Cách cài đặt và sử dụng Git trong Linux đơn giản, nhanh chóng

Biết cách sử dụng Git là một kỹ năng không thể thiếu của các developer, đặc biệt là khi cùng nhau hợp tác trong các dự án. Việc sử dụng Git mang lại nhiều lợi ích hco người dùng, tuy nhiên không phải ai cũng thành thạo việc sử dụng Git trong Linux, nhất là người mới bắt đầu. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách cài đặt sử dụng Git trong Linux.

Tìm hiểu về Git trong Linux

Version Control – Hệ thống quản lý phiên bản

Trước khi bắt đầu, hãy cùng Vietnix tìm hiểu về khái niệm version control. Đây là một hệ thống cho phép các developer theo dõi sự thay đổi của file. Version control hoạt động bằng cách tạo nhiều nhóm của các phiên bản file khác nhau, đồng thời lưu trữ các thay đổi của từng phiên bản này. Do đó, người dùng có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các phiên bản khác nhau của file bất kỳ lúc nào.

Một hệ thống version control lưu trữ các thay đổi của file trong một repository. Bên cạnh các file text thuần thì version control còn có thể lưu trữ và theo dõi các thay đổi có của dữ liệu dạng nhị phân.

Các loại Version Control

Các loại hệ thống version control chính hiện nay gồm có:

• Hệ thống version control cục bộ: Lưu trữ nhiều phiên bản khác nhau của file bằng cách tạo bản sao của những thay đổi về file.
• Hệ thống version control tập trung: Bao gồm một server trung tâm với nhiều phiên bản file khác nhau. Tuy nhiên, các developer vẫn có thể giữ lại một bản sao trên máy cục bộ của mình.
• Hệ thống version control phân tán: Không cần phải có một server để vận hành. Mỗi developer sẽ clone một bản sao của repository chính để truy cập và kiểm tra sự thay đổi của tất cả các file. Một số hệ thống phổ biến thuộc loại này là Git, Bazaar và Mercurial.

Git trong Linux

Vậy là ta đã biết được git là một hệ thống version control phân tán. Hệ thống này được phát triển bởi Linus Torvalds – người sáng tạo ra Linux Kernel. Ban đầu, Git được sử dụng để hỗ trợ phát triển Linux Kernel vì rất mạnh mẽ và dễ sử dụng. Git cho phép nhiều developer làm việc đồng thời trên cùng một dự án mà không có bất kỳ xung đột nào.

Cách cài đặt Git trong Linux

Một số hệ thống Linux sẽ cài đặt sẵn Git trên máy. Nếu máy chưa có Git thì bạn đọc có thể làm theo các bước dưới đây.

Debian/Ubuntu:

sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade -y sudo apt-get install git  -y

Arch Linux:

sudo pacman -S Git

Fedora/RedHat/CentOS

sudo yum install git  sudo dnf install git

Cách cấu hình Git

Sau khi cài đặt xong, ta sẽ có quyền sử dụng các lệnh để làm việc với repository cục bộ và ở xa. Tuy nhiên, trước tiên ta cần phải cấu hình git theo các bước bên dưới:

Đầu tiên là đặt username, địa chỉ email và text editor mặc định bằng lệnh git config:

git config --global user.name myusername git config -global user.email username@email.com  git config --global core.editor vim

Kiểm tra cấu hình git bằng lệnh git config --list:

git config --list  user.name=myusername  user.email=username@email.com  core.editor=vim

Cách thiết lập repository

Như đã đề cập ở trên, một repository (repo) thu thập các file và thư mục kèm theo những thay đổi được theo dõi bởi hệ thống version control. Các thay đổi trong repo được quản lý bởi những commit – hiểu nôm na là một bản chụp nhanh về những thay đổi đối với một file hay thư mục. Các commit cho phép ta áp dụng hoặc khôi phục thay đổi trong một repo cụ thể.

