Tổng quan về cấu trúc dữ liệu từ điển Dictionary trong Python

Dictionary trong Python là một cấu trúc dữ liệu quan trọng, cho phép lưu trữ và truy xuất dữ liệu theo cặp key-value, giúp tối ưu hiệu suất xử lý thông tin. Trong bài viết này, mình sẽ cung cấp chi tiết về cách tạo, chỉnh sửa và áp dụng dictionary qua các ví dụ cụ thể.

Những điểm chính

• Dictionary trong Python: Hiểu khái niệm dictionary (từ điển) và vai trò trong lập trình Python.
• Đặc điểm nổi bật của dictionary: Biết về các tính chất quan trọng như không có thứ tự, khả năng chứa dữ liệu dưới dạng cặp key-value và tốc độ truy xuất nhanh.
• Ví dụ về dictionary: Biết được cách sử dụng dictionary thông qua các ví dụ thực tế.
• Cách tạo dictionary: Học cách khai báo một dictionary bằng nhiều phương pháp khác nhau.
• Cách truy cập, thay đổi và xóa giá trị: Biết cách lấy dữ liệu từ dictionary, cập nhật giá trị và xóa phần tử.
• Đặc điểm của Key trong dictionary: Hiểu các yêu cầu đối với key, như key phải là immutable (bất biến) và duy nhất.
• Biết được Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ VPS chất lượng cao, an toàn và ổn định.

Dictionary trong Python là gì?

Trong Python, từ điển (Dictionary) là một kiểu dữ liệu Dict tích hợp sẵn được dùng để lưu trữ dữ liệu dưới dạng các cặp key – value. Đây là một tập hợp không có thứ tự, có thể thay đổi và được lập chỉ mục. Mỗi khóa trong từ điển là duy nhất và ánh xạ đến một giá trị. Từ điển thường được dùng để lưu trữ dữ liệu có liên quan, chẳng hạn như thông tin về một đối tượng hoặc thực thể, giúp truy xuất dữ liệu nhanh hơn thông qua key.

Từ điển của Python là một ví dụ về kiểu ánh xạ (mapping type), cho phép ánh xạ một key (khóa) với một value (giá trị). Để thiết lập mối quan hệ giữa key và value, sử dụng dấu hai chấm (:) được đặt giữa hai giá trị đó.

Dưới đây là một số ví dụ về đối tượng từ điển trong Python.

thuDo = {"VietNam": "HaNoi", "NhatBan": "Tokyo", "HanQuoc": "Seoul", "ThaiLan": "Bangkok"}
soDem = {1: "Mot", 2: "Hai", 3: "Ba", 4: "Bon"}
diemSo = {"An": 7, "Binh": 9, "Cuong": 8, "Dung": 6}
print(thuDo)
print(soDem)
print(diemSo)

Kết quả hiển thị là:

Đặc điểm nổi bật của Dictionary trong Python

Các đặc điểm chính của từ điển như sau:

• Không có thứ tự: Các phần tử trong từ điển không có một thứ tự cụ thể. Từ điển Python trước phiên bản 3.7 không duy trì thứ tự chèn. Bắt đầu từ Python 3.7, từ điển duy trì thứ tự chèn như một tính năng ngôn ngữ.
• Có thể thay đổi: Bạn có thể thay đổi, thêm, hoặc xóa các mục sau khi từ điển đã được tạo ra.
• Được lập chỉ mục: Mặc dù từ điển không có các chỉ mục số, chúng sử dụng các khóa làm chỉ mục để truy cập các giá trị liên quan.
• Khóa duy nhất: Mỗi khóa trong từ điển phải là duy nhất. Nếu bạn cố gắng gán giá trị cho một khóa đã tồn tại, giá trị cũ sẽ được thay thế bằng giá trị mới.
• Không đồng nhất: Khóa và giá trị trong một từ điển có thể thuộc bất kỳ kiểu dữ liệu nào.

Các ví dụ về Dictionary trong Python

Ví dụ 1: Thiết lập dữ liệu cặp key và Value

Trong Python Dictionary, key phải là kiểu dữ liệu không thay đổi như số (number), chuỗi (string) hoặc tuple, trong khi value có thể là bất kỳ kiểu dữ liệu nào. Do đó, bạn có thể khai báo dictionary theo nhiều cách khác nhau.

d1 = {"TraiCay": ["Xoai", "Chuoi"], "Hoa": ["Hong", "Sen"]}  # Danh sách trái cây và hoa
d2 = {("VietNam", "HoaKy"): "QuocGia", ("HaNoi", "NewYork"): "ThuDo"} # Tuple quốc gia và thủ đô
print(d1)
print(d2)

Kết quả sẽ hiển thị như sau:

