Bản phân phối nhẹ nhất là các bản Linux được thiết kế dành riêng cho người dùng máy tính cá nhân, với ưu điểm dễ cài đặt và sử dụng, đồng thời cung cấp đủ khả năng tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu đa dạng. Trong bài viết này, mình sẽ giới thiệu và đánh giá sơ lược 8 bản phân phối Linux nhẹ và tốt nhất hiện nay.
Những điểm chính
- Lựa chọn hệ điều hành phù hợp cho máy tính cấu hình thấp: Bài viết giới thiệu 8 bản phân phối Linux nhẹ, giúp người dùng tìm được hệ điều hành tối ưu cho máy tính cũ hoặc có cấu hình hạn chế.
- Hiểu rõ đặc điểm của từng bản phân phối: Mỗi bản phân phối được mô tả về tính năng, yêu cầu hệ thống và ưu điểm, giúp bạn so sánh và lựa chọn theo nhu cầu cá nhân.
- Biết đến dịch vụ VPS AMD của Vietnix: Dịch vụ cung cấp hiệu suất vượt trội với CPU AMD EPYC và ổ cứng NVMe, giúp xử lý đa nhiệm hiệu quả và đáp ứng mọi nhu cầu dự án.
Top 8 bản phân phối Linux nhẹ nhất hiện nay
- AntiX
- Linux Lite
- SliTaz
- Puppy Linux
- Tiny Core Linux
- LXLE Linux
- Q4OS Linux
- Porteus Linux Distro
1. AntiX
AntiX là một bản phân phối Linux (Linux distro) nhẹ, lý tưởng cho máy tính cấu hình thấp và các dòng máy tính cũ. Được xây dựng dựa trên Debian Stable và đồng phát triển bởi Linux-Kernel Association (LKA), AntiX mang đến hiệu suất nhanh chóng và ổn định ngay cả trên phần cứng hạn chế.
Mặc dù nhẹ, AntiX vẫn hỗ trợ kernel mới nhất và nhiều ứng dụng tiên tiến, giúp bạn hoàn thành các tác vụ hàng ngày một cách thuận tiện. Hệ thống quản lý gói apt-get/apt
giúp bạn dễ dàng cài đặt, nâng cấp và gỡ bỏ phần mềm. Ngoài ra, AntiX còn cung cấp các bản cập nhật và tiện ích bổ sung, cùng repository tương thích với Debian.

AntiX kế thừa những ưu điểm nổi bật của Debian Stable, bao gồm tính ổn định cao, mã nguồn mở, cập nhật thường xuyên và phát hành bản vá lỗi nhanh chóng, đảm bảo bảo mật cho hệ thống.
AntiX là lựa chọn hoàn hảo cho những ai muốn tận dụng máy tính cũ hoặc muốn trải nghiệm Linux trên hệ thống cấu hình thấp, đồng thời yêu cầu tính ổn định và bảo mật.
2. Linux Lite
Linux Lite là bản phân phối Linux (Linux distro) nhẹ, lý tưởng cho máy tính cấu hình thấp và người dùng mới. Hệ thống sử dụng môi trường desktop XFCE, tối ưu hóa để hoạt động mượt mà trên phần cứng hạn chế. Mặc dù nhẹ, Linux Lite vẫn cung cấp sẵn một bộ ứng dụng cơ bản đáp ứng nhu cầu sử dụng hàng ngày.

Linux Lite được thiết kế để tiết kiệm dung lượng tối đa mà vẫn mang đến trải nghiệm người dùng trực quan và thân thiện. Việc cài đặt phần mềm trên Linux Lite cũng vô cùng đơn giản, chỉ với một cú click chuột.
Với yêu cầu hệ thống thấp, giao diện thân thiện và hiệu suất ổn định, Linux Lite là lựa chọn hoàn hảo cho những ai muốn khám phá thế giới Linux một cách dễ dàng nhất.
3. SliTaz
SliTaz GNU/Linux là một bản phân phối Linux nhẹ và linh hoạt, lý tưởng cho phần cứng cũ hoặc sử dụng như Live CD/Live USB. Hệ thống được tối ưu hóa để chạy mượt mà trên máy tính cấu hình thấp, tiết kiệm tài nguyên và dung lượng.

