Hiện nay, với thực trạng người dùng bị xâm phạm vào các tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng,…để thực hiện hành vi lừa đảo ngày càng nhiều, do đó mã OTP ra đời như một biện pháp ngăn chặn tình trạng đó hiệu quả. Vậy mã OTP là gì? Hãy cùng Vietnix tìm hiểu về khái niệm và cách sử dụng chi tiết qua bài viết dưới đây.
Mã OTP là gì? Smart OTP là gì? Mật khẩu Smart OTP là gì?
OTP (One Time Password) là mật khẩu chỉ sử dụng một lần và được coi như lớp bảo vệ thứ hai cho các dịch vụ ngân hàng điện tử, thanh toán trực tuyến hay email, mạng xã hội.
Mã xác thực OTP giúp ngăn chặn và giảm thiểu nguy cơ bị tấn công mạng khi mật khẩu bị lộ hoặc bị hack. Nó bao gồm một chuỗi ký tự hoặc số được tạo tự động gửi đến số điện thoại của bạn. Đúng như tên gọi, mã OTP chỉ dùng để xác nhận giao dịch một lần. Ngay cả khi bạn chưa sử dụng, mã sẽ không còn hiệu lực sau khoảng 30 giây đến 2 phút. Và bạn không thể sử dụng nó cho bất kỳ giao dịch nào khác.
Mật khẩu Smart OTP là loại mật khẩu được tạo ra và chỉ sử dụng duy nhất một lần để xác nhận người dùng đang vào hệ thống. Mật khẩu này sẽ được gửi trực tiếp qua ứng dụng Smart OTP, vì thế bạn cần tải Smart OTP về thiết bị di động của mình. Đặc biệt, ứng dụng này có thể sử dụng cho cả Android và iOS.
Có bao nhiêu loại mã OTP? Các loại mã OTP phổ biến
Mã OTP hiện đang được sử dụng rất phổ biến vì mã xác nhận này nâng cao tính bảo mật của các tài khoản riêng tư của người dùng. Tuy vậy, thực tế mã OTP có 04 loại gồm: SMS OTP, Token, Smart OTP và Voie OTP. Đây cũng chính là 04 loại mã phổ biến:
- SMS OTP: Bạn sẽ nhận được tin nhắn gửi mã OTP về số điện thoại bạn đã đăng ký tài khoản ngân hàng. Ví dụ như thẻ ATM nội địa, khi bạn dùng tài khoản này để thanh toán trực tuyến. Bạn phải nhập mã trong tin nhắn văn bản được gửi đến điện thoại của bạn để tiến hành giao dịch. Hầu hết các ngân hàng như Vietcombank, VPbank… đều có dịch vụ SMS OTP.
- Token: Là phương tiện điện tử do chủ tài khoản cấp khi mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng. Nó có thể được tạo tự động mà không cần kết nối Internet. Nếu bạn sử dụng hình thức này, bạn sẽ phải trả thêm phí để tạo một máy mã thông báo. Giới thiệu một số ngân hàng có dịch vụ bảo mật bằng Token như ACB, HSBC, Sacombank, v.v.
- Smart OTP: Đây là ứng dụng tạo mã OTP mà bạn có thể cài đặt trên điện thoại di động có hệ điều hành Android hoặc iOS. Sau khi đăng ký tài khoản trên ứng dụng và kích hoạt thành công, ứng dụng sẽ tương tự như Token.
- Voice OTP: Đây là hình thức lấy mã OTP mới hơn. Sử dụng biểu mẫu này, một cuộc gọi tự động sẽ được thực hiện đến số điện thoại bạn đã đăng ký để cung cấp mật khẩu một lần dựa trên tài liệu được ghi sẵn.
Tại sao cần sử dụng mã OTP trong giao dịch ngân hàng?
Sau khi hiểu được mã OTP là gì cũng như bản chất của loại mã này, bạn sẽ dần hiểu ra vì sao mọi loại giao dịch đều cần xác minh mã OTP. Hay nói cách khác, mã OTP đóng vai trò như một mật khẩu tạm thời, được gửi về thông qua dạng tin nhắn SMS trong điện thoại. “Mật khẩu” này giúp tăng tính an toàn cho các tài khoản của bạn.