Ví dụ 2: Thông báo lỗi TypeError trong dictionary Python

Python không chấp nhận các đối tượng có thể thay đổi (mutable) như list (danh sách) làm key (khóa) cho dictionary. Nếu bạn cố gắng làm như vậy, Python sẽ báo lỗi TypeError.

d1 = {["Cam", "Tao"]:"TraiCay", "Hoa": ["Hong", "Sen"]}
print(d1)

Hệ thống sẽ báo lỗi TypeError:

Ví dụ 3: Cách gán đúng cho value và key trong dictionary Python

Bạn có thể gán một giá trị cho nhiều key trong một từ điển, nhưng một key không thể xuất hiện nhiều lần trong từ điển.

d1 = {"Lan": "DocSach", "Minh": "TheThao", "Ha": "AmNhac", "Nam": "TheThao"}
d2 = {"MonHoc": "Toan", "YeuThich": "Van", "MonHoc": "Anh", "YeuThich": "Su"}
print(d1)
print(d2)

Hệ thống sẽ cho ra kết quả như sau:

Cách tạo dictionary trong Python

Bạn có thể tạo Python Dictionary bằng cách đặt các cặp key – value (khóa- giá trị) trong dấu ngoặc nhọn {}, ngăn cách bằng dấu phẩy (,) và sử dụng dấu hai chấm (:) giữa key và value. Ngoài ra, có thể dùng hàm dict() để tạo dictionary. Dưới đây là ví dụ về cách tạo dictionary thông_tin_khách_hàng bằng cả hai cách: {} và dict().

# Tạo một dictionary sử dụng dấu ngoặc nhọn
thông_tin_giày_dép = {
    "Tên": "Giày thể thao Nike Air Max",
    "Size": 42,
    "Màu sắc": "Trắng"
}
print("Dictionary tạo bằng dấu ngoặc nhọn:", thông_tin_giày_dép)

# Tạo một dictionary sử dụng hàm dict()
thông_tin_khách_hàng = dict(tên="Nguyễn Văn A", tuổi=30, nghề_nghiệp="Lập trình viên")
print("Dictionary tạo bằng hàm dict():", thông_tin_khách_hàng)

Kết quả thu được như sau:

Cách truy cập các mục giá trị trong Python Dictionary

Bạn có thể truy cập giá trị liên kết với một khóa cụ thể bằng cách sử dụng dấu ngoặc vuông [] hoặc phương thức get():

thong_tin_hoc_sinh = {
    "ten": "Bình",
    "tuoi": 16,
    "lop": "10A1"
}
# Lấy giá trị bằng cách sử dụng dấu ngoặc vuông
ten = thong_tin_hoc_sinh["ten"]
print("Tên:", ten)

# Lấy giá trị bằng cách sử dụng phương thức get()
tuoi = thong_tin_hoc_sinh.get("tuoi")
print("Tuổi:", tuoi)

Kết quả thu được như sau:

Cách thay đổi giá trị trong Python Dictionary

Bạn có thể thay đổi giá trị của một khóa hoặc thêm một cặp khóa – giá trị mới vào Python Dictionary.

thong_tin_sinh_vien = {
    "ten": "Lan",
    "tuoi": 20,
    "nganh": "Kinh tế"
}
# Thay đổi giá trị của một key đã có
thong_tin_sinh_vien["tuoi"] = 21  # Sửa tuổi của Lan thành 21
# Thêm một cặp key-value mới
thong_tin_sinh_vien["truong"] = "Đại học Ngoại Thương"  # Thêm thông tin trường học
print("Thông tin sinh viên sau khi cập nhật:", thong_tin_sinh_vien)

Kết quả của đoạn mã trên như sau:

Cách xóa giá trị trong Dictionary Python

Bạn có thể xóa các mục bằng cách sử dụng câu lệnh del, phương thức pop(), hoặc phương thức popitem():

thong_tin_hoc_sinh = {
    "ten": "An",
    "tuoi": 16,
    "lop": "10A",
    "truong": "THPT Nguyễn Du"
}
# Xóa phần tử "truong" bằng câu lệnh del
del thong_tin_hoc_sinh["truong"]
# Xóa phần tử "lop" và lưu giá trị của nó vào biến ten_lop
ten_lop = thong_tin_hoc_sinh.pop("lop")

print(thong_tin_hoc_sinh)

Kết quả của đoạn mã trên như sau:

Cách lặp lại dictionary trong Python

Bạn có thể lặp lại các khóa, giá trị hoặc các cặp khóa-giá trị trong từ điển bằng cách sử dụng vòng lặp:

thong_tin_hoc_sinh = {
   "ten": "Viet",
   "tuoi": 24,
   "nghe_nghiep": "Marketing",
   "nam_tot_nghiep": 2024
}
# Duyệt qua các keys
for key in thong_tin_hoc_sinh:
   print("Keys:",key, student_info[key]) # Lấy giá trị tương ứng với key

