Fedora là một hệ điều hành nổi tiếng trên nền tảng Linux. Sau hơn 14 năm kể từ lần giới thiệu đầu tiên, Fedora vẫn được cập nhật đều đặn. Vậy Fedora là gì? Bài viết này sẽ cung cấp mọi thông tin cơ bản về Fedora.
Những điểm chính
- Khái niệm về Fedora: Giới thiệu Fedora, một hệ điều hành Linux tiên tiến, phổ biến trong cộng đồng mã nguồn mở.
- Lịch sử hình thành Fedora: Tóm tắt quá trình phát triển và mục tiêu ban đầu của Fedora Project.
- Tính năng của hệ điều hành Fedora: Trình bày những tính năng nổi bật như cập nhật nhanh, bảo mật cao, và hỗ trợ container.
- Các phiên bản chính của Fedora Linux: Giới thiệu các phiên bản khác nhau như Fedora Workstation, Fedora Server và Fedora IoT.
- Phần mềm có sẵn trên Fedora: Liệt kê các phần mềm phổ biến như LibreOffice, GNOME Desktop, và VirtualBox.
- Sự khác nhau giữa Fedora và các hệ điều hành khác: So sánh Fedora với Debian, CentOS Stream và Arch Linux về mục đích sử dụng và tính năng.
- Cách tải và cấu hình Fedora: Hướng dẫn chi tiết cách tải, cài đặt và cấu hình Fedora, kèm yêu cầu hệ thống cần thiết.
- Biết đến Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ VPS uy tín và hiệu năng vượt trội.
Fedora là gì?
Fedora là một bản phân phối của hệ điều hành Linux, thường được sử dụng cho máy tính để bàn, máy chủ và máy tính xách tay. Nhờ tính ổn định, bảo mật cao và khả năng cập nhật thường xuyên với các công nghệ, phần mềm mới nhất nên hệ điều hành được dùng khá phố biển đối với người dùng cuối và các nhà phát triển. Fedora sử dụng giao diện GNOME mặc định và hỗ trợ nhiều giao diện khác như KDE Plasma, Xfce và MATE, mang đến trải nghiệm linh hoạt và dễ dàng tùy chỉnh.
Được phát triển bởi cộng đồng Fedora Project với sự hỗ trợ từ Red Hat, Fedora tuân thủ triết lý phần mềm tự do, cho phép người dùng toàn quyền sử dụng, sao chép, chỉnh sửa và phân phối theo nhu cầu. Đây cũng là nền tảng thử nghiệm cho các công nghệ mới trước khi được tích hợp vào RHEL, giúp Fedora luôn tiên phong trong việc áp dụng các giải pháp công nghệ hiện đại.
Lịch sử hình thành Fedora
- Năm 2003: Dự án Fedora được khởi động bởi Red Hat, nhà cung cấp phần mềm Linux hàng đầu thế giới. Fedora được thiết kế để trở thành một bản phân phối Linux thử nghiệm, nơi các nhà phát triển có thể vận hành thử công nghệ mới trước khi chúng được tích hợp vào RHEL.
- 24/11/2003: Phiên bản đầu tiên của Fedora mang tên Fedora Core 1, được phát hành dựa trên Red Hat Linux 9 và sử dụng hệ thống quản lý gói RPM. Ngay từ khi ra mắt, Fedora Core 1 đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng Linux và nhanh chóng trở thành một trong những bản phân phối phổ biến nhất.
- 2007: Fedora Core được đổi tên thành Fedora, đánh dấu sự chuyển mình từ một bản phân phối dựa trên cộng đồng thành một dự án độc lập với chu kỳ phát hành mới mỗi 6 tháng. Mặc dù vẫn nhận được sự hỗ trợ từ Red Hat, Fedora hoạt động độc lập và là nơi thử nghiệm các công nghệ tiên phong cho RHEL.
- 22/10/2013: Phát hành Fedora 20, đánh dấu bước tiến của Fedora trong việc hỗ trợ các công nghệ container. Đây là bản phát hành đầu tiên tích hợp các tính năng liên quan đến hệ thống phân phối dựa trên container, mở đường cho việc triển khai ứng dụng linh hoạt hơn.
