Tìm hiểu về lệnh Break trong Python

Khi làm việc với vòng lặp trong Python, đôi khi bạn cần một cách để thoát ra sớm hơn so với điều kiện ban đầu. Đó là lúc bạn sẽ dùng đến lệnh break. Bài viết này sẽ trình bày một cách rõ ràng về cách thức lệnh break hoạt động và làm thế nào để tận dụng lệnh này một cách hiệu quả.

Lệnh Break trong Python là gì

Câu lệnh break trong Python là một lệnh được sử dụng để kết thúc ngay lập tức vòng lặp hiện tại và chuyển sang thực hiện câu lệnh kế tiếp sau vòng lặp đó. Cách hoạt động của break trong Python tương tự như câu lệnh break trong ngôn ngữ C.

Công dụng phổ biến nhất của break là khi có một điều kiện đặc biệt phát sinh từ bên ngoài, yêu cầu thoát khỏi vòng lặp ngay lập tức. Câu lệnh break có thể được dùng trong cả vòng lặp while và for của Python.

Trong trường hợp bạn sử dụng các vòng lặp lồng nhau, câu lệnh break sẽ dừng thực thi vòng lặp bên trong cùng chứa break và sau đó chương trình sẽ tiếp tục thực thi các lệnh ngay sau khối lệnh chứa vòng lặp này.

Cú pháp của câu lệnh break trong Python

Cú pháp của câu lệnh break trong Python như sau:

vòng_lặp:
   kiểm_tra_điều_kiện:
      break

Flowchart của lệnh break trong Python

Dưới đây là sơ đồ minh họa cho cách thức hoạt động của lệnh break

Lệnh break với vòng lặp for

Nếu sử dụng lệnh break bên trong một vòng lặp for, lệnh này sẽ làm gián đoạn luồng thực thi bình thường của chương trình và thoát khỏi vòng lặp ngay lập tức, trước khi hoàn thành tất cả các lần lặp.

Ví dụ

Trong ví dụ dưới đây, chúng ta sẽ thấy cách lệnh break hoạt động trong vòng lặp for:

for letter in 'Python':
    if letter == 'h':
        break
    print ("Chữ cái hiện tại:", letter)
print ("Tạm biệt!")

Khi thực thi đoạn mã trên, kết quả sẽ là:

Lệnh break với vòng lặp while

Tương tự như vòng lặp for, chúng ta cũng có thể dùng lệnh break để bỏ qua phần còn lại của mã bên trong vòng lặp while khi một điều kiện nhất định trở thành đúng.

Ví dụ

Đoạn mã dưới đây minh họa cách dùng lệnh break với vòng lặp while:

var = 10
while var > 0:
    print ('Giá trị biến hiện tại:', var)
    var = var - 1
    if var == 5:
        break

print ("Tạm biệt!")

Khi thực thi đoạn code trên, màn hình hiển thị kết quả sau:

Lệnh break với vòng lặp lồng nhau

Trong vòng lặp lồng nhau, một vòng lặp được định nghĩa bên trong một vòng lặp khác. Vòng lặp bao ngoài (tức vòng lặp chứa vòng lặp bên trong) được gọi là vòng lặp ngoài (outer loop), còn vòng lặp nằm bên trong là vòng lặp trong (inner loop).

Khi sử dụng lệnh break với các vòng lặp lồng nhau, nó sẽ hoạt động như sau:

• Nếu lệnh break được sử dụng bên trong vòng lặp trong, chỉ có vòng lặp trong sẽ bị bỏ qua. Chương trình sẽ tiếp tục thực thi các lệnh sau vòng lặp trong.
• Nếu lệnh break được sử dụng trong vòng lặp ngoài, cả vòng lặp ngoài và vòng lặp trong đều sẽ bị bỏ qua. Chương trình sẽ tiếp tục thực thi các lệnh ngay sau vòng lặp ngoài.

Ví dụ

Chương trình sau đây minh họa cách sử dụng lệnh break trong vòng lặp for khi duyệt qua một danh sách. Ở ví dụ này, chương trình sẽ tìm kiếm một số cụ thể trong danh sách. Nếu số đó được tìm thấy, vòng lặp sẽ kết thúc và in ra thông báo “đã tìm thấy số”.

no = 33
numbers = [11, 33, 55, 39, 55, 75, 37, 21, 23, 41, 13]
for num in numbers:
    if num == no:
        print('đã tìm thấy số trong danh sách')
        break
else:
    print('không tìm thấy số trong danh sách')

Chương trình trên sẽ cho ra kết quả như sau:

Lời kết

Vậy là chúng ta đã cùng tìm hiểu chi tiết về lệnh break và cách lệnh này hoạt động trong Python. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn linh hoạt hơn trong việc kiểm soát luồng thực thi của vòng lặp và giải quyết các bài toán lập trình một cách hiệu quả.