Ví dụ, bạn vô tình để người khác nhìn thấy tên đăng nhập và mật khẩu của tài khoản ngân hàng của bạn và họ đăng nhập vào hệ thống nhằm đánh cắp tiền. Tuy nhiên, họ sẽ không thực hiện được hành vi phạm tội này vì khi đó, hệ thống sẽ tự động gửi mã OTP xác minh bằng SMS về số điện thoại mà bạn đã đăng ký với ngân hàng. Vậy nên, bạn sẽ dễ dàng phát hiện ra việc người khác cố tình đăng nhập vào tài khoản ngân hàng để trục lợi và kịp thời tố cáo, ngăn chặn. Vì thế, mã OTP rất cần thiết cho mọi giao dịch thanh toán, vì mã này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro cho người dùng rất đáng kể.
Rủi ro khi bị lộ mã xác thực OTP
Khi bị lộ mã xác thực OTP sẽ gây ra rất nhiều rủi ro cho người dùng. Vì mã OTP được dùng để xác minh giao dịch, việc lộ mã này sẽ khiến các “tội phạm mạng” có cơ hội tấn công các tài khoản thanh toán của bạn, chẳng hạn như: tài khoản ngân hàng, ví điện tử,…Ví dụ, khi bạn để lộ mã OTP lúc giao dịch qua tài khoản ngân hàng, các hacker sẽ lợi dụng cơ hội đó mà đăng nhập vào hệ thống tài khoản ngân hàng của người dùng, sau đó họ đổi mật khẩu và lấy hết tiền trong thẻ của bạn một cách dễ dàng, hay thậm chí họ còn dùng chính tài khoản của bạn để lừa đảo người khác.
Vậy nên, việc để lộ mã OTP sẽ gây ra nhiều phiền toái cho người dùng nên bạn hãy cẩn thận trong mọi giao dịch. Tuy nhiên, nếu người dùng vô ý để lộ mã OTP thì nên làm gì? Trước hết bạn cần nhanh chóng khóa tài khoản giao dịch của mình, sau đó hãy liên hệ ngay với hệ thống chủ là ngân hàng hoặc ví điện tử để họ sớm ngăn chặn các giao dịch phát sinh.
Mã PIN và mã OTP khác nhau như thế nào?
| Tiêu chí | Mã PIN | Mã OTP |
| Khái niệm | Là mật khẩu cá nhân được người dùng tự thiết lập. | Là mật khẩu có tính chất tạm thời, chỉ sử dụng một lần cho mọi giao dịch thanh toán. |
| Độ bảo mật | Cao nếu người dùng không chia sẻ mã PIN này với bất kỳ ai khác. | Rất cao vì đây là mã do hệ thống cung cấp và chỉ chia sẻ cho một chủ tài khoản nhất định. |
| Tính ứng dụng | Dùng để đăng nhập và xác thực giao dịch | Dùng khi xác thực mọi giao dịch mang tính phức tạp. |
| Sự hạn chế | Nếu người dùng không giữ bí mật cẩn thận sẽ rất dễ bị người khác biết | Chỉ sử dụng một lần cho một mã và mang tính chất tạm thời. |
Mã OTP lấy ở đâu?
Hiện nay, mã OTP đều được gửi về thông qua tin nhắn SMS. Vậy nên, người dùng có thể lấy mã OTP ngay trên điện thoại của mình, hoặc truy cập vào tài khoản ngân hàng để lấy mã nhanh chóng.
Cách lấy mã OTP trên điện thoại
Hầu hết các ngân hàng đều yêu cầu người dùng cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân, kể cả số điện thoại đăng ký với ngân hàng, để được thông báo về các giao dịch hoặc những lần đăng nhập vào tài khoản. Do đó, cách lấy mã OTP SMS trên điện thoại rất phổ biến với:
- Bước 1: Đăng ký số điện thoại sẽ nhận thông báo giao dịch, đăng nhập với hệ thống ngân hàng.