- 10/05/2023: Phát hành Fedora 36 với nhiều tính năng mới đáng chú ý như GNOME 42 – phiên bản mới nhất của môi trường desktop GNOME, Wayland – giao thức hiển thị thay thế X.org, và Pipewire – hệ thống quản lý âm thanh và video thay thế PulseAudio và ALSA.
Đối tượng nào phù hợp sử dụng Fedora?
Fedora là một hệ điều hành dễ sử dụng và cho phép bạn tùy chỉnh theo ý thích. Mặc dù không phổ biến bằng Ubuntu, Fedora vẫn được nhiều người sử dụng, đặc biệt là những người quản trị hệ thống và lập trình viên, tin dùng.
Fedora có nhiều công cụ hỗ trợ và thường xuyên phát hành phiên bản mới thích hợp với các lập trình viên vì giúp tiếp cận công nghệ mới nhanh chóng. Đối với người quản trị hệ thống, Fedora cung cấp các phần mềm quản lý mới và các bản thử nghiệm các tính năng sẽ có trong phiên bản sau của các hệ điều hành máy chủ.
7 tính năng của hệ điều hành Fedora
- Hệ sinh thái nguồn mở: Fedora được phát triển bởi rất nhiều người trên thế giới, do đó hệ điều hành này có nhiều tính năng hay và phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau. Ngoài ra, Fedora cũng cập nhật phần mềm mới rất nhanh, giúp người dùng được trải nghiệm những công nghệ mới nhất.
- Cung cấp Gnome có sẵn: Fedora sử dụng giao diện người dùng GNOME gần như nguyên bản. Vì vậy, Fedora trở nên hấp dẫn với những người quen thuộc với GNOME, đồng thời vẫn cung cấp các tính năng bổ sung.
- Hỗ trợ nền tảng toàn diện: Fedora chạy được trên nhiều loại máy tính, từ máy bàn, laptop đến máy chủ. Fedora cũng hỗ trợ công nghệ container giúp tạo và chạy phần mềm một cách hiệu quả. Đặc biệt, Fedora còn có phiên bản dùng cho máy tính đám mây, giúp dễ dàng sử dụng trên các dịch vụ như AWS, Google Cloud và Microsoft Azure.
- Bảo mật và độ tin cậy: Fedora có tính năng bảo mật cao tên là SELinux, giúp ngăn chặn phần mềm độc hại tấn công hệ thống. Hơn thế nữa, Fedora còn có phiên bản Silverblue đặc biệt, giúp bảo vệ hệ thống khỏi phần mềm độc hại và dễ dàng quản lý phần mềm.
- Tính linh hoạt và tùy chỉnh: Fedora Spins có nhiều giao diện cho bạn chọn như KDE Plasma, XFCE, LXQT, Mate-Compiz, Cinnamon và nhiều loại khác. Ngoài ra, Fedora còn cho phép tạo giao diện riêng theo ý muốn, rất linh hoạt.
- Công cụ thân thiện và dễ sử dụng: Fedora được nhiều người dùng vì dễ sử dụng, có sẵn rất nhiều phần mềm và đầy đủ công cụ cần thiết. Ngoài ra, Fedora còn hỗ trợ tốt việc phát triển phần mềm hiện đại.
- Tính thích ứng: Fedora Server là một hệ điều hành linh hoạt dành cho máy chủ, bạn có thể quản lý hoàn toàn hệ thống và dịch vụ. Fedora Server còn sử dụng những công nghệ mới nhất cho máy chủ.
6 phiên bản chính của Fedora Linux
- Fedora Workstation: Thường dành cho máy tính để bàn và laptop, được sử dụng cho cả việc cá nhân và công việc. Fedora Workstation có nhiều phần mềm cơ bản như trình duyệt web và phần mềm văn phòng, còn có nhiều công cụ cho lập trình viên và người làm phần mềm.
- Fedora Server: Đây là một phiên bản dùng để quản lý và điều khiển server. Một trong những công cụ quan trọng là Fedora Server Management Tool giúp cấu hình và quản lý máy chủ dễ dàng hơn. Ngoài ra, hệ điều hành này còn có các công cụ khác để triển khai và quản lý nhiều máy chủ cùng lúc.
- Fedora Cloud: Cung cấp một phiên bản nhẹ và được điều chỉnh để chạy trên các ứng dụng đám mây (Cloud Applications) như Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, Google Cloud, và OpenStack.
- Fedora IoT: Phiên bản dành riêng cho các thiết bị IoT (Internet of things) và chỉ chứa những phần mềm cần thiết nhất để chạy ứng dụng IoT. Fedora IoT phù hợp với các thiết bị có tài nguyên hạn chế và có các công cụ để quản lý và cập nhật hệ thống
- Fedora CoreOS: Được thiết kế đặc biệt cho môi trường điện toán đám mây (cloud computing) và chỉ chứa những phần mềm cần thiết để chạy các ứng dụng đám mây. Fedora CoreOS hoạt động tốt do công nghệ container (Kubernetes) và có các công cụ để tạo và quản lý các container image.
- Fedora SilverBlue: Là một phiên bản đặc biệt của Fedora được thiết kế với mục tiêu cung cấp một hệ điều hành máy tính để bàn (immutable desktops) không thay đổi và ổn định.
Ưu và nhược điểm của Fedora
Chu kỳ phát hành nhanh: Fedora là hệ điều hành có bản cập nhật thường xuyên, vì vậy luôn có phần mềm và công nghệ mới nhất. Người dùng cũng dễ dàng nhận được các tính năng và bản vá lỗi bảo mật mới.
Nhiều phần mềm: Fedora có sẵn nhiều phần mềm cần thiết cho sử dụng hàng ngày, như trình duyệt web, phần mềm văn phòng. Ngoài ra, Fedora còn có đầy đủ các công cụ và thư viện lập trình.
Mã nguồn mở và miễn phí: Fedora Linux là một hệ điều hành miễn phí. Bạn có thể tải về và sử dụng mà không mất tiền. Không chỉ vậy, mã nguồn cũng được chia sẻ công khai, nên bất kỳ ai cũng có thể xem, chỉnh sửa và chia sẻ lại.
Tính ổn định: Mặc dù Fedora thường xuyên cập nhật, nhưng hệ thống vẫn rất ổn định. Vì vậy, bạn có thể sử dụng máy tính mà không lo bị lỗi hay gián đoạn.
Cung cấp nhiều lựa chọn: Điểm mạnh của Fedora là có thể tùy chỉnh hệ thống theo ý thích. Fedora có nhiều phiên bản khác nhau gọi là Spins, mỗi phiên bản có giao diện khác nhau vì bạn có nhiều lựa chọn.
Bảo mật và quyền riêng tư cao: Fedora có nhiều tính năng để bảo vệ người dùng khỏi những mối nguy hiểm trên mạng. Một trong những tính năng quan trọng là SELinux, giúp ngăn chặn người khác xâm nhập vào hệ thống.
Khó sử dụng trên các phần cứng cũ: Fedora luôn cập nhật các công nghệ mới nên đòi hỏi máy tính phải phần cứng tốt hơn. Vì vậy, Fedora không thể chạy mượt mà trên phần cứng cũ.
Không phù hợp cho người dùng mới: Để sử dụng Fedora hiệu quả, người dùng cần có kiến thức cơ bản về Linux và các lệnh dòng lệnh. Do đó, có thể là rào cản lớn cho những người mới bắt đầu.
Hạn chế về phạm vi sử dụng: Fedora chủ yếu được dùng để phát triển và thử nghiệm phần mềm, không được thiết kế cho mục đích thương mại hay doanh nghiệp. Vì vậy, Fedora có thể không phù hợp cho công việc kinh doanh.
Tuổi thọ hỗ trợ ngắn: Fedora có vòng đời ngắn hơn so với các hệ điều hành khác, do phiên bản mới của Fedora được phát hành thường xuyên và các phiên bản cũ sẽ ngừng hỗ trợ.
Hỗ trợ hạn chế cho phần mềm độc quyền: Fedora là hệ điều hành mã nguồn mở và miễn phí nên không hỗ trợ phần mềm độc quyền theo mặc định. Vì vậy, người dùng phải cài đặt theo cách thủ công hoặc phần mềm thay thế.
7 phần mềm có sẵn trên Fedora
- Môi trường desktop: GNOME là môi trường desktop mặc định cung cấp giao diện hiện đại, đơn giản, và dễ sử dụng, với các tính năng như GNOME Shell, hỗ trợ đa nhiệm và tích hợp chặt chẽ với các ứng dụng GNOME.
- LibreOffice: Là ứng dụng văn phòng mã nguồn mở và miễn phí, cung cấp các công cụ để xử lý văn bản, bảng tính, thuyết trình, và nhiều công việc văn phòng khác.
- Firefox: là trình duyệt web được cài đặt mặc định và tích hợp sẵn trong hệ điều hành Fedora, cho phép người dùng truy cập Internet, duyệt web, và thực hiện các tác vụ trực tuyến.
- Nautilus: Là trình quản lý file mặc định của Fedora khi sử dụng trong môi trường desktop GNOME, cho phép người dùng duyệt, tổ chức, và quản lý các file và thư mục trên hệ thống.
- GIMP (GNU Image Manipulation Program): là phần mềm đồ họa được sử dụng để xử lý và tạo các hình ảnh kỹ thuật số.
- Thunderbird: Là một ứng dụng email mã nguồn mở được thiết kế để giúp người dùng quản lý và tổ chức email một cách hiệu quả.
- Rhythmbox: Là một ứng dụng quản lý và phát nhạc mã nguồn mở, được thiết kế đặc biệt cho môi trường desktop GNOME. Đây là một trình phát nhạc dễ sử dụng, cung cấp nhiều tính năng để tổ chức, phát và quản lý các file âm thanh.
Sự khác nhau giữa Fedora và các hệ điều hành khác
Fedora so với Debian
| Yếu tố | Fedora | Debian |
|---|---|---|
| Môi Trường Desktop | GNOME mặc định, nhưng hỗ trợ nhiều môi trường khác. | Không có môi trường desktop mặc định. |
| Quản lý package | Sử dụng DNF và RPM. | Sử dụng APT và DEB. |
| Cập nhật phần mềm | Cập nhật khoảng sáu tháng một lần. | Ít cập nhật. |
| Cập Nhật Bảo Mật | Cập nhật bảo mật thường xuyên và nhanh chóng. | Cập nhật bảo mật ổn định nhưng có thể chậm. |
Fedora so với CentOS Stream
| Yếu tố | Fedora | CentOS Stream |
|---|---|---|
| Ổn định | Ít ổn định hơn CentOS Stream, có thể gặp lỗi do các tính năng mới. | Ổn định hơn Fedora. |
| Tương thích với RHEL | Rất cao, là nền tảng phát triển cho RHEL. | Rất cao, cung cấp bản xem trước các phiên bản RHEL sắp tới. |
| Tính ổn định | Phát hành các công nghệ mới, có thể kém ổn định hơn. | Hướng đến tính ổn định cao. |
| Trường hợp sử dụng | Lý tưởng cho mục đích sử dụng cá nhân. | Phù hợp với các doanh nghiệp. |
Fedora so với Arch Linux
| Yếu tố | Fedora | Arch Linux |
|---|---|---|
| Cài đặt và cấu hình | Quy trình cài đặt thân thiện với người dùng. | Áp dụng phương pháp DIY. |
| Kho phần mềm | Rất cao, là nền tảng phát triển cho RHEL. | Rất cao, cung cấp bản xem trước các phiên bản RHEL sắp tới. |
| Package phần mềm | RPM, dnf. | Pacman. |
| Trường hợp sử dụng | Fedora Software Repositories (DNF), đa dạng phần mềm, tập trung vào phần mềm mã nguồn mở. | Arch User Repository (AUR), vô cùng phong phú, bao gồm cả phần mềm mã nguồn đóng. |
| Cộng đồng | Lớn, năng động, tập trung vào đổi mới và cộng đồng mở. | Nhỏ, chuyên nghiệp, tập trung vào tùy biến và tự động hóa. |
Hướng dẫn tải và cấu hình Fedora
Yêu cầu hệ thống
- Bộ xử lý: 1 GHz hoặc nhanh hơn.
- Bộ nhớ: RAM 2GB trở lên.
- Dung lượng ổ cứng: 20 GB dung lượng trống trở lên.
- Card đồ họa: Intel, AMD hoặc NVIDIA.
- Màn hình: Độ phân giải 1024 x 768 hoặc cao hơn.
- Phương tiện: Cổng USB hoặc ổ đĩa DVD cho phương tiện cài đặt.
Hướng dẫn cách tải Fedora
Bước 1: Truy cập trang chính chức của Fedora.
Bước 2: Chọn phiên bản phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Bước 3: Tải xuống ảnh ISO cho phiên bản bạn đã chọn.
Cách cài đặt và cấu hình Fedora
Bước 1: Bạn Sử dụng ổ đĩa flash USB có dung lượng ít nhất 4 GB và công cụ như Fedora Media Writer, Rufus hoặc Etcher để tạo ổ USB có thể khởi động từ file ISO.
Bước 2: Cắm USB vào máy tính. Sau đó, khởi động lại máy tính và nhấn phím (F12, F10, ESC hoặc DEL) để vào menu khởi động.
Bước 3: Chọn USB từ menu khởi động
Bước 4: Bạn sẽ thấy màn hình chào mừng Fedora và nhấp vào Install to Hard Drive.
Bước 5: Chọn ngôn ngữ bạn muốn và nhấn Continue.
Bước 6: Bạn chọn đích cài đặt (phân vùng đĩa), lựa chọn phần mềm (nếu có) và cài đặt mạng và tên máy chủ.
Bước 7: Sau đó, nhấp vào Click here to create them automatically và kiểm tra các phân vùng được tạo tự động, nhấp vào Done.
Bước 8: Tiếp theo nhấp vào Accept Changes.
Bước 9: Bạn nhấp vào biểu tượng “+” và chọn bố cục bàn phím phù hợp nhấp Add.
Bước 10: Chọn “Thời gian & Ngày”, “Khu vực” và “Thành phố”. Tiếp tục bật “Giờ mạng”.
Bước 11: Sau đó, bạn chọn Begin Installation và quá trình cài đặt đã hoàn thành khi bấm Finish Installation.
Bước 12: Cập nhật lại Fedora để đảm bảo đang chạy phiên bản mới nhất của phần mềm và các bản vá bảo mật bằng lệnh sau:
sudo dnf update
Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ VPS uy tín và hiệu năng vượt trội
Vietnix cung cấp dịch vụ VPS đa dạng, đáp ứng nhu cầu của cả cá nhân và doanh nghiệp. Với sự tự động hóa cao trong quy trình đăng ký, thanh toán và khởi tạo, VPS của Vietnix được kích hoạt nhanh chóng chỉ sau 1 phút. Bên cạnh đó, Vietnix cung cấp bảng điều khiển quản lý thân thiện, tích hợp các tính năng cơ bản giúp khách hàng dễ dàng quản lý VPS.
Nối tiếp những ưu điểm về dịch vụ VPS, VPS AMD của Vietnix mang đến một cấp độ hiệu năng hoàn toàn khác biệt. Sử dụng CPU AMD EPYC thế hệ mới với 24 nhân, 48 luồng và xung nhịp lên đến 3.35 GHz, VPS này không chỉ xử lý mượt mà các tác vụ đa nhiệm mà còn tối ưu cho việc xử lý dữ liệu lớn. Ổ cứng NVMe tăng tốc độ truy xuất dữ liệu đáng kể, cùng với băng thông rộng (200 Mbps trong nước, 20 Mbps quốc tế), đảm bảo trải nghiệm mượt mà và ổn định.
Thông tin liên hệ:
- Hotline: 18001093
- Email: sales@vietnix.com.vn
- Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường 10, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh.
- Website: https://vietnix.vn/
Tóm lại, bài viết trên đã cung cấp cái nhìn tổng quan về Fedora, từ lịch sử phát triển cho đến những tính năng nổi bật. Là một bản phân phối Linux thử nghiệm, Fedora luôn tiên phong trong việc tích hợp công nghệ mới, mang đến cho người dùng sự ổn định, bảo mật và khả năng tùy chỉnh linh hoạt. Đây là lựa chọn phù hợp cho cả nhà phát triển và người dùng yêu thích khám phá công nghệ.
