Kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux

Kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux là một kỹ năng quan trọng giúp quản trị viên hệ thống và người dùng quản lý hiệu quả không gian lưu trữ. Khi sử dụng lệnh ls, bạn sẽ thấy kích thước của thư mục hầu như luôn là 4096 byte (4KB), thực ra đây là dung lượng trên ổ đĩa để lưu trữ thông tin meta cho thư mục đó chứ không phải dung lượng thật sự. Bài viết này sẽ hướng dẫn các cách kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux đơn giản nhất.

Kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux bằng lệnh du

Lệnh du (disk usage) hiển thị dung lượng file được sử dụng bởi các file hoặc thư mục. Nếu đường dẫn là một thư mục thì lệnh du sẽ tóm tắt dung lượng sử dụng của từng thư mục con trong đó. Nếu không chỉ định đường dẫn cụ thể trong lệnh thì du sẽ hiển thị dung lượng của thư mục hiện tại.

Khi thực thi lệnh mà không có option nào đi kèm, du sẽ hiển thị dung lượng thư mục và các thư mục con ở đơn vị byte. Giả sử ta cần hiển thị dung lượng ở định dạng dễ đọc hơn thì có thể dùng lệnh như sau:

 sudo du -sh /var

Output:

85G /var

Trong đó:

• Thư mục /var được sở hữu bởi user root nên cần có đặc quyền sudo để thực thi lệnh.
• s – Chỉ hiển thị kích thước tổng của thư mục, không hiển thị thông tin cho các thư mục con.
• h – Hiển thị dung lượng theo định dạng dễ đọc.
• /var – Đường dẫn đến thư mục cần kiểm tra dung lượng.

Bây giờ nếu muốn kiểm tra dung lượng của các thư mục cấp một thì sao? Lệnh du cung cấp hai option là * (khớp mọi thứ, không bắt đầu bằng dấu .) và option -c để yêu cầu lệnh hiển thị tổng tất cả dung lượng.

sudo du -shc /var/*

Output:

24K	/var/db 4.0K	/var/empty 4.0K	/var/games 77G	/var/lib 4.0K	/var/local 0	/var/lock 3.3G	/var/log 0	/var/mail 4.0K	/var/opt 0	/var/run 196K	/var/spool 28K	/var/tmp 85G	total

Một cách khác để kiểm tra dung lượng thư mục con cấp một là dùng option --max-depth:

sudo -h --max-depth=1 /var

Theo mặc định thì lệnh du hiển thị dung lượng theo từng thư mục hoặc file. Nếu muốn kiểm tra số lượng dữ liệu thật sự có trong file thì ta có thể dùng option --apparent-size:

sudo du -sh --apparent-size /var

Nếu muốn truyền một thư mục thông qua SCP, Rsync. hoặc SFTP thì lượng dữ liệu truyền qua mạng chính là kích thước như trong option apparent-size.

Bên cạnh đó, lệnh du cũng có thể được kết hợp với nhiều lệnh khác thông qua pipe. Giả sử ta cần hiển thị 5 thư mục có dung lượng lớn nhất trong /var thì có thể làm như sau: pipe output của lệnh du với lệnh sort để sắp xếp thư mục theo kích thước, rồi pipe kết quả này với lệnh head để giới hạn hiển thị chỉ 5 kết quả:

sudo du -h /var/ | sort -rh | head -5

Output:

85G	/var/ 77G	/var/lib 75G	/var/lib/libvirt/images 75G	/var/lib/libvirt 5.0G	/var/cache/pacman/pkg

Cách kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux với lệnh tree

Lệnh tree dùng để hiển thị thư mục, thư mục con và các file theo định dạng cây, nếu truyền thêm các tham số phù hợp thì ta hoàn toàn có thể kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux bằng lệnh tree.

Hầu hết các hệ thống Linux đều chưa tích hợp sẵn lệnh này nên ta có thể cài đặt bằng apt như sau:

sudo apt install tree

Để hiển thị thư mục hiện tại kèm theo thư mục con và file của nó:

tree -d -h

Lệnh tree cũng cho phép truy xuất thông tin của một thư mục:

tree /path

“/path” chính là đường dẫn thư mục mà bạn cần kiểm tra dung lượng.

Ví dụ để hiển thị thông tin của thư mục /var/backups:

tree /var/backups

Lệnh trên sẽ hiển thị số lượng thư mục và thư mục con có trong /var.

Ngoài ra bạn đọc cũng có thể tìm hiểu thêm thông tin về lệnh tree bằng cách nhập lệnh:

man tree

Cách kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux bằng lệnh ncdu

Lệnh NCurses Disk Usage (ncdu) cũng có thể được dùng để kiểm tra dung lượng của thư mục. Tương tự, ta cũng có thể cài lệnh này qua apt như sau:

sudo apt install ncdu

Lệnh ncdu cho phép hiển thị thông tin và nhận tương tác từ người dùng:

ncdu

Ở góc trên bên trái màn hình là thư mục hiện tại, cột bên trái hiển thị dung lượng của từng thư mục. Người dùng có thể dùng dấu mũi tên để di chuyển giữa các dòng.

Xem thông tin của một thư mục nhất định:

 ncdu /var

Để thoát lệnh, nhấn nút q.

Lời kết

Bài viết này đã hướng dẫn cách kiểm tra dung lượng thư mục trong Linux vô cùng đơn giản với ba lệnh phổ biến: du, tree và ncdu, trong đó lệnh du được tích hợp sẵn trên các hệ thống nên được sử dụng phổ biến hơn cả. Chúc các bạn thành công!