Giả sử ta có một thư mục project và muốn sử dụng như một repo để theo dõi các thay đổi. Trước tiên ta có thể khởi tạo repo bằng lệnh sau:

git init

Sau lệnh trên, Git sẽ khởi tạo một repo cho thư mục, đồng thời tạo thêm thư mục .git dùng để lưu trữ các file cấu hình.

Để bắt đầu theo dõi các thay đổi, ta cần phải thêm file bằng lệnh Git add. Ví dụ ta muốn thêm file reboot.c vào repo:

git add reboot.c

Để thêm tất cả file trong thư mục:

git add.

Sau khi thêm file xong, ta sẽ cần stage một commit (hay nói cách khác là chuẩn bị/dựng một commit) bằng lệnh git commit. Nếu muốn commit kèm theo tin nhắn thì có thể thêm option -m:

git commit -m “Initial Commit.”

Lưu ý: Nên sử dụng các tin nhắn mô tả đầy đủ chức năng và ý nghĩa của commit để những người dùng khác có thể dễ dàng theo dõi các thay đổi của file.

gitignore

File .gitignore cho phép ta chỉ định những file không muốn Git theo dõi, tức là không nằm trong cả repo chính. Trong này có thể chứa các file cấu hình và không cần theo dõi. Ví dụ về một file .gitignore như sau:

.DS_Store node_modules/ tmp/ *.log  *.zip .idea/ yarn.lock package-lock.json .tmp*

Remote repository

Git là một hệ thống vô cùng mạnh mẽ, có thể mở rộng khả năng vượt ra khỏi một repo cục bộ thông thường. Các dịch vụ như GitHub, Bitbucket hay Gitlab đều hỗ trợ repo từ xa để các developer có thể làm việc với nhau trên các dự án.

Bên cạnh đó còn có nhiều dịch vụ remote repo miễn phí mà vẫn cung cấp nhiều công cụ, chức năng cần thiết cho việc phát triển. Trong phần này, ta sẽ cùng tìm hiểu cách sử dụng remote repository cho mọi dự án.

Clone một remote repo

Khi làm việc với remote repo, ta có thể copy tất cả file về một repo cục bộ để dễ làm việc hơn. Thao tác này được gọi là clone và có thể được thực hiện qua lệnh như sau:

git clone url_to_repo

Trong đó url_to_repo chính là đường dẫn đến repo từ xa mà bạn muốn clone về máy. Một số dịch vụ như GitHub còn cho phép download file zip của repo về thay cho việc sử dụng lệnh clone.

Để xem trạng thái của các file trong thư mục (kiểm tra xem file nào đã được thay đổi hay chưa):

git status

Cập nhật local repo từ remote

Sau khi clone xong, ta sẽ có một phiên bản độc lập với repo ở xa. Nếu muốn áp dụng các thay đổi ở remote với phiên bản đã clone thì ta có thể dùng lệnh fetch:

git fetch

Tạo một remote repo mới

Để tạo một remote repo, ta có thể dùng lệnh git remote add như sau:

git remote add new_repo https://github.com/linuxhint/new_repo.git

Cập nhật từ local repo lên remote

Để áp dụng các thay đổi từ local lên remote, ta cần push mọi thay đổi lên remote repo như sau:

git add .  # thêm file vào repo git commit -m “Added new function to shutdown. “ git push origin https://github.com/linuxhint/code.git

Quy trình rất đơn giản, chỉ cần thêm các file muốn cập nhật bằng lệnh git add rồi commit với lệnh git commit để cập nhật lên repo từ xa.

Xóa một remote repo

Nếu muốn xóa một repo ở xa bằng lệnh trong command line thì chỉ cần dùng lệnh rm:

git remote rm url_to_repo

Lời kết

Bài viết này đã hướng dẫn chi tiết cách cài đặt và sử dụng Git cơ bản trong Linux. Sử dụng Git là một kỹ năng rất quan trọng đối với bất kỳ developer nào. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại bình luận bên dưới để được Vietnix hỗ trợ nhanh nhất.