Tìm hiểu về Parted Linux dành cho người mới

Parted là một công cụ dòng lệnh mạnh mẽ trên Linux dùng để quản lý phân vùng ổ đĩa, hỗ trợ cả ổ cứng truyền thống lẫn ổ SSD hiện đại. Với Parted, người dùng có thể dễ dàng tạo, chỉnh sửa, xóa hoặc thay đổi kích thước phân vùng mà không cần giao diện đồ họa, rất phù hợp trong môi trường server hoặc khi làm việc qua terminal. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cách sử dụng Parted Linux, các lệnh cơ bản và mẹo thực tế để làm chủ công cụ này ngay từ khi mới bắt đầu.

Những điểm chính

• Hiểu được Parted Linux là gì: Nắm rõ công cụ Parted dùng để quản lý phân vùng trên hệ điều hành Linux, đặc biệt hữu ích khi làm việc qua dòng lệnh.
• Biết cách cài đặt Parted: Cài đặt dễ dàng trên hầu hết các bản phân phối Linux, hỗ trợ người mới nhanh chóng tiếp cận và sử dụng.
• Làm chủ các lệnh Parted Linux thông dụng: Biết cách áp dụng Parted vào thực tế như kiểm tra, tạo, xóa, chỉnh sửa, phục hồi và thay đổi thuộc tính phân vùng ổ đĩa một cách linh hoạt và hiệu quả.
• Biết thêm về Vietnix – đơn vị chuyên cung cấp VPS, hosting, máy chủ với chất lượng cao và hỗ trợ kỹ thuật tốt.
• Giải đáp các thắc mắc thường gặp: Nắm được các câu hỏi phổ biến liên quan đến Parted Linux để sử dụng công cụ này dễ dàng hơn trong thực tế.

Parted Linux là gì?

Parted Linux là một tiện ích dòng lệnh nổi tiếng, được thiết kế để hỗ trợ việc quản lý phân vùng ổ đĩa một cách linh hoạt và hiệu quả. Với Parted, người dùng có thể dễ dàng tạo, xóa, thu nhỏ hoặc mở rộng phân vùng, cũng như xử lý các hệ thống tập tin đi kèm.

Trải qua quá trình phát triển lâu dài, Parted đã được cải tiến đáng kể với nhiều chức năng mới, đồng thời loại bỏ một số tính năng cũ không còn phù hợp. Điều này giúp công cụ trở nên mạnh mẽ hơn và thích nghi tốt với nhu cầu quản lý ổ đĩa hiện đại.

Tuy nhiên, vì mọi thay đổi được thực hiện bằng Parted đều được ghi trực tiếp vào ổ đĩa ngay lập tức, nên người dùng – đặc biệt là người mới – cần hết sức cẩn trọng khi thao tác để tránh mất dữ liệu ngoài ý muốn. Để an toàn, bạn nên thực hành trên máy ảo hoặc thiết bị không chứa dữ liệu quan trọng và đảm bảo rằng phân vùng đang chỉnh sửa không được hệ thống sử dụng tại thời điểm đó. Trong một số trường hợp, chế độ rescue (cứu hộ) là lựa chọn tốt để can thiệp mà không làm ảnh hưởng đến hệ điều hành đang chạy.

Cách cài đặt Parted trên Linux

Trên nhiều bản phân phối Linux hiện nay, Parted thường đã được cài sẵn. Tuy nhiên, nếu hệ thống của bạn chưa có, bạn có thể cài đặt thủ công bằng trình quản lý gói tương ứng như sau:

# Debian, Ubuntu, Linux Mint
sudo apt install parted

# RHEL, CentOS, Fedora, Rocky Linux, AlmaLinux
sudo yum install parted

# Gentoo
sudo emerge -a sys-apps/parted

# Alpine Linux
sudo apk add parted

# Arch Linux
sudo pacman -S parted

# OpenSUSE
sudo zypper install parted

Sau khi cài đặt xong, bạn đã sẵn sàng để bắt đầu sử dụng Parted qua các ví dụ thực tế ở phần tiếp theo của bài viết.

Các ví dụ thực tế về lệnh Parted Linux

1. Kiểm tra phiên bản Parted Linux

Để kiểm tra phiên bản của công cụ Parted đang sử dụng, bạn chỉ cần mở terminal và gõ lệnh:

parted

Sau đó, bạn sẽ thấy thông tin phiên bản Parted hiển thị trên màn hình. Lưu ý rằng kết quả có thể khác nhau tùy vào phiên bản Parted bạn đang sử dụng. Theo mặc định, Parted sẽ làm việc trên ổ đĩa chính, thường là /dev/sda, trừ khi bạn chỉ định ổ đĩa khác.

Khi muốn thoát khỏi chế độ parted, bạn chỉ cần nhập:

quit

2. Liệt kê phân vùng đĩa trong Linux

Sau khi mở parted, bạn có thể liệt kê các phân vùng trên ổ đĩa đang chọn bằng lệnh:

print

Lệnh này sẽ hiển thị các thông tin về ổ cứng bao gồm model, dung lượng, kích thước sector và bảng phân vùng. Ví dụ, kết quả có thể như sau:

Model: ATA TOSHIBA MQ01ACF0 (scsi)
Disk /dev/sda: 320GB
Sector size (logical/physical): 512B/4096B
Partition Table: msdos

Number  Start   End    Size   Type      File system  Flags
 1      1049kB  256MB  255MB  primary   ext2         boot
 2      257MB   320GB  320GB  extended
 5      257MB   320GB  320GB  logical                lvm

3. Thay đổi hoặc chuyển đổi phân vùng Linux

Nếu bạn có nhiều ổ cứng trong hệ thống, bạn có thể chuyển đổi giữa các ổ cứng bằng lệnh:

select /dev/sdX

Trong đó, thay X bằng ký tự ổ cứng mà bạn muốn làm việc, ví dụ /dev/sdb cho ổ cứng thứ hai. Việc chuyển đổi này giúp bạn thao tác trên đúng ổ đĩa cần quản lý.

4. Tạo phân vùng Linux

Để tạo phân vùng mới, bạn cần chắc chắn mình đã chọn đúng ổ đĩa bằng lệnh print. Sau đó, bạn có thể gán nhãn cho ổ đĩa bằng:

mklabel msdos

Tiếp theo, bạn tạo phân vùng mới với lệnh:

mkpart

Khi đó, bạn sẽ được hỏi về loại phân vùng (primary hoặc extended), hệ thống tập tin (mặc định là ext2), điểm bắt đầu và kết thúc phân vùng tính bằng MB. Ví dụ:

Partition type? primary/extended? primary
File system type? [ext2]?
Start? 1
End? 10000

Sau khi tạo, bạn có thể kiểm tra lại bằng lệnh:

print

Để định dạng phân vùng vừa tạo sang ext4, bạn chạy:

mkfs.ext4 /dev/sdb1

5. Thay đổi kích thước phân vùng trong Linux

Lệnh resizepart giúp bạn thay đổi kích thước phân vùng hiện tại. Trước tiên, bạn xác định số phân vùng muốn thay đổi bằng:

print

Sau đó, bạn chạy lệnh:

resizepart

Bạn sẽ được hỏi số phân vùng và điểm kết thúc mới (đơn vị MB). Ví dụ:

Partition number? 1
End? [10.0GB]? 15000

Cuối cùng, bạn kiểm tra lại kích thước mới bằng lệnh:

print

6. Xóa phân vùng Linux

Bạn có thể xóa phân vùng bằng lệnh rm trong parted. Trước tiên, bạn xác định số phân vùng muốn xóa:

print

Giả sử bạn muốn xóa phân vùng số 1, bạn nhập:

rm 1

Sau đó, bạn kiểm tra lại bằng lệnh:

print

7. Khôi phục phân vùng bị mất trên Linux

Parted hỗ trợ lệnh rescue giúp bạn khôi phục lại phân vùng bị mất giữa hai điểm xác định. Bạn chạy lệnh sau:

rescue

Sau đó, bạn nhập điểm bắt đầu và kết thúc muốn tìm kiếm:

Start? 1
End? 15000

Nếu phát hiện phân vùng phù hợp trong phạm vi này, parted sẽ khôi phục lại nó. Bạn có thể kiểm tra kết quả bằng lệnh:

print

8. Thay đổi thuộc tính phân vùng trong Linux

Bạn có thể thay đổi trạng thái của các flag (thuộc tính) trên phân vùng bằng lệnh set. Các flag phổ biến bao gồm: boot, root, swap, hidden, raid, lvm, lba, legacy_boot, irst, esp, palo. Ví dụ, để bật flag lba cho phân vùng số 2, bạn sử dụng lệnh:

set 2 lba on

Bạn kiểm tra lại flag bằng lệnh:

print

Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ uy tín, chất lượng

Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ uy tín, chất lượng, mang đến giải pháp thuê VPS mạnh mẽ với hạ tầng hiện đại, toàn bộ sử dụng ổ cứng SSD tốc độ cao. Dịch vụ VPS Linux tại Vietnix nổi bật với hiệu suất ổn định, khả năng tùy chỉnh linh hoạt và giao diện quản trị thân thiện. Vietnix luôn cam kết mang lại trải nghiệm lưu trữ an toàn, hiệu quả và phù hợp với mọi nhu cầu vận hành hệ thống của bạn! Liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết!

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 18001093
• Email: sales@vietnix.com.vn 
• Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường 10, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh.
• Website: https://vietnix.vn/

Lời kết

Qua bài viết, bạn đã nắm được khái niệm, cách cài đặt và thực hành các lệnh cơ bản với Parted để tạo, chỉnh sửa, xóa hay khôi phục phân vùng. Việc hiểu rõ và sử dụng thành thạo Parted sẽ giúp bạn tối ưu hóa quản lý dữ liệu, tăng hiệu suất hệ thống và tránh được các rủi ro không mong muốn. Hãy bắt đầu thử nghiệm và làm quen với Parted ngay hôm nay để nâng cao kỹ năng quản trị Linux của bạn!