# Duyệt qua các values
for value in thong_tin_hoc_sinh.values():
   print("Values:",value)

# Duyệt qua các key-value
for key, value in thong_tin_hoc_sinh.items():
   print("Key:Value:",key, value) 

Sau khi thực thi đoạn mã trên, bạn nhận được kết quả như sau:

Đặc điểm của Key trong Dictionary Python

Giá trị (value) trong Python Dictionary không bị giới hạn, có thể là bất kỳ đối tượng Python nào, bao gồm cả đối tượng có sẵn hoặc do người dùng định nghĩa. Tuy nhiên, key có một số quy tắc quan trọng, cụ thể là:

• Mỗi key trong Python Dictionary phải là duy nhất, không được trùng lặp. Nếu có key trùng, giá trị mới nhất sẽ ghi đè lên giá trị cũ. Ví dụ:

dict = {'Name': 'Vietnix', 'Age': 7, 'Name': 'Bo'}
print ("dict['Name']:", dict['Name'])

Khi đoạn mã trên được thực thi, sẽ cho ra kết quả sau:

• Key trong Python Dictionary phải là kiểu dữ liệu không thay đổi như chuỗi (string), số (number) hoặc tuple. Các kiểu dữ liệu có thể thay đổi như danh sách ['key'] sẽ không hợp lệ. Ví dụ:

dict = {['Name']: 'Vietnix', 'Age': 10}
print ("dict['Name']: ", dict['Name'])

Khi đoạn mã trên được thực thi, sẽ tạo ra kết quả sau:

Các toán tử trong Python Dictionary

Trong Python, có các toán tử được sử dụng với dictionary. Trong ví dụ này, các đối tượng từ điển sau đây được sử dụng.

d1 = {'a': 2, 'b': 4, 'c': 30}
d2 = {'a1': 20, 'b1': 40, 'c1': 60}

Các hàm (Methods) trong Python Dictionary

Python bao gồm các phương thức từ điển sau đây:

Các hàm sẵn dùng (Built-in Functions) trong Python Dictionary

Các hàm tích hợp sau đây có thể được sử dụng với từ điển:

Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ VPS chất lượng cao, an toàn và ổn định

Vietnix cung cấp dịch vụ thuê VPS chất lượng cao với hiệu suất mạnh mẽ, đảm bảo hoạt động ổn định và bảo mật tối đa. Hệ thống hạ tầng hiện đại, hỗ trợ nhiều hệ điều hành, dễ dàng quản lý và tùy chỉnh theo nhu cầu. Quy trình kích hoạt và nâng cấp hoàn toàn tự động, giúp bạn sử dụng VPS ngay lập tức sau khi thanh toán. Với cam kết uptime 99.9% và chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế ISO 27001:2022, ISO 9001:2015, Vietnix là lựa chọn đáng tin cậy cho mọi nhu cầu từ cá nhân đến doanh nghiệp.

VPS SSD tại Vietnix sử dụng 100% ổ cứng SSD tốc độ cao, đảm bảo hiệu suất vượt trội và truy xuất dữ liệu nhanh chóng. Hệ thống được đặt tại datacenter chuẩn Tier 3, an toàn và bảo mật, với tốc độ mạng 200 Mbps trong nước và 20 Mbps quốc tế. Dịch vụ đi kèm tính năng sao lưu dữ liệu tự động hàng tuần miễn phí, giúp bảo vệ dữ liệu tối đa. Người dùng có thể dễ dàng quản lý, tùy chỉnh tài nguyên, cài đặt lại hệ điều hành, đặt lại mật khẩu và theo dõi hệ thống thông qua giao diện Portal đa năng. Với khả năng nâng cấp linh hoạt và kích hoạt tự động ngay sau thanh toán, VPS SSD của Vietnix là giải pháp lý tưởng cho nhu cầu lưu trữ và vận hành ổn định.

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 18001093
• Email: sales@vietnix.com.vn
• Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường 10, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh.
• Website: https://vietnix.vn/

Dictionary trong Python là một cấu trúc dữ liệu linh hoạt và mạnh mẽ, giúp quản lý dữ liệu dưới dạng cặp key-value một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc thành thạo cách sử dụng dictionary sẽ giúp bạn tối ưu hóa mã nguồn và giải quyết các bài toán lập trình phức tạp hơn. Hãy tiếp tục thực hành để làm chủ công cụ hữu ích này.

Mọi người cũng xem: