Hướng dẫn cách sử dụng lệnh whereis trong Linux với 10 ví dụ chi tiết

Trong môi trường Linux, khả năng tìm kiếm và xác định vị trí các file Bin, mã nguồn và trang hướng dẫn của các lệnh là một kỹ năng cần thiết cho mọi quản trị viên hệ thống. Việc sử dụng lệnh whereis giúp bạn nhanh chóng tìm kiếm và liệt kê các file liên quan đến bất kỳ lệnh nào. Với bài viết này, Vietnix sẽ đi sâu vào việc giới thiệu lệnh whereis trong Linux đến các tùy chọn cho cú pháp sử dụng và 10 ví dụ về cách sử dụng lệnh cụ thể, giúp bạn sử dụng lệnh này một cách hiệu quả nhất trong công việc quản lý hệ thống của mình.

Lệnh whereis trong Linux là gì?

Lệnh whereis trong Linux giúp bạn tìm kiếm, xác định vị trí của các file Bin, mã nguồn, và trang hướng dẫn liên quan đến các lệnh mà bạn đang cần nhanh chóng. Bằng cách tìm kiếm các file thực thi trong những thư mục được chỉ định bởi hai biến $PATH và $MANPATH, mang đến bạn cái nhìn toàn diện về hệ thống, giúp quản lý và xử lý tác vụ trở nên dễ dàng.

Cú pháp:

whereis [options] name...

Lệnh whereis trong Linux cung cấp nhiều tùy chọn giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Với tính năng hữu ích, dòng lệnh đóng vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện các câu lệnh trong Linux. Bạn có thể áp dụng thực thi lệnh whereis trên một số hệ điều hành dựa trên Linux với giao diẹn thân thiện như Ubuntu

Ngoài ra bạn hãy tham khảo thêm lệnh whatis và lệnh which để hiểu rõ sự khác nhau giữa 3 dòng lệnh này

9 tùy chọn sử dụng lệnh whereis

Ví dụ 1: Liệt kê vị trí tìm kiếm của các file trong đường dẫn hệ thống

Bằng cách sử dụng lệnh whereis trong Linux, màn hình sẽ hiển thị cho bạn những đường dẫn (thư mục) mà hệ thống đang sử dụng để tìm kiếm các file liên quan đến lệnh hoặc chương trình mà bạn yêu cầu. Nếu bạn muốn xem chi tiết, bạn có thể thêm tùy chọn -l vào lệnh whereis khi đó output sẽ trả về danh sách các thư mục mà lệnh sẽ tìm kiếm trong đó.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, gõ lệnh sau vào command prompt rồi bấm ENTER và đợi kết quả.

whereis -l

Kết quả

Dưới đây là kết quả trả về sau khi thực hiện câu lệnh trên, màn hình hiển thị danh sách các vị trí (thư mục) mà hệ thống sẽ tìm kiếm khi bạn sử dụng lệnh whereis để tìm kiếm. 

Ví dụ 2: Tìm vị trí của file Bin, file nguồn và file thủ công của lệnh

Bạn có thể dễ dàng xác định vị trí của các file Bin, mã nguồn và trang hướng dẫn (Manual Page) liên quan đến một lệnh trong Linux bằng cách sử dụng lệnh whereis.

Trong ví dụ này, bạn sẽ cần tìm các file liên quan đến lệnh touch. Hãy thực hiện theo các bước hướng dẫn dưới đây để thực hiện tương tự trên hệ thống của mình.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, gõ lệnh sau vào command prompt rồi bấm ENTER và đợi kết quả.

whereis touch

Kết quả

Sau khi lệnh trên được chạy xong, kết quả hiển thị cho thấy file Bin của lệnh touch nằm trong thư mục /usr/bin/ và trang hướng dẫn nằm trong thư mục /usr/share/man/man1/. Vì lệnh whereis không thể tìm thấy file mã nguồn nên thông tin về file này không được hiển thị ở đây.

Ví dụ 3: Tìm vị trí của các file Bin, mã nguồn và trang hướng nhiều dòng lệnh

Bạn có thể sử dụng lệnh whereis để dễ dàng xác định vị trí của các file Bin, mã nguồn và trang hướng cho nhiều lệnh cùng một lúc bằng cách liệt kê các lệnh muốn kiểm tra sau lệnh whereis.

Tham khảo và thực hiện các bước như bên dưới để hiểu rõ chi tiết cách xác định vị trí

Các bước thực hiện

Bước 1: Bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, bạn hãy nhập dòng lệnh sau:

whereis touch bash

Bước 3: Nhấn ENTER để bắt đầu thực hiện lệnh trên.

Kết quả

Trong ví dụ này, bạn đã thực hiện tìm vị trí của các file liên quan đến lệnh touch và lệnh bash. Kết quả trả về cho thấy các file Bin của lệnh touch và bash nằm trong thư mục /usr/bin/. Đồng thời, các trang hướng dẫn của cả hai lệnh này đều nằm trong thư mục /usr/share/man/man1/. Do lệnh whereis không tìm thấy file source (mã nguồn) trong các thư mục được chỉ định, nên file này không được liệt kê trong kết quả.

Ví dụ 4: Tìm kiếm vị trí file Bin của một lệnh trong Linux

Để tìm vị trí của file Bin của một lệnh trong Linux bằng lệnh whereis, bạn cần sử dụng tùy chọn -b.

Ở ví dụ bên dưới, bạn cần thực hiện các bước dưới đây để có thể xác định vị trí file Bin của lệnh touch.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Tiếp theo, bạn nhập lệnh sau vào cửa sổ Terminal và nhấn ENTER để thực thi lệnh.

whereis -b touch

Kết quả

Sau khi thực hiện lệnh whereis -b touch để tìm kiếm vị trí file Bin của lệnh touch thì kết quả trả về là đường dẫn /usr/bin/touch, đây là vị trí chính xác của file Bin liên quan đến lệnh touch trong hệ thống.

Ví dụ 5: Tìm kiếm vị trí file nguồn của một lệnh

Bạn có thể kết hợp lệnh whereis với tùy chọn -s để tìm kiếm vị trí của file nguồn. Giả sử, bạn cần thực hiện tìm vị trí file source của lệnh net bằng những thao tác dưới đây.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, bạn sao chép và dán lệnh sau vào Terminal:

whereis -s net

Bước 3: Cuối cùng, bạn nhấn phím ENTER để hiển thị vị trí của file nguồn của lệnh net.

Kết quả

Dưới đây là hình ảnh kết quả trả về với một chuỗi các đường dẫn trong hệ thống, ví dụ như thư mục /usr/src/Linux-headers-5.15.0-57/net và các thư mục tương tự. Đây chính là file source của lệnh net như các bước hướng dẫn mà bạn đã thực hiện.

Ví dụ 6: Tìm kiếm đường dẫn của file hướng dẫn sử dụng lệnh

Bằng cách kết hợp lệnh whereis với tùy chọn -m trong Linux, bạn có thể dễ dàng tìm thấy vị trí của file hướng dẫn sử dụng của một lệnh bất kỳ. Chẳng hạn trong ví dụ dưới đây, Vietnix sẽ chỉ ra cách xác định vị trí của file hướng dẫn sử dụng cho lệnh touch.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Tiếp đó, bạn gõ lệnh sau vào dòng lệnh:

whereis -m touch

Bước 3: Cuối cùng, bạn nhấn ENTER để thực thi lệnh.

Kết quả

Kết quả sau khi chạy lệnh whereis -m touch là đường dẫn /usr/share/man/man1/touch.1.gz, cho biết file hướng dẫn sử dụng của lệnh touch nằm trong thư mục này.

Ví dụ 7: Giới hạn phạm vi của vị trí tìm kiếm file Bin

Bạn có thể thu hẹp phạm vi tìm kiếm vị trí file Bin của một lệnh trong Linux bằng lệnh whereis bằng cách sử dụng tùy chọn -B kèm theo thư mục cụ thể mà bạn muốn tìm kiếm.

Giả sử, bạn sẽ cần tìm file Bin của lệnh touch trong thư mục /bin/.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, bạn gõ lệnh sau vào command prompt.

whereis -b -B /bin/ -f touch

Bước 3: Tiếp đó, bạn hãy bấm ENTER và đợi kết quả.

Kết quả

Bên dưới là kết quả sau khi chạy xong lệnh phía trên, output hiển thị file Bin của lệnh touch nằm tại đường dẫn /usr/bin/touch, mặc dù thư mục được chỉ định là /bin/. Điều này cho thấy file Bin thực tế của lệnh touch không nằm trong thư mục /bin/ mà nằm trong /usr/bin/.

Ví dụ 8: Giới hạn vị trí tìm kiếm file nguồn của lệnh

Để giới hạn phạm vị trí tìm kiếm cho file nguồn của một lệnh trong Linux, bạn có thể sử dụng lệnh whereis với tùy chọn -S và một đường dẫn thư mục cụ thể. Trong ví dụ này, bạn sẽ cần tìm kiếm file nguồn của lệnh bash trong thư mục /etc/.

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, gõ lệnh sau vào command prompt rồi bấm ENTER và đợi kết quả.

whereis -s -S /etc/ -f bash

Kết quả

Sau khi thực hiện lệnh trên, vị trí file nguồn của lệnh bash từ thư mục /etc/ sẽ được in ra.

Ví dụ 9: Giới hạn vị trí tìm kiếm cho file hướng dẫn của lệnh

Bạn cần sử dụng tùy chọn -M kèm theo đường dẫn thư mục cụ thể mà bạn muốn tìm kiếm. Để giúp bạn dễ hình dung hơn, bạn sẽ cần tìm file Manual Page của lệnh touch trong thư mục /usr/share/man/man1/. 

Các bước thực hiện

Bước 1: Trước tiên, bạn cần mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Sau đó, bạn gõ lệnh vào command prompt, nhấn ENTER và đợi kết quả hiển thị trên màn hình.

whereis -m -M /usr/share/man/man1/ -f touch

Kết quả

Với việc sử dụng lệnh này thì kết quả sẽ giới hạn tìm kiếm trong thư mục /usr/share/man/man1/ và trả về đường dẫn /usr/share/man/man1/touch.1.gz – vị trí của file man page cho lệnh touch.

Ví dụ 10: Tìm kiếm các mục bất thường bằng lệnh whereis trong Linux

Bằng cách sử dụng lệnh whereis với tùy chọn -u trong Linux, bạn có thể tìm các file bất thường. Để xem danh sách các file này, bạn cần chạy lệnh trong thư mục /bin. Hãy thực hiện theo các bước hướng dẫn bên dưới để có thể hiểu hơn về cách câu lệnh hoạt động.

Các bước thực hiện

Bước 1: Bạn hãy mở Terminal trên Ubuntu.

Bước 2: Đầu tiên, bạn nhập lệnh sau vào Terminal để chuyển đến thư mục /bin:

cd /bin

Bước 3: Bạn nhấn phím ENTER để thực hiện lệnh chuyển thư mục.

Bước 4: Sau đó, bạn nhập lệnh dưới đây để tìm các file bất thường trong thư mục hiện tại:

whereis -m -u *

Bước 5: Bạn nhấn ENTER một lần nữa để chạy lệnh và đợi kết quả hiển thị trên màn hình.

Kết quả

Như bạn có thể thấy màn hình kết quả dưới đây đã liệt kê các file bất thường trong thư mục /bin, tức là các file không có đầy đủ mục nhập thông tin, chẳng hạn như file thực thi, file nguồn, hoặc file hướng dẫn sử dụng. Kết quả hiển thị một danh sách các file trong thư mục /bin cùng với vị trí của các file hướng dẫn sử dụng liên quan của chúng.

Kết luận

Mong rằng qua 10 ví dụ thực tế ở trên mà bạn có thể thấy rõ cách áp dụng lệnh whereis trong Linux để tối ưu hóa quá trình làm việc và quản lý hệ thống. Nếu như có vấn đề gì thắc mắc hay cần hỗ trợ thì bạn đừng ngần ngại để lại bình luận phái bên dưới để Vietnix có thể nắm bắt và giải đáp giúp bạn. Chúc bạn thành công!