- Bước 2: Người dùng đăng nhập vào ứng dụng Internet banking trên điện thoại, tiếp đến chọn chức năng chuyển tiền. Sau đó, bạn chọn ngân hàng thụ hưởng, nhập đầy đủ thông tin gồm: số tài khoản và tên của người thụ hưởng, số tiền bạn muốn chuyển và để hoàn tất hãy chọn OK.
- Bước 3: Lúc này, hệ thống ngân hàng sẽ yêu cầu bạn nhập mã OTP và bạn hãy chọn “Lấy mã OTP”. Tiếp theo, mã xác nhận OTP sẽ được tự động gửi về số điện mà bạn đã đăng ký với ngân hàng, bạn chỉ cần nhập một đoạn từ 4 đến 6 số, tiếp tục chọn “xác nhận” thì khi này giao dịch mới hoàn tất.
Cách lấy mã OTP VIB
Để giúp bạn đọc hiểu hơn, Vietnix lấy ví dụ đơn giản cho việc lấy mã OTP cho tài khoản của ngân hàng VIB. Thông thường, người dùng cần đăng ký dịch vụ Smart OTP với hệ thống ngân hàng để kích hoạt mã OTP. Trong đó, cách thức đăng ký vô cùng đơn giản, nhanh chóng với:
- Bước 1: Người dùng đăng nhập vào ứng dụng ngân hàng, sau đó chọn tiện ích “Smart OTP”.
- Bước 2: Bạn điền thông tin cá nhân và mã xác thực trên điện thoại để khởi chạy Smart OTP trên điện thoại.
- Bước 3: Lúc này, ngân hàng sẽ tiến hành gửi mã OTP về thiết bị di động của người dùng thông qua SMS.
Ngoài ra, khi nhập thông tin thanh toán trực tuyến bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng hoặc thậm chí mở tài khoản tiết kiệm ngân hàng trực tuyến, mật khẩu một lần sẽ được gửi theo mặc định đến số điện thoại di động của bạn để xác nhận giao dịch.
4 lưu ý khi sử dụng mã OTP là gì?
1. Không cung cấp OTP cho bất kỳ ai
Xét về bản chất, OTP vẫn là một loại mật khẩu giúp tăng cường độ bảo mật cho tài khoản của bạn. Mã OTP có thể là một chuỗi ký tự hoặc số ngẫu nhiên và thường được sử dụng để thực hiện thanh toán. Vậy nên, để tránh tình trạng người khác biết được mọi thông tin trong tài khoản ngân hàng, bạn không nên chia sẻ mã OTP cho bất kỳ ai.
2. Không nhập mã OTP trên đường link lạ
Người dùng nên cẩn trọng với các đường link lạ trong mọi trường hợp, nhất là đường liên kết yêu cầu nhập mã OTP. Người dùng cần lưu ý rằng, chỉ có hệ thống ngân hàng và các hệ thống ví điện tử yêu cầu bạn nhập mã OTP trên chính ứng dụng đó, ngoài ra mọi đường liên kết để bạn nhập mật khẩu tạm thời này đều mang đến nguy cơ lừa đảo vô cùng lớn. Nếu chẳng may bạn nhập mã OTP vào đường liên kết lạ, các tội phạm mạng đã có cơ sở dữ liệu để đánh cắp tài khoản thanh toán từ chính người dùng, sau đó bằng mọi cách họ đều có thể lấy hết tiền trong tài khoản của bạn.
3. Luôn đặt mật khẩu điện thoại để không lộ mã OTP
Mã OTP thường được gửi trực tiếp về điện thoại của người dùng thông qua tin nhắn SMS. Vì thế, để hạn chế tình trạng bị người khác thấy được mã OTP, bạn nên đặt mật khẩu điện thoại để khi mã được gửi đến, bạn có thể tự mở khóa điện thoại và xem mà không bị bất kỳ ai nhìn lén, từ đó tránh rò rỉ những thông tin cá nhân khác.
4. Khóa tạm thời SMS OTP khi bị mất điện thoại
Khi người dùng bị mất điện thoại, điều đầu tiên bạn cần làm chính là liên hệ tổng đài ngân hàng và hotline của các ví điện tử để nhờ họ khóa tạm thời SMS OTP. Vì ngay cả khi điện thoại của người dùng có cài đặt mật khẩu màn hình khóa thì khi tin nhắn SMS OTP xuất hiện vẫn có thể hiển thị và điều đó vô tình làm lộ mã OTP của bạn.
Câu hỏi thường gặp
Điều gì xảy ra nếu bạn không nhận được OTP?
Khi bạn gặp tình trạng không nhận được mã OTP, rất có thể:
– Người dùng gặp vấn đề trong việc kết nối mạng. Vì vậy, bạn cần sử dụng nguồn mạng tốt để đảm bảo việc gửi mã OTP từ hệ thống không bị gián đoạn.
– Số điện thoại bạn đăng ký khác với số đang dùng. Vì thế, hãy kiểm tra lại số điện thoại nhận mã OTP xem đã giống với số người dùng đã đăng ký trước đó hay chưa.
– Hệ thống gửi mã bị lỗi gián đoạn. Lúc này, bạn hãy nhấn chọn yêu cầu gửi lại mã OTP.
– Các cách trên không giải quyết được vấn đề, người dùng cần liên hệ trực tiếp với đội ngũ chăm sóc khách hàng để được xử lý nhanh chóng.
Mã OTP có hiệu lực trong bao lâu?
Tùy theo mỗi hệ thống mà thời gian OTP có hiệu lực được cài đặt khác nhau. Tuy nhiên, thông thường mã OTP đều sẽ được thiết lập có hiệu lực từ 30 giây đến 5 phút.
Cung cấp mã OTP cho người khác có sao không?
Mã OTP được xem như mật khẩu tạm thời để xác nhận giao dịch của người dùng. Vì vậy, việc để lộ mã OTP cho người khác thấy vô tình là cơ hội để kẻ gian đánh cắp được mọi thông tin cá nhân của bạn.
Brax OTP là gì?
Brax được biết đến là một nền tảng cho phép bạn mua, bán, trao đổi và lưu trữ các đồng tiền kỹ thuật xuất. Vì vậy, để sử dụng Brax, bạn cần phải tạo tài khoản và xác minh danh tính của mình. Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo tính bảo mật cho tài khoản, Brax sẽ gửi mã OTP, được gọi là Brax OTP, tức là mật khẩu tạm thời khi dùng ứng dụng Brax cho người dùng. Sau đó, bạn sẽ mã OTP mà hệ thống gửi qua SMS hoặc email để đăng nhập và thực hiện giao dịch.
CloudOTP là gì?
CloudOTP là mã xác thực người dùng trên nền tảng điện toán đám mây. Khi bạn đăng nhập vào tài khoản Cloud, hệ thống sẽ tự động gửi mã OTP về SMS, email hoặc cuộc gọi thoại. Điều này giúp nâng cao tính bảo mật cho tài khoản của bạn.
Cloud OTP Zalo là gì?
Cloud OTP Zalo là mã xác thực OTP dành cho người dùng khi sử dụng Zalo. Hệ thống Zalo sẽ gửi mã này về điện thoại của bạn thông qua tin nhắn để xác thực một số tính năng cần thiết như: đổi mật khẩu, đăng nhập trên thiết bị mới,…
VNeID là gì?
VNeID là ứng dụng di động được dùng để thực hiện định danh và xác thực điện tử cho người dân Việt Nam. Ứng dụng này có thể thay thế các giấy tờ tùy thân, chữ ký điện tử,…
Lời kết
Trên đây là toàn bộ thông tin về mã OTP là gì và những lưu ý quan trọng khi sử dụng mã OTP bạn cần biết rõ để bảo vệ các tài khoản số của mình. Cảm ơn bạn đã theo dõi Vietnix và hy vọng bài viết trên sẽ hữu ích với bạn.