Điều đặc biệt của SliTaz, “nhẹ” không chỉ đơn thuần về kích thước, mà còn ở cấu hình hệ thống đơn giản và không yêu cầu phần cứng phức tạp. SliTaz mang đến trải nghiệm Linux thuần túy, ổn định và hiệu quả cho người dùng.
Với yêu cầu hệ thống thấp, khả năng tùy biến cao và hiệu suất ổn định, SliTaz GNU/Linux là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn tận dụng máy tính cũ hoặc khám phá thế giới Linux trên Live CD/Live USB.
Cần lưu ý rằng hệ điều hành này không hẳn “nhẹ” về mặt kích thước, mà “nhẹ” theo nghĩa hiểu rằng nó không có phần cứng quá phức tạp so với những bản phân phối Linux khác.
4. Puppy Linux
Puppy Linux là nhóm bản phân phối Linux (Linux distro) nhẹ, nổi tiếng với tính dễ sử dụng và kích thước tối giản. Hệ thống được thiết kế với yêu cầu hệ thống thấp, tiêu thụ ít tài nguyên, giúp giảm tải cho hệ thống và hoạt động mượt mà trên máy tính cấu hình thấp, thậm chí là các máy tính cũ.

Puppy Linux tối ưu hóa dung lượng bộ nhớ, cho phép hệ thống khởi động nhanh chóng và hoạt động hiệu quả. Giao diện đơn giản, dễ sử dụng, cùng quá trình cài đặt cực kỳ dễ dàng, chỉ với một cú click chuột.
Với yêu cầu hệ thống thấp, kích thước gọn nhẹ và tính dễ sử dụng, Puppy Linux là lựa chọn hoàn hảo cho những ai muốn trải nghiệm Linux trên máy tính cũ hoặc hệ thống cấu hình thấp. Bản phân phối Linux nhẹ không chỉ phù hợp cho máy cấu hình thấp mà còn rất tiện khi thử nghiệm trên VPS. Tại Vietnix, bạn có thể bắt đầu ngay với VPS giá hợp lý, hỗ trợ nhiều hệ điều hành Linux để thoải mái cài đặt và trải nghiệm.
5. Tiny Core Linux
Tiny Core Linux là bản phân phối Linux nhẹ với thiết kế tối giản, lý tưởng cho máy tính cấu hình thấp và người dùng mới làm quen với Linux. Hệ thống được xây dựng dựa trên BusyBox và FLTK, tối ưu hóa để tiết kiệm dung lượng và tài nguyên, mang đến hiệu suất nhanh chóng trên phần cứng hạn chế.

Tiny Core Linux không đi kèm phần mềm bổ sung không cần thiết, giúp giảm thiểu cấu hình hệ thống và tăng cường tốc độ. Tuy nhiên, tính tối giản này cũng có thể là hạn chế đối với người dùng chuyên nghiệp, những người cần nhiều công cụ và tùy chọn tùy biến hơn.
Với yêu cầu hệ thống thấp, kích thước gọn nhẹ và giao diện đơn giản, Tiny Core Linux là lựa chọn phù hợp cho những ai muốn trải nghiệm Linux thuần túy trên máy tính cũ hoặc hệ thống cấu hình thấp.
6. LXLE Linux
LXLE là bản phân phối Linux nhẹ, tập trung vào thẩm mỹ và tương thích tuyệt vời với phần cứng cũ. Hệ thống được tối ưu hóa để mang đến hiệu suất mượt mà và trải nghiệm thú vị cho người dùng, ngay cả trên máy tính cấu hình thấp.

LXLE hỗ trợ nhiều môi trường desktop, trong đó LXDE là lựa chọn phổ biến nhất, đúng như tên gọi của bản phân phối. Giao diện LXDE đơn giản, trực quan và dễ sử dụng, giúp bạn làm quen với Linux một cách nhanh chóng. LXLE cung cấp hai phiên bản chính: LXLE 64bit 18.04.3 và LXLE 32bit 18.04.3, tương thích với hầu hết các loại máy tính.
Ngoài ra, LXLE cũng hỗ trợ các kiểu kiến trúc phổ biến (LXLE 64bit 18.04.3 và LXLE 32bit 18.04.3).
7. Q4OS Linux
Q4OS là bản phân phối Linux nhẹ, nổi bật với tốc độ xử lý nhanh và giao diện thân thiện với người dùng. Mặc dù yêu cầu cấu hình phần cứng nhất định và thời gian cài đặt có thể lâu hơn so với một số bản phân phối khác, Q4OS vẫn được đánh giá là dễ sử dụng.

Hệ điều hành này đặc biệt phù hợp với người dùng mới chuyển đổi từ Windows sang Linux. Q4OS sử dụng môi trường desktop TDE (Trinity Desktop Environment) nhẹ, mang đến hiệu năng ổn định và giao diện quen thuộc, giúp bạn làm quen với Linux một cách dễ dàng.
8. Porteus Linux Distro
Porteus là bản phân phối Linux nhẹ với kích thước chỉ khoảng 300MB. Hệ thống được tối ưu hóa để khởi động và chạy trực tiếp từ Live CD hoặc Live USB, mang đến tính linh hoạt cao cho người dùng.
Mặc dù nhẹ, Porteus vẫn hỗ trợ đầy đủ các tính năng cơ bản cần thiết cho công việc và giải trí. Porteus được xây dựng dựa trên các môi trường desktop phổ biến như XFCE, KDE, MATE, cung cấp nhiều lựa chọn cho người dùng. Hệ thống được viết bằng ngôn ngữ C++, đảm bảo hiệu suất nhanh chóng và ổn định.
Nếu bạn yêu thích các bản phân phối Linux nhẹ để trải nghiệm sự linh hoạt, bạn có thể dễ dàng triển khai những bản phổ biến như Ubuntu, CentOS hay AlmaLinux trên VPS Vietnix. Với hiệu suất ổn định và khả năng tùy chỉnh linh hoạt, đây sẽ là môi trường lý tưởng để vừa học vừa ứng dụng thực tế.

Vietnix – Nhà cung cấp dịch vụ VPS AMD xử lý đa nhiệm hiệu quả
Vietnix mang đến dịch vụ VPS AMD với sức mạnh từ CPU AMD EPYC thế hệ mới, giúp xử lý mượt mà các tác vụ phức tạp và hỗ trợ tốt nhu cầu đa nhiệm. Được trang bị ổ cứng NVMe tốc độ cao, hệ thống đảm bảo tốc độ truy xuất dữ liệu nhanh hơn gấp 10 lần so với ổ SSD truyền thống. Băng thông lớn cùng khả năng nâng cấp linh hoạt giúp dịch vụ VPS phù hợp với mọi quy mô và yêu cầu dự án. Với hơn 80.000 khách hàng đã tin tưởng và 97% đánh giá 5 sao, Vietnix tiếp tục là đối tác đáng tin cậy để đồng hành cùng bạn trong hành trình phát triển công nghệ.
Thông tin liên hệ:
- Hotline: 18001093
- Email: sales@vietnix.com.vn
- Địa chỉ: 265 Hồng Lạc, Phường Bảy Hiền, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Website: https://vietnix.vn/
Câu hỏi thường gặp
Có thể chạy bản Linux nhẹ từ USB lâu dài mà không cần cài đặt không?
Có, nhiều bản phân phối Linux nhẹ được thiết kế để chạy trực tiếp từ Live USB mà không cần cài đặt lên ổ cứng. Ví dụ: Puppy Linux, Porteus, Slax, Knoppix… chỉ cần boot từ USB là có thể sử dụng ngay.
Tuy nhiên, để chạy lâu dài và lưu giữ dữ liệu thì bạn cần tính năng persistent storage (lưu trữ bền). Điều này cho phép USB không chỉ chạy hệ điều hành mà còn ghi nhớ các file, cài đặt và phần mềm sau khi khởi động lại.
– Ưu điểm: tiện lợi, không ảnh hưởng ổ cứng máy, tận dụng máy cũ.
– Hạn chế: tốc độ chậm hơn so với cài trực tiếp, tuổi thọ USB có thể giảm nếu ghi dữ liệu liên tục.
Nếu bạn muốn học tập hay thử nghiệm Linux mà không muốn cài đặt vĩnh viễn, đây là một cách rất phù hợp.
Với người học lập trình, bản Linux nhẹ nào hỗ trợ môi trường phát triển tốt nhất?
Nếu bạn là người học lập trình và muốn một bản Linux nhẹ nhưng vẫn hỗ trợ tốt cho môi trường phát triển (IDE, compiler, thư viện,…), thì những lựa chọn sau đáng cân nhắc:
– Lubuntu / Xubuntu: dựa trên Ubuntu, nên kho phần mềm rất phong phú, dễ cài đặt Visual Studio Code, PyCharm, Node.js, PHP, Java… Ưu điểm là nhẹ nhưng vẫn ổn định và có cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ.
– Linux Lite: cũng dựa trên Ubuntu LTS, giao diện thân thiện, tài nguyên nhẹ, thích hợp cho người mới học lập trình và muốn môi trường làm việc ổn định lâu dài.
– Manjaro XFCE: nhẹ, rolling release, cập nhật liên tục, phù hợp cho người muốn trải nghiệm cutting-edge tools (như phiên bản mới nhất của Python, Rust, Go…).
– Peppermint OS: tối ưu tốc độ, gọn nhẹ, có thể tùy biến cao để cài thêm bộ công cụ lập trình theo nhu cầu.
Nhìn chung, Lubuntu hoặc Linux Lite là lựa chọn tốt nhất cho người mới bắt đầu, còn Manjaro XFCE phù hợp nếu bạn muốn theo kịp công nghệ mới.
Lời kết
Đối với những người dùng không quá đặt nặng về tính năng mà chỉ cần sử dụng một hệ thống nhỏ gọn thì hoàn toàn có thể sử dụng những bản phân phối Linux nhẹ. Những bản Linux distro nhẹ có chất lượng tốt nhất đã được liệt kê ở trong bài viết này. Chúc các bạn tìm được lựa chọn phù hợp nhất cho nhu cầu sử dụng của mình!