu
Cơ chế này sẽ được kích hoạt với 2 dịch vụ được cung cấp cho các tổ chức, doanh nghiệp hay công ty thực hiện đăng ký thương hiệu vào cơ sở dữ liệu của Trademark Clearing House. Dịch vụ này giúp các doanh nghiệp kiểm soát và nắm chắc quyền quản lý, kiểm soát, sở hữu tên thương hiệu của mình.
- Sunrise: Đây là một cơ chế đặc biệt trong quá trình đăng ký tên miền mà các chủ thương hiệu, công ty hoặc doanh nghiệp có ưu tiên đăng ký trước so với người khác. Giai đoạn này thường diễn ra trước khi tên miền được phát hành công khai ra thị trường. Mục tiêu chính của cơ chế này là bảo vệ quyền lợi của chủ thương hiệu, đặc biệt là tránh trường hợp người khác đăng ký tên miền trùng với thương hiệu đã đăng ký trước đó.
- Trademark Claim: Khi một người đăng ký tên miền mới, hệ thống sẽ ngay lập tức kiểm tra đã có bất kỳ thương hiệu nào đăng ký trước đây chưa. Nếu phát hiện sự trùng lặp, người đăng ký sẽ nhận được thông báo Trademark Claim, cảnh báo về việc thương hiệu này đã được đăng ký trước đó. Thông báo này không ngăn chặn người đăng ký tiếp tục quy trình, nhưng nó cung cấp cảnh báo và thông tin về quyền lợi thương hiệu, có thể thúc đẩy sự nhận thức và xem xét kỹ lưỡng hơn từ phía người đăng ký về quyết định sử dụng tên miền đó.
Cơ chế đăng ký tên miền Tiếng Việt của ICANN
Từ tháng 1 năm 2012, ICANN đã bắt đầu triển khai chương trình đăng ký tên miền cấp cao nhất mới là Top-Level Domain – TLD mới. Trước đó, tên miền cấp cao nhất thường được chia thành hai loại chính là tên miền quốc gia (ví dụ: .vn cho Việt Nam) và tên miền quốc tế theo khu vực hoặc mục đích cụ thể (ví dụ: .com, .edu).
Tên miền cấp cao nhất mới không bị hạn chế theo lĩnh vực hoặc địa chỉ địa lý, cho phép sử dụng bằng nhiều ngôn ngữ và có thể thể hiện đặc điểm của quốc gia cụ thể hoặc chủ thể. Bất kỳ tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp trên toàn cầu đều có thể nộp đơn đăng ký tên miền cấp cao nhất mới. Quá trình xem xét được ICANN thực hiện với mục tiêu bảo vệ lợi ích của quốc gia, cộng đồng và quyền sở hữu trí tuệ và thương hiệu. Điều này giúp đảm bảo rằng quá trình đăng ký tên miền mới là công bằng và đáp ứng đa dạng của các tổ chức và người sử dụng trên toàn thế giới.
Cơ chế bảo vệ quyền lợi đáng chú ý của ICANN
1. Cơ chế phản đối (Objection):
- ICANN thiết lập cơ chế phản đối cho phép bất kỳ bên nào có quyền và lợi ích liên quan đến tên miền cấp cao nhất mới có thể nộp đơn phản đối.
- Các đối tượng phản đối có thể bao gồm các chủ thương hiệu, tổ chức quốc gia, cộng đồng và các bên liên quan khác.
- Quy trình phản đối giúp kiểm soát việc đăng ký các tên miền có thể xâm phạm quyền lợi của các bên khác.
2. Cơ chế giải quyết tranh chấp:
- Sau khi tên miền cấp cao nhất mới được ICANN cấp và đưa vào sử dụng, cơ chế giải quyết tranh chấp được áp dụng để giải quyết mọi tranh chấp phát sinh.
- Cơ chế này bao gồm quy trình như UDRP (Quy tắc giải quyết tranh chấp tên miền), giúp giải quyết các tranh chấp liên quan đến việc sử dụng tên miền một cách công bằng và hiệu quả.
3. Cơ chế đăng ký thương hiệu:
- Chương trình Trademark Clearing House (TCH) của ICANN là một cơ chế quan trọng để bảo vệ quyền lợi của chủ thương hiệu.
- Bằng cách đăng ký tên thương hiệu tại TCH, chủ thương hiệu có cơ hội ưu tiên đăng ký tên miền trùng với thương hiệu của họ trong giai đoạn Sunrise, trước khi nó được cung cấp cho công chúng.
- Những cơ chế này được thiết lập nhằm đảm bảo rằng quá trình đăng ký và sử dụng tên miền cấp cao nhất mới được thực hiện một cách công bằng và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Bộ TT&TT hỗ trợ các doanh nghiệp đăng ký tên miền quốc tế
Thông báo của Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) cho biết Việt Nam đang tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình đăng ký tên miền quốc tế. Ngoài ra, Việt Nam đã có đại diện tham gia vào Ban Tư vấn Chính phủ của ICANN (GAC) để thể hiện sự quan tâm và đóng góp vào quá trình quyết định và hình thành chính sách quản lý tên miền cấp cao nhất mới của ICANN.
GAC là một tổ chức quan trọng trong hệ thống của ICANN, có sự đại diện chính thức từ các quốc gia, nền kinh tế và tổ chức quốc tế. Bộ TT&TT đã gửi đại diện để tham gia vào các cuộc họp và đưa ra ý kiến chính thức về các chính sách liên quan đến tên miền. Mục tiêu là đảm bảo rằng các quy định và hướng dẫn đăng ký tên miền cấp cao nhất mới được xây dựng một cách công bằng và bảo vệ quyền lợi của quốc gia và cộng đồng.
Các cơ quan, tổ chức, và doanh nghiệp quan tâm đến thông tin liên quan có thể theo dõi các thông báo chính thức từ ICANN hoặc liên hệ trực tiếp với Bộ TT&TT để có thông tin chi tiết và hỗ trợ. Việt Nam cam kết đưa ra ý kiến và đóng góp thông tin quan trọng đến ICANN thông qua đại diện trong GAC, nhằm đảm bảo rằng chính sách tên miền cấp cao nhất mới đáp ứng đúng với lợi ích của quốc gia và cộng đồng.
Ai chịu trách nhiệm giải trình cho ICANN?
ICANN chịu trách nhiệm giải trình trước nhiều bên liên quan:
- Cộng đồng Internet (người đăng ký tên miền, mạng, kỹ thuật, xã hội dân sự).
- Chính phủ (Bộ Thương mại Hoa Kỳ, chính phủ các quốc gia khác).
- Các tổ chức khác (Tổ chức Giám sát ICANN, Cơ quan giải quyết tranh chấp).
- Hệ thống tư pháp Hoa Kỳ.
Mục đích của việc sử dụng tên miền là gì?
Sử dụng tên miền có nhiều mục đích khác nhau, và nó thường phản ánh chức năng hoặc mục tiêu cụ thể của người sử dụng. Dưới đây là một số mục đích phổ biến của việc sử dụng tên miền:
1. Định vị thương hiệu của mình trên internet:
Tên miền giúp định danh và xác định các tổ chức, doanh nghiệp, hoặc cá nhân trực tuyến. Nó là địa chỉ web duy nhất mà người dùng nhập vào trình duyệt để truy cập một trang web cụ thể.
2. Quảng cáo và marketing:
Tên miền thường được sử dụng như một phần quan trọng trong chiến lược tiếp thị trực tuyến và quảng cáo. Một tên miền dễ nhớ có thể tạo ra ấn tượng mạnh mẽ và giúp khách hàng dễ dàng ghi nhớ địa chỉ của trang web.
3. Xây dựng thương hiệu:
Sử dụng một tên miền độc đáo và dễ nhớ có thể giúp xây dựng và duy trì thương hiệu trực tuyến. Nó là một phần quan trọng của việc tạo ra sự nhận diện thương hiệu và lòng tin từ phía khách hàng.
4. Giao tiếp, cung cấp, đón nhận thông tin:
Tên miền thường được sử dụng để chia sẻ thông tin, sản phẩm, hoặc dịch vụ. Điều này có thể bao gồm trang web công ty, cửa hàng trực tuyến, blog cá nhân, hoặc các nguồn thông tin khác.
5. Tương tác với người dùng:
Các trang web sử dụng tên miền để tương tác với khách hàng hoặc người đọc thông qua các phương tiện như email, diễn đàn, hoặc các trang web dựa trên cộng đồng.
6. Dịch vụ Email và liên lạc:
Tên miền thường được sử dụng để tạo địa chỉ email chuyên nghiệp và dễ nhớ, giúp tăng tính chuyên nghiệp trong liên lạc trực tuyến.
Tóm lại, việc sử dụng tên miền giúp xác định và ghi nhớ trực tuyến, xây dựng thương hiệu, cung cấp thông tin, và tạo cơ hội tương tác với người sử dụng.
Tên miền tối đa bao nhiêu ký tự?
Khi chọn tên miền, người dùng thường nên tuân theo quy tắc giới hạn độ dài từ 3 đến 63 ký tự, tránh tên quá dài và không sử dụng các ký tự đặc biệt, ngoại trừ dấu gạch ngang (-) khi cần thiết. Đồng thời, tránh chọn tên miền có sai chính tả, số nhiều hay số ít để đảm bảo tính dễ nhớ và tránh những vấn đề kỹ thuật và hiểu lầm từ phía người sử dụng. Bạn có thể xem bài viết Tên miền có tối đa bao nhiêu ký tự? Các quy tắc đặt tên miền cơ bản để hiểu rõ hơn về cách đặt tên miền.
Dưới đây là một số bài viết của Vietnix về tên miền quốc gia bạn có thể tham khảo thêm:
Lời kết
Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ ICANN là gì và tầm quan trọng của nó